Soyut sanat

Soyut sanat, genel anlamıyla doğada var olan gerçek nesneleri betimlemek yerine, biçimler ve renklerin, temsili olmayan veya öznel kullanımı ile yapılan sanata denir. Nonfigüratif sanat terimi ile değişmeli olarak kullanılır. 20. yüzyıl başında bu terim, gerçek biçimleri sadeleştirilmiş veya değiştirilmiş halleriyle imgelere indirgeyen Kübist ve Fütürist sanatı tanımlamak için de kullanılmıştır.

"Süprematist Kompozisyon (mavi üçgen ve siyah dikdörtgen ile)", Kazimir Maleviç, 1915

Tarihçe

Temsili olmayan sanat aslında bir 20. yüzyıl icadı değildir. İslam ve Musevi geleneklerinde insanların resmedilmesinin yasak olması nedeniyle bu kültürlerde süsleme sanatları önemli derecede gelişmiştir. Bunlara örnek olarak gösterilebilecek kaligrafi ve hat sanatı da nonfigüratif sanatlardır. Batı kültüründe de soyut tasarımların kökü eskilere dayanır. Bunlara rağmen, soyut sanat süsleme sanatlarından farklı olarak, dekoratif değil güzel sanatlar adı altında incelenir. Bunun nedeni soyut sanat eserinin kendi başına, sanatçının sadece eserin kendisine yoğunlaşmasıyla ortaya çıkmasıdır.

Wassily Kandinsky, doğadaki dinamik kuvvetlerle uğraşarak madde hakkında bilgimizi artıran bilimin yanında, sanatın görsel dünyanın ardındaki ruhsal güçleri göstermesi gerektiğine inanıyordu. Kandinsky ile Kazimir Malevich ilk defa tamamen soyut olarak nitelendirilebilecek resimler yapmışlardır.

Konstrüktivizm (1915) ve De Stijl (1917) soyutlamayı heykel ve mimarinin üçüncü boyutuna taşımış paralel akımlardır. 1940'lardan 60'lara süregelen Soyut dışavurumculuk ve 1960'larda yaygın olan Op-art, Minimalizm akımları da soyut sanat akımlarıdır. Günümüzde ise sanat eserlerinin genel olarak akımlardan bağımsız olarak incelenmesi yaygındır. Buna örnek olarak Gerhard Richter'in aynı dönemlerde yapıp bir arada sergilediği tamamen nonfigüratif resimler ile fotogerçekçi resimler gösterilebilir. Ayrıca günümüzde fotoğrafta da, gerçek görüntünün işlenmiş hali olması, zamandan ve mekandan koparılmaya yatkın bir mecra olması gibi sebepler dolayısıyla soyutluk kavramı karşımıza çıkabilmektedir.

Ayrıca bakınız

• Soyutlama
• Somut sanat
• Somut şiir
• Soyut dışavurumculuk
• Aksiyon resmi
• Renk alanı resmi
• Sert kenar resmi
• Op sanatı

Galeri

• 
  Siyah Kare, Kazimir Malevich, 1924
• 
  The Swan no.16, Hilma af Klint, 1915
• 
  Premier Disque, Robert Delaunay, 1913

Kaynakça

Bu makalenin çoğu Wikipedia'nın aynı başlıklı İngilizce maddesinden 17 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (16 Haziran 2006) alınmadır. İngilizce maddenin gösterdiği kaynaklar aşağıdadır.

{[[]]}

• Compton, Susan (1978). The World Backwards: Russian Futurist Books 1912-16. The British Library