Türkiye'de yaz saati uygulaması
Türkiye'de yaz saati uygulaması, 1940 - 1952 ve 1962- 1965 ve 1973 -1978 ve 1985 - 2016 yılları arasında tüm ülke çapında uygulanmıştır. Hariçte kalan tarih aralıklarında farklı saat dilimleri uygulaması benimsemiştir.[1] Yaz saati uygulamasının faydalı olup olmadığı tartışmalı bir konudur. Bu konuda Enerji Bakanlığı konunun halk tarafından da bilinmesi ve fikir alınması adına çeşitli anketler[2] ve makaleler[3] yayımlamıştır. 2013 yılında toplanan Bakanlar Kurulu kararı ile 27 Ekim 2013 tarihinde saatlerin bir saat geri alınması kararı ile uygulamaya son verilmiştir.[4] Ancak gerekli görülen lüzum üzerine uygulamaya devam edilmiştir.
8 Eylül 2016 tarihinde Türkiye'de yaz saati uygulamasının her yıl, yıl boyunca uygulanmasına karar verildi.[5] Danıştay, 697 sayılı yasaya göre Bakanlar Kurulunun böyle bir karar vermeye yetkisi olmadığından bahisle 14 Eylül 2017'de kararın yürütmesini durdurdu.[6] 23 Ekim 2017 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile yaz saati uygulamasının 28 Ekim 2018'e kadar yıl boyunca devamına karar verildi.[7] 3 Ekim 2018 günü sürekli yaz saati uygulamasında kalınmasına karar verildi.
Uygulanması
değiştir
Türkiye 26° ve 45° doğu meridyenleri arasındadır. Türkiye'nin en doğusu ile en batısı arasında 19 meridyen bulunduğu için en doğusu ve en batısı arasında 1 saat 16 dakikalık zaman farkı vardır. Türkiye Doğu Avrupa Saati'ndedir. Türkiye 30° doğu meridyeninin saatini kullanır. Bu nedenle Türkiye'de Eş Güdümlü Evrensel Zaman+2 (UTC+2) kullanılır, yani Türkiye saati UTC'den iki saat ileridedir. Yaz saati uygulaması ile Türkiye 45° doğu meridyeninin saatini kullanmaya başlar. Böylece saatler bir saat ileri alınır ve Türkiye saati UTC+3 olur. Yaz saati uygulaması (saatlerin bir saat ileri alınması) martın son pazar günü başlatılır ve ekimin son pazar günü bitirilir. Böylece yılın 5 ayında geri saat (UTC+2), 7 ayında ise yaz saati (UTC+3) kullanılır.
Tarihçe
değiştirTürkiye’de 26 Aralık 1925 tarih ve 697 sayılı "Günün Yirmi Dört Saate Taksimine Dair Kanunu'nun yasalaşmasıyla yaz saati uygulamalarının varlığı tartışılmaya başlandığı düşünülmektedir.[8] Uygulamanın tarihçesi ile ilgili farklı kaynaklar mevcut bunlardan 1970 öncesinde resmi olan kaynaklarda tutarsız veriler bulunmaktadır ayrıca 1970'lerden önce uygulama kırsal kesim tarafından gecikmeli olarak benimsendiği gözlenmiştir.[9] 1 Temmuz 1940 tarihinde yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu kararıyla uygulama resmen başladı.[10] 1952-1961 yılları arasında uygulama askıya alındı. Aynı şekilde 1965-1972 yılları arası uygulama askıya alındı sonrasında uygulamaya aralıksız devam edildi.[11] 2008 yılında Enerji Bakanlığı uygulamanın kaldırılmasını GMT+2,5 zaman diliminin oluşturulup kullanılmasını önerdi fakat öneride herhangi bir ilerleme olmadı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı uygulamanın 2013 yılından itibaren kaldırılması yönünde karar aldı. Planlara göre Bakanlar Kuruluna gönderilecek yeni kanun tasarısı ile Ekim ayında son kez kış saatine geçilmiş olacak. Böylece 2013 yılın Mart ayından itibaren sürekli yaz saatinde ve GMT+3 zaman diliminde kalınarak uygulama sonlandırılması düşünülmüştür.[12] Ancak daha sonra bu tasarıdan vazgeçilmiştir.
2015 yılında yaz saati uygulamasının bitişi 1 Kasım tarihinde gerçekleşecek genel seçimlerde karışıklığa yol açabileceği sebebiyle, bir istisna olarak 25 Ekim'den 8 Kasım tarihine ertelendi.[13]
8 Eylül 2016 tarihli 29825 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7 Eylül 2016 tarihli 2016/9154 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine göre Türkiye'de yaz saati kalıcı hâle getirilmiştir.[5] Yaz saati uygulaması ile güneş ışığından daha fazla istifade edilecektir.[14] Danıştay, 697 sayılı yasaya göre Bakanlar Kurulunun böyle bir karar vermeye yetkisi olmadığından bahisle 14 Eylül 2017'de kararın yürütmesini durdurdu.[6] 23 Ekim 2017 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile yaz saati uygulamasının 28 Ekim 2018'e kadar yıl boyunca devamına karar verildi.[7]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Yaz Saati Uygulamaları". www.astrolojidergisi.com. 19 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021.
- ^ "Yaz Saati Uygulamasi Anketi". Enerji Bakanlığı. 13 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ "MERøDYEN DEöøùøKLøöø ve YAZ SAATø UYGULAMASI" (PDF). Enerji Bakanlığı. 12 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ "Yaz saati uygulaması ne zaman başlıyor?". Zaman gazetesi. 1 Mart 2013. 18 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ a b "Gün Işığından Daha Fazla Yararlanmak Amacıyla Bütün Yurtta Yaz Saati Uygulanması Hakkında Karar" (PDF). Resmi Gazete. 8 Eylül 2016. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Eylül 2016.
- ^ a b "Danıştay, sürekli yaz saati uygulamasını durdurdu". Cumhuriyet. 27 Eylül 2017. 27 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2017.
- ^ a b "Karar Sayısı: 2017/10921". T.C. Resmî Gazete. 28 Ekim 2017. 29 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2017.
- ^ Vulaş, Oya. "YAZ SAATİ UYGULAMALARI VE TÜRKİYE'DEKİ DURUM". astrolojidergisi. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ "TÜRKİYE'DE YAZ SAATİ UYGULAMALARI". halukakcam. 19 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ Argun, Asude. "Türkiye yaz saati uygulaması". 9 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ "TÜRKİYE'de İLERİ SAAT UYGULAMALARI". astroset. 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ 5 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20120705062003/http://www.sabah.com.tr/Yasam/2012/03/14/surekli-yaz-saati-1-yil-sonra-basliyor arşivlendi. "Sürekli yaz saati 1 yıl sonra başlıyor" 14.03.2012 Sabah Gazetesi]
- ^ "Kış saati uygulaması 8 Kasım'a ertelendi". Hürriyet Gazetesi. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015.
- ^ "Kocalar A.O., Toros H., 2014. Yaz ve Kış Saati Uygulamasının Türkiye için Değerlendirilmesi, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, EJOSAT, Vol. 1, No. 3, 56-68". 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2016.
