Simo Häyhä
Simo Häyhä (17 Aralık 1905 - 1 Nisan 2002), Kızıl Ordu tarafından Beyaz Ölüm (Rusça: Белая смерть - Belaya smert, Fince: Valkoinen kuolema) diye bilinen bir Fin keskin nişancısıdır. Kış Savaşı'nda modifiyeli bir Mosin-Nagant tüfeğiyle 505 Sovyet askerini öldürerek bir savaşta onaylanmış en yüksek sayıda düşman askeri öldürme rekoruna sahip olmuştur. Ayrıca daha sonrasında hafif makineli bir tüfek olan 9 mm'lik Suomi ile 200 düşman askeri daha öldürmüş ve teyit edilmiş toplam öldürülen asker sayısını 705'e çıkartıp bu sayıya 100 günden daha az bir sürede ulaşmıştır.[1][2][3]
Simo Häyhä | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 17 Aralık 1905 Rautjärvi |
| Ölüm | 1 Nisan 2002 (96 yaşında) |
| Milliyet | Fin |
| Meslek | Asker, keskin nişancı |
| Etkin yıllar | 1925–1926, 1939–1940 |
| Tanınma nedeni | Kış Savaşı'ndaki üstün başarıları |
Çocukluğu ve gençlik yılları
değiştirHäyhä, bugünkü Finlandiya-Rusya sınırına yakın Rautjärvi kasabasında doğdu ve askeri hizmeti 1925 yılında başladı. Savaşa girmeden önce Häyhä, bir çiftçi ve avcıydı. 20 yaşına gelince Fin milis kuvvetlerine katıldı ve Viipuri ilindeki atıcılık sporlarında keskin nişancılık yeteneğiyle birçok başarı elde etti. Çiftlikteki evini atıcılık kupaları ile doldurdu.
Kış Savaşı hizmeti
değiştirKış Savaşı boyunca (1939-1940) keskin nişancı olarak Fin Ordusunda 6. Bölük 34. Piyade Alayı Kollaa'da Kızıl Orduya karşı görev yaptı. Hava sıcaklığının -40 ile -20 °C arasında iken beyaz kamuflajı ile doğrulanmış 505 doğrulanmamış 37 Sovyet askerini öldürmüştür. Ayrıca gün ışığının az olduğu bir dönemde günlük ortalama 7 düşman askeri öldürerek (bir günde en fazla 25 Sovyet askeri vurmuştur) kayda değer bir başarı elde etmiştir. Rus yapımı olan Mosin-Nagant tüfeğinde ayrı bir dürbün kullanmayıp (bunun sebebi mevcut olan optik dürbün yüzünden nişan alıp atış yapmak için kafasını daha yukarı çıkarması gerekirdi bu da hedef olma riskini arttıran bir dezavantajdı ayrıca mevcut optik dürbün buğulanabilir ya da dürbüne vurabilecek bir ışığın yansıma yüzünden yerini belli edebilirdi) mevcut olan demir nişangahı kullanmıştır.
Sovyetler başka keskin nişancılar ve topçu atışı desteği ile Häyhä'yı durdurmaya çalışmışlardır. Bunun sonucunda 6 Mart 1940'ta bir Rus askeri tarafından çenesinin sol altından vuruldu. Askerler tarafından bulunduğunda yüzünün altı parçalanmış ama ölmemişti. Kendine geldiği gün olan 13 Mart günü ilan edilen barış antlaşması ile savaş sona erdi. Bu olayın sonrasında aldığı yaralanmalar yüzünden öldüğü söylentisi yayıldı. Jyväskylä ve Helsinki'de uzun tedaviler ve ameliyatlar geçirdi. Savaştan kısa bir süre sonra Häyhä, Mareşal Carl Gustaf Emil Mannerheim tarafından onbaşı ve ardından da asteğmen rütbesine terfi ettirilmiştir. Daha öncesinde Finlandiya Askeri tarihinde hiç kimse bu kadar hızlı bir şekilde terfi almamıştır.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra
değiştirII. Dünya Savaşı'ndan sonra başarılı bir geyik avcısı ve köpek yetiştiricisi oldu ve Finlandiya Cumhurbaşkanı Urho Kekkonen ile avlandı. 1998 yılında nasıl böyle iyi bir atıcı olduğu sorulduğunda "Sadece pratik yaparak." cevabını vermiştir. Bir diğer soruda ise öldürdüğü kişiler için pişman olup olmadığı sorulmuştur. Cevap olarak ise "Ben sadece görevimi yerine getirdim ve bana yapmam için söylenenleri." Simo Häyhä, Güneydoğu Finlandiya'da, Ruokolahti'de, Rus sınırına yakın bulunan küçük bir köyde ömrünün son yıllarını geçirmiştir.
Kaynakça
değiştir- ^ "Tutkijan kädet alkoivat vapista – maailmankuulun sotalegendan Simo Häyhän muistelmat löytyivät sattumalta". Yle Uutiset (Fince). 14 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
- ^ at 6:00pm, 14th January 2020. "Simo Häyhä – The Deadliest Sniper In History". Forces Network (İngilizce). 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
- ^ "The long view". www.telegraph.co.uk. 11 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.