Sideritis gulendamiae

Gülendam dağ çayı
Korunma durumu
	; Asgari endişe altında (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Bölüm:	Magnoliophyta ; (Kapalı tohumlular);
Sınıf:	Magnoliopsida ; (İki çenekliler);
Takım:	Lamiales;
Familya:	Lamiaceae ; (Ballıbabagiller);
Cins:	Sideritis;
Tür:	S. gulendamiae;
İkili adlandırma
	Sideritis gulendamiae; H. Duman & Karavelioğulları

Gülendam dağ çayı (Sideritis gulendamiae), ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Sideritis cinsinden dağ çayı türü.

Temmuz 1993 ve 1995'te Eskişehir'de Sivrihisar ve Mihalıççık yakınlarından toplanan örneklerden tanımlanmıştır.

Morfoloji

Gövdesi dört köşeli ve yoğun yünsü örtü tüylüdür. Bitki beyazımsı renkte, basit veya dallanmış olup, yoğun, basık, beyaz-yünsü görünüşlü tüy örtüsüne sahiptir. Taban yaprakları rozet şeklinde ve çok sayıdadır. Orta gövde yaprakları genellikle şerit biçiminde, çiçek durumu basit ya da dallanmış vertisillastrumlardan ()oluşmuştur. Brakteler dairemsiden yüreksiye kadar değişen şekillerdedir. Çanak tüpsü, dişleri kısa üçgen-mızraksı, çanak sarı renkte, dudak kenarlarında kahverengi çizgili, meyve üçgen-yumurtamsıdır.

Habitat ve yayılımı

Endemik olarak dünyada yalnızca Türkiye'de Eskişehir ilinde bulunur. 880–950 m yükseklikteki dağ ve tepelerde, alçı taşlı ve marnlı bozkırlarda yetişir.

İnsan besini olarak kullanımı

Kurutulmuş çiçek ve yapraklı sapları yöre halkı tarafından ada çayı gibi demlenerek tüketilir.

Adlandırma

Adı, bitki morfolojisi ve anatomisi ile sistematik botanik uzmanı Prof. Dr. Gülendam Tümen'e ithafen verilmiştir.

Kaynakça

Ayla Kaya, Fatih Satıl, Gülendam Tümen ve K. Hüsnü Can Başer (2002), Türkiye'de yeni bir endemik tür: Sideritis gulendamiae H. Duman & F. A. Karavelioğulları (Labiatae), 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Bildiriler, 29-31 Mayıs 2002, Eskişehir.