Hasan Tahsin Uzer
Hasan Tahsin Uzer[1] (1878, Selanik - 3 Aralık 1939[1]), Arnavut asıllı Türk bürokrat ve siyasetçi.
| Hasan Tahsin Uzer | |
|---|---|
| |
| Üçüncü Umumî Müfettiş | |
| Görev süresi 6 Eylül 1935 - 3 Kasım 1939 | |
| Başkan | Mustafa Kemal Atatürk İsmet İnönü |
| Başbakan | İsmet İnönü Celal Bayar Refik Saydam |
| Yerine gelen | Mehmet Nazif Ergin |
| Osmanlı Aydın Valisi | |
| Görev süresi 1 Ocak 1919 - 19 Ocak 1919 | |
| Yerine geldiği | Rahmi Bey |
| Yerine gelen | Ethem Bey |
| Osmanlı Suriye Valisi | |
| Görev süresi 12 Eylül 1916 - 12 Haziran 1918 | |
| Yerine geldiği | Cemal Paşa |
| Osmanlı Van Valisi | |
| Görev süresi 1913 - Temmuz 1914 | |
| Yerine geldiği | Kambur Ahmed İzzet Bey |
| Yerine gelen | Cevdet Bey |
| Osmanlı Erzurum Valisi | |
| Görev süresi 1914-1916 | |
| Yerine geldiği | Kambur Ahmed İzzet Bey |
| Yerine gelen | Ali Haydar Bey |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Hasan Tahsin 1878 Selanik, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 3 Aralık 1939 (61 yaşında)[1] İstanbul,[2] Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Partisi | İttihat ve Terakki Partisi (1905-1918) Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1939) |
| Bitirdiği okul | Mekteb-i Mülkiye |
| Mesleği | Bürokrat, siyasetçi |
| Ödülleri | Liyakat Muharebe Madalyası |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu
|
| Branşı | Osmanlı Ordusu |
| Hizmet yılları | 1914-1918 |
| Rütbesi | Fahrî Binbaşı |
| Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı |
1878 yılında Arnavut Hacı İbrahim Ağa ile Hatice Hanım'ın çocukları olarak Selanik'te dünyaya geldi. Arnavut İskender Bey'in (Scanderbeg) son kuşak torunu olarak aile kökleri Arnavutların soylu ailelerinden Kastrioti'lere dayanmaktadır. Mustafa Kemal Atatürk'ün çocukluk arkadaşıydı. 1897'de Mülkiye'den mezun oldu. İlk memuriyete Pürsıçan Bucak Müdürlüğüyle başladı. Daha sonra Çiç ve Alnus Bucak Müdürlüklerinde bulundu. 1902'de Razlık, sonra da sırasıyla Gevgili, Florina ve Kesendire Kaymakamlığı yaptı.
İlk Valilik görevini 1913 yılında Van'da yaptı. 1914'te Erzurum Valiliği'ne atandı. Erzurum Valiliği sırasında (I. Dünya Savaşı dönemi) orduya yaptığı hizmetlerden dolayı Altın Liyakat Muharebe Madalyası ve fahri üsteğmen ve yüzbaşılık, bir yıl sonra da Harbiye Nezareti'nde yapılan bir törenle binbaşı rütbelerini aldı. 12 Eylül 1916 tarihinde Suriye Valiliği görevine atandı. 10 Haziran 1918 tarihinde bu görevinden istifa etti. 21 Eylül 1918'de yeniden Suriye Valiliği'ne atandıysa da görevine başlayamadan Suriye'nin kaybedilmesi üzerine 30 Ekim 1918'de Aydın Valiliği'ne tayin edildi. İzmir Valiliği sırasında I. Dünya Savaşı yenilgisinin dumura uğrattığı idari mekanizmayı yeniden düzenlemeye, rüşvetle mücadeleye önem verdi, devlet dairelerinin halka açık olmasını sağladı.
19 Ocak 1919'da İzmir Mebusu olarak Osmanlı Meclisi Mebusanı'na katıldı. 16 Mart 1920 tarihinde İstanbul'un işgali üzerine Osmanlı Meclisi kapatılınca tutuklanarak Malta'ya sürüldü.
I. Dönem İzmir, II. (Ara Seçim) Dönem Ardahan, III. ve V. Dönem (3. Umumî Müfettişliğe atanması sebebiyle 8 Ekim 1935 tarihinde istifa etti.) Erzurum ve IV. Dönem Konya Milletvekilliği yaptı. 10 Aralık 1934 tarihinde Soyadı Kanunu'nun çıkmasından sonra bizzat Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından "Uzer" soyadı verildi.
6 Eylül 1935 tarihinde Üçüncü Umumî Müfettişlik görevine getirildi. 3 Kasım 1939 tarihinde sağlık sorunları nedeniyle görevinden ayrıldı. Görevinden ayrıldıktan birkaç ay sonra öldü.
Malta'da sürgündeyken anılarını kaleme aldı. Daha sonra anıları İmar ve İskân Bakanlığı da yapmış olan oğlu İbrahim Celalettin Uzer tarafından kitap haline getirildi. Türk Tarih Kurumu tarafından basılan "Makedonya Eşkiyalık Tarihi ve Son Osmanlı Yönetimi" adlı kitap işlenen hataları, çekilen çileleri, kurtuluş uğrunda dökülen kanları yansıtmaktadır.[3]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2022.
- ^ "Üçüncü Umumî Müfettiş Tahsin Üzer vefat etti" (PDF). 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2022.
- ^ "ttk.org.tr". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2006.