Stamen Gigov Grigorov (Bulgarca: Стамен Гигов Григоров; 27 Ekim 1878 - 27 Ekim 1945) Yoğurt yapımında kullanılan Lactobacillus bulgaricus bakterisini bulması ile ünlü bir Bulgar doktor ve mikrobiyolog.

Stamen Grigorov
Doğum27 Ekim 1878(1878-10-27)
Pernik ilinin Trın belediyesine bağlı Studen İzvor köyü, Bulgaristan Prensliği
Ölüm27 Ekim 1945 (67 yaşında)
Sofya Bulgaristan Krallığı
Milliyet Bulgar
VatandaşlıkBulgaristan
EğitimMontpellier Üniversitesi
Cenevre Üniversitesi
ÖdüllerCesaret Nişanı
Kariyeri
DalıDoktor, Mikrobiyolog

Stamen Grigorov Bulgaristan Prensliği idaresinde, başkent Sofya'nın yaklaşık 90 km güneyindeki Pernik ilinin Trın belediyesine bağlı Studen İzvor köyünde 27 Ekim 1878 tarihine dünyaya geldi. Liseyi Sofya’da bitirdi. Fransa’nın Montpellier şehrinde Doğa Bilimleri, İsviçre’nin Cenevre şehrinde Tıp eğitimini tamamladı. 1905 yılında, 27 yaşındayken en çok bilinen keşfini yaptı. Profesör Léon Massol'un Cenevre'deki mikrobiyoloji laboratuvarında, yoğurdun temelinde belirli bir basil türünün bulunduğunu keşfetti.[1][2] keşfedilen bu tür, bilim topluluğu tarafından Lactobacillus bulgaricus olarak adlandırıldı.

1950'lerde, devlete ait yoğurt şirketi, "resmi bir Bulgar yoğurdu" üretmek için belirli bakteri suşları karışımının patentini aldı ve tanıttı. Bulgaristan’ın iklimi bu özel yoğurt bakterisi türleri için benzersiz şartlar sunduğundan, bu karışım birçok ülkedeki yoğurt üreticilerine ihraç edilmeye devam ediyor.[3]

Stamen Grigorov' 1905 yılının sonlarında Bulgaristan’a döndü. Bugün kendi adını taşıyan Trın'daki hastanenin bölge doktoru ve yöneticisi olarak göreve başladı. 1906 yılında Albert Calmette ile bir verem aşısı geliştirmek için araştırmalara başladı. Deney hayvanları ve daha sonra insanlar üzerinde yaptığı bilimsel deneyler yoluyla tüberküloz tedavisinde penisilin mantarlarının iyileştirici etkilerini ortaya çıkardı.[4] Konuyla ilgili makalesi, 20 Aralık 1906 tarihinde Paris’te basılan, tıp dergisi La Presse médicale'nin 104. sayısında "Anti-tüberküloz aşısı" adlı başlığı[5] ile yayınlandı.[6] Balkan Savaşı sırasında askeri doktor olarak cepheye gitti. Savaşın sonunda terhis edildi ve Trın'daki önceki işine geri döndü. İkinci Balkan Savaşı sırasında, kardeşi Hristo, Kalimansko Pole Muharebesinde yaralandı ve yaralarından dolayı 32 yaşında öldü. Birinci Dünya Savaşı sırasında yine cephede askeri doktordu. Petrich bölgesindeki kolera salgınıyla mücadele etti. Cesaret Nişanı ve Kızıl Haç Altın Madalyası ile ödüllendirildi.

1922-1924 döneminde tüberküloz aşısını Prof. Parashkev Stoyanov'un (Alexandrovska Hastanesi, Sofya) kliniğinde test etti. Tarnovo, Gorna Oryahovitsa, Provadia ve Varna'da çalıştı. 1935'ten sonra tüberküloz araştırmalarına İtalya'da devam etti. 1944 yılında Bulgaristan'a döndü. İtalya'da başladığı çalışmaları, oğlu Dr. Alexander Grigorov devam ettirdi.

67. doğum günü olan 27 Ekim 1945 tarihinde Sofya'da öldü. 29 Haziran 2007 tarihinde Stamen Grigorov' un doğum yeri Studen Izvor köyünde restore edilmiş bir evde bir yoğurt müzesi kuruldu.[7] Onun doğduğu ev müzenin yakınlarında yer almaktadır.

2005 yılında, Bulgar Postası onu ve bir mikroskobu gösteren bir pul yayınladı.

2010'da beri Antarktika'nın Brabant Adası'ndaki buzula Grigorov Buzulu'na adı verildi.[8]

27 Ekim 2020' tarihinde Stamen Grigorov’un 142. doğum günü münasebetiyle bir Google Doodle yayınlandı.[9][10]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Stamen Grigorov, « l'inventeur » du yaourt, naissait il y a 142 ans". fr.news.yahoo.com (Fransızca). 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  2. ^ "Ekrem Buğra Ekinci - Türk buluşu yoğurdun dünyayı tutan serüveni - HER YİĞİDİN BİR YOĞURT YİYİŞİ VARDIR". www.ekrembugraekinci.com. 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  3. ^ Ramani, Madhvi. "The country that brought yoghurt to the world". BBC (İngilizce). 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  4. ^ "Stamen Grigorov - The Man Who Brought Us Yogurt". Vizaca (İngilizce). 22 Mart 2022. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  5. ^ "Stamen Grigorov Kimdir? Yoğurdun Bakterisini Bulan Doktorun Hayatı". 16 Ağustos 2021. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  6. ^ "Qui est Stamen Grigorov mis à l'honneur par Google ?". www.rtl.fr (Fransızca). 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  7. ^ "Museum of Yogurt – Bulgaria l The Official Tourism Website" (İngilizce). 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  8. ^ Farrell, Paul (26 Ekim 2020). "Stamen Grigorov: 5 Fast Facts You Need to Know". Heavy.com (İngilizce). 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  9. ^ "Google Doodle celebrates Stamen Grigorov, the scientist who discovered the cause of natural yogurt". Newsweek (İngilizce). 27 Ekim 2020. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  10. ^ "Stamen Grigorov, Who Discovered the Secrets of Yogurt, Is Celebrated With a Google Doodle". Observer (İngilizce). 27 Ekim 2020. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022.