Vikipedi

Sosyal sürdürülebilirlik

Sosyal sürdürülebilirlik, sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir gelişmeye farklı yaklaşım yollarının en az tanımlanmış ve en az anlaşılmış olanıdır. Sosyal sürdürülebilirlik, kamu diyaloğunda ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliğe göre çok daha az ilgi görmüştür.

Sürdürülebilir Gelişmenin Venn Şeması: üç kurucu parçanın kesiştiği noktada [1]
Birleşmiş Milletler ve Metropolis Derneği'nin “Sürdürülebilirlik Halkaları” yöntemini kullanarak São Paulo şehrinin geniş kentsel alanının sürdürülebilirlik analizi.[2]

Sürdürülebilirliğe yönelik birkaç yaklaşım vardır. Çevresel sürdürülebilirlik, ekonomik sürdürülebilirlik ve sosyal sürdürülebilirlik üçlüsünü oluşturan ilk model, sürdürülebilirliğe yönelik olarak en yaygın kabul gören modeldir. Bu yaklaşımdaki "sosyal sürdürülebilirlik" kavramı, sosyal eşitlik, yaşanabilirlik, sağlık eşitliği, toplum gelişimi, sosyal sermaye, sosyal destek, insan hakları, işçi hakları, yerleşme, sosyal sorumluluk, sosyal adalet, kültürel yeterlilik, toplumun "resilience"i ve insan adaptasyonu gibi konuları içine alır.

İkinci, daha yeni bir yaklaşım, sürdürülebilirliğin tüm alanlarının sosyal olduğunu göstermektedir: ekolojik, ekonomik, politik ve kültürel sürdürülebilirlik dahil. Bu sosyal sürdürülebilirlik alanlarının tümü sosyal ve doğal arasındaki ilişkiye bağlıdır. "Ekolojik alan", doğal çevrenin içinde insanın yerleşik durumu olarak tanımlanır. Bu açıdan sosyal sürdürülebilirlik tüm insan faaliyetlerini kapsamaktadır.[3] Sadece ekonominin, çevrenin ve toplumsal alanın odaklanmış kesişimi ile ilgili değildir.[4] (Venn şemasına ve Sürdürülebilirlik Halkaları diyagramına bakınız).

Tanımlar

değiştir

Batı Avustralya Sosyal Hizmetler Konseyi'ne (WACOSS) göre: Resmi ve gayri resmi süreçler, sistemler, yapılar, ilişkiler, mevcut ve gelecek nesillerin sağlıklı ve yaşanabilir topluluklar oluşturma kapasitesini aktif olarak desteklediği zaman "sosyal sürdürülebilirlik" gerçekleşmektedir.[5][6] Sosyal açıdan sürdürülebilir topluluklar eşitlikçi, çeşitli, bağlantılı ve demokratiktir ve iyi bir yaşam kalitesi sağlar.

Başka bir tanım, yer-temelli yenilik konusunda uzmanlaşmış İngiltere merkezli bir sosyal girişim olan Social Life tarafından geliştirilmiştir.[6] Sosyal sürdürülebilirliği, insanların yaşadıkları ve çalıştıkları yerlerden neye ihtiyaç duyduklarını anlayarak, refahı destekleyen sürdürülebilir ve başarılı yerler yaratma süreci olarak tanımlarlar. Sosyal sürdürülebilirlik, fiziksel alemin tasarımını sosyal dünyanın tasarımı ile birleştirir - sosyal ve kültürel yaşamı destekleyen altyapı, sosyal olanaklar, vatandaş katılımı sistemleri ve insanlar için mekanlar ve gelişmek için alanlar.[7]

Boyutlar

değiştir
 
İnsan ömrü için yüksek ortalama, düşük CO2 oranları ile de mümkün, örneğin Kosta Rika, Mutlu Gezegen Endeksi yüksek olan bir ülke.

"Social Life", sosyal sürdürülebilirlik için dört boyutu olan bir çerçeve geliştirmiştir: olanaklar ve altyapı, sosyal ve kültürel yaşam, ses ve etki ve büyüme alanı.[7][8]

Nobel Ödülü sahibi Amartya Sen sosyal sürdürülebilirlik için aşağıdaki boyutları vermektedir:[9]

  • Eşitlik - toplum tüm üyelerine, özellikle de toplumun en yoksul ve en savunmasız üyelerine eşit fırsatlar ve sonuçlar sağlar
  • Çeşitlilik - toplum çeşitliliği teşvik eder ve destekler
  • Birbirine Bağlı/Sosyal Uyum - Toplum, resmi, gayri resmi ve kurumsal düzeyde toplum içinde ve dışında bağlantılılığı destekleyen süreçler, sistemler ve yapılar sağlar
  • Yaşam kalitesi - toplum, temel ihtiyaçların karşılanmasını sağlar ve birey, grup ve toplum düzeyindeki tüm üyeler için iyi bir yaşam kalitesini teşvik eder (örneğin sağlık, barınma, eğitim, istihdam, güvenlik)
  • Demokrasi ve yönetişim - toplum demokratik süreçler ve açık ve hesap verebilir yönetişim yapıları sağlar.
  • Olgunluk - birey, daha geniş sosyal özellikler (örneğin iletişim stilleri, davranış kalıpları, dolaylı eğitim ve felsefi keşifler) yoluyla istikrarlı büyüme ve iyileştirme sorumluluğunu kabul eder.

Ayrıca, gelecek nesillerin yeteneklerinden ödün vermeden mevcut insanların yeteneklerini destekleyen gelişme olarak görülebilen Sürdürülebilir İnsani Gelişme'den bahsedebiliriz.[10] İnsani gelişme paradigmasında, gelirin sosyal harcamaları ve sonuçta refahı artırmanın bir aracını temsil ettiği gibi çevre ve doğal kaynaklar da daha iyi yaşam standartlarına ulaşmanın bir yolunu oluşturmalıdır.[11]

Sosyal sürdürülebilirliğin farklı yönleri genellikle sosyal açıdan sorumlu yatırımda (SRI) ele alınmaktadır. Halka açık şirketleri değerlendirmek için SRI fonları ve endeksleri tarafından yaygın olarak kullanılan sosyal sürdürülebilirlik kriterleri şunları içerir: topluluk, çeşitlilik, çalışan ilişkileri, insan hakları, ürün güvenliği, raporlama ve yönetişim yapısı.[12][13]

Son zamanlarda tasarım, sosyal sürdürülebilirliği sağlamak için kilit bir stratejik araç olarak tanımlanmıştır.[14]

Başvuru ve Doğrulama

değiştir

BM İş Dünyası ve İnsan Hakları Rehber İlkeleri, ülkelerin “insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı duyma, koruma ve yerine getirme” yükümlülüğüne sahip olduğunu ve ticari işletmelerin yürürlükteki tüm yasalara uymaları ve insan haklarına saygı göstermeleri gerektiğini belirtmektedir.[15] Mal ve hizmetlerin hem üretimi hem de satın alınması bu uluslararası ilke ve yasaların karşılandığını doğrulayacak şekilde belgelenmelidir.[16]

BM Yol Gösterici İlkeleri, şirketlere insan hakları meseleleriyle etkileşimlerini nasıl rapor edeceklerini öğreten bir raporlama çerçevesi de içermektedir.[17] Buna ek olarak Free2Work, Küresel Raporlama Girişimi ve İş ve İnsan Hakları Kaynak Merkezi25 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. gibi kaynakların tümü, kurumsal açıklamalar ve sosyal sürdürülebilirlikte performans hakkında bilgi sağlar.[18][19] Uluslararası tanınmış ve akredite edilmiş kuruluşların sertifikaları, ürün ve hizmetlerin sosyal sürdürülebilirliğinin doğrulanmasına yardımcı olmak için mevcuttur. Orman Yönetim Konseyi (kağıt ve orman ürünleri) ve Kimberley Süreç Sertifikasyon Şeması (elmas) bu tür organizasyonlara ve girişimlere örnektir.[20][21]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ name=Adams2006>Adams, W.M. (2006). "The Future of Sustainability: Re-thinking Environment and Development in the Twenty-first Century." 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Report of the IUCN Renowned Thinkers Meeting, 29–31 January 2006. Retrieved on: 2009-02-16.
  2. ^ James, Paul; with Magee, Liam; Scerri, Andy; Steger, Manfred B. (2015). Urban Sustainability in Theory and Practice: Circles of Sustainability. Londra: Routledge. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020. 
  3. ^ James, Paul; with Magee, Liam; Scerri, Andy; Steger, Manfred B. (2015). Urban Sustainability in Theory and Practice: Circles of Sustainability. Londra: Routledge. 26 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020. 
  4. ^ Liam Magee; Andy Scerri; Paul James; James A. Thom; Lin Padgham; Sarah Hickmott; Hepu Deng; Felicity Cahill (2013). "Reframing social sustainability reporting: Towards an engaged approach". Environment, Development and Sustainability. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020. 
  6. ^ a b "Home | Social Life". www.social-life.co. 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. 
  7. ^ a b "S.Woodcraft et al (2011) Design for Social Sustainability, Social Life, London" (PDF). 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2020. 
  8. ^ "Design for Social Sustainability | Social Life". www.social-life.co. 3 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2020. 
  10. ^ Sen, A.K. (2000) ‘The ends and means of sustainability’, keynote address at the International Conference on Transition to sustainability, Tokyo, May
  11. ^ Anand, S. and Sen, A.K. (1996) ‘Sustainable human development: concepts and priorities’, Office of Development Studies Discussion Paper, No. 1, UNDP, New York
  12. ^ KLD Research. Environmental, Social and Governance Rating Criteria. 2007
  13. ^ The Combined Code on Corporate Governance, June 2008
  14. ^ Corsini, L. & Moultrie, J. (2019) Design for social sustainability: using digital fabrication in the humanitarian and development sector. Sustainability. https://doi.org/10.3390/su11133562
  15. ^ United Nations Human Rights, Office of the Commissioner. "Guiding Principles on Business and Human Rights" (PDF). United Nations, New York and Geneva. 19 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2016. 
  16. ^ "Verifying Delivery of Sustainable Products and Services - GSA Sustainable Facilities Tool". sftool.gov. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2016. 
  17. ^ "UN Guiding Principles Reporting Framework". www.ungpreporting.org. 5 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2016. 
  18. ^ "Free2Work". 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020. 
  19. ^ "Social Sustainability - GSA Sustainable Facilities Tool". sftool.gov. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2016. 
  20. ^ "In Ivory Coast, the school as a bulwark against child labour". ICI Cocoa Initiative. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. 
  21. ^ "Social Sustainability Initiatives, Guidelines, and Standards - GSA Sustainable Facilities Tool". sftool.gov. 24 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2016. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sosyal_sürdürülebilirlik&oldid=33124714" sayfasından alınmıştır