Sultan (film, 1978)

1978 filmi

Sultan, Kartal Tibet'in yönettiği, yapımcılığını Nahit Ataman'ın üstlendiği, senaryosunu ise Yavuz Turgul'un yazdığı 1978 yapımı dram-komedi türündeki sinema filmi. Başrollerini Türkan Şoray, Bulut Aras, Şener Şen ve Adile Naşit paylaşmaktadır. Sultan'ın özgün müziğini Cahit Berkay Yavuz Turgul ile birlikte besteledi.

Sultan
YönetmenKartal Tibet
YapımcıNahit Ataman
SenaristYavuz Turgul
OyuncularTürkan Şoray
Bulut Aras
Şener Şen
Adile Naşit
İhsan Yüce
İlyas Salman
Erdal Özyağcılar
Tuncer Sevi
Hikmet Gül
Tuncer Sevi
MüzikCahit Berkay
Yavuz Turgul
Görüntü yönetmeniErdoğan Engin
KurguMevlüt Koçak, İsmail Kalkan
StüdyoArzu Film
CinsiSinema filmi
TürüDram, Romantik komedi
RenkRenkli
Yapım yılı1978
Çıkış tarih(ler)i1 Aralık 1978 (1978-12-01)
Süre88 dakika
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
Çekim yer(ler)iRumeli Mahallesi, Sarıyer

Sultan, mahalle kültürünün ne olduğu, gecekondulaşmanın kentlerde nasıl var olmaya çalıştığı ve arabesk kültürü üzerine önemli filmler arasında gösterilmektedir. Filmin çekimleri İstanbul'un Sarıyer ilçesinin Rumelihisarı Mahallesinde, Boğaziçi Üniversitesi'nin Kuzey Kampüsüne yakın bir noktada gerçekleştirildi.

İstanbul'un varoşlarında geçen filmde, mahallenin genç ve yakışıklı genci ve aynı zamanda mahalle muhtarının oğlu olan Kemal (Bulut Aras) minibüsçülük yapmaktadır. Mahallede pek çok genç kız ile çıkmakta olan Kemal, bir gün Sultan'ı (Türkan Şoray) elde etmeyi planlar. Ancak çetin ceviz çıkan kız yakışıklı genci bayağı bir hırpalar. Bu esnada genç kıza gerçekten aşık olur. Diğer taraftan mahalle muhtarına gelen bazı kişiler gecekonduların bulunduğu yeri satın almış ve herkesi evlerinden atmak istemektedirler. Mahalleli ve muhtar arasında kıyasıya bir kavga başlar. Mahallede en son kalan dul kadın ve birkaç aile daha başka bir yere ev yapmak üzere göç ederken, yakışıklı delikanlı dul kadının peşinden giderek ona evlenme teklif eder.

 
Sultan ve dört çocuğunun oturduğu ve çekimlerin bir kısmının gerçekleştirildiği gecekondunun 2021 yılından bir görünümü, Rumelihisarı, Sarıyer, İstanbul

Oyuncular

değiştir

Filmdeki karakterlerin adı dönemin dizilerini ve tek kanal döneminin TRT kültürünü yansıtır. İlyas Salman'ın canlandırdığı mahalle bekçisi olan Kolombo için, dönemin dizilerinden Komiser Columbo'dan esinlenilmiştir. Erdal Özyağcılar'ın performans sergilediği Melek'in kocası Cevat'ın "Çarli" lakabı ise 1976-1981 yılları arasında yayınlanan Amerikan yapımı Charlie'nin Melekleri dizisinden ilham almıştır.[1]

Film hakkında notlar

değiştir

Sultan filminde ülkenin geçirmekte olduğu kentsel dönüşümle beraber kadınların değişimi ile bağlantılı bir yaşanmışlık görülebiliyor. Sultan filminin çekildiği dönemin kentlerinin kenarını meydana getiren öğeler dekor olarak kullanılmıştır. Sultan filmi ülke içi yaşanan göçün ortaya çıkardığı ana problemlere sahip karakterlerin şehirle rekabetini sunan filmlerden bir tanesidir. Bu filmde kadınların sinemaya gitmeleri veya jenerik görüntüde beraber bulunmaları dışında hiçbir şekilde birbirleriyle sohbet ederken görünmezler. Genellikle su alırken, ev ihtiyaçlarını karşılarken veya çocuklarıyla ilgilenirlerken sohbet ederler. Kadın karakterlerin bu özelliklerine zıt olarak ise erkek karakterler çoğunlukla eğlence ve keyif ile boş zamanlarını geçirirler.[2]

Eleştiriler

değiştir

Sinema eleştirmeni Sinem Öztürk'e göre, dönem olarak Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün yapım zamanına denk gelen film, bu konuya da değinerek köprünün inşa sürecinde doğacak rant kavgasını ve zenginlerin daha zengin olurken fakirlerin ise "keşke ölseler" durumuna düşmelerini de işlemektedir.[3]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Eda Aytekin (22 Aralık 2020). "Varoşların Yaşam Mücadelesini Sistem Eleştirisiyle Anlatan 'Sultan' Filminin Analizi Filmi Başka Gözle Seyretmenizi Sağlayacak". Onedio. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  2. ^ “Derdi Başından Aşkın Kadınlar: Sultan’dan Zerre’ye Türk Sinemasında Kenardaki Kadının Dönüşümü” Fe Dergi 8, no. 2 (2016), 149-169 https://cins.ankara.edu.tr/16_12.pdf 13 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Demet Öztürk (6 Nisan 2016). "Sultan (1978): "Bu da Benden Bebelele"". CineRitüel. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 

Dış bağlantılar

değiştir