Tartışma:Serbest Cumhuriyet Fırkası

Başlık 2

Bu ne yanlış bir Türkçe kullanımıdır. Ayrıca bilgi açısından da hatalarla dolu. Bir an önce üstüne eğilmeliyiz.--Dsmurat 12:38, 1 Aralık 2007 (UTC)

Evet madde içinde kullanılan türkçenin düzeltilmesi lazım. Ama herhangi bir bilgi hatası olduğunu sanmıyorum. Hatalı gördüğünüz yerleri gösterirseniz gerekli düzeltmeleri yapabiliriz.--Martianmister 23:27, 1 Aralık 2007 (UTC)

Bir öneri

• Aynı kaynağa gönderme yapan dipnotların sayısı azaltılırsa daha iyi olabilir. Örneğin "Yükselen muhalefet" alt başlığındaki paragraf sürekli 5 numaralı dipnotu referans veriyor. Her cümlenin sonuna dip not koymak yerine paragraf sonuna sadece konursa daha iyi olabilir.--2ulus 17:04, 11 Mart 2008 (UTC)
  • Ben her ihtimale karşı o şekilde vermiştim; ama uygun olur diyorsanız dediğiniz şekilde düzenleyin. İyi çalışmalar. Piyade13 ^ileti 18:01, 11 Mart 2008 (UTC)

Telif hakkı ihlali

Parti hakkındaki yakın dönemde yazılmış en popüler kitaptan doğrudan alıntılar var. Tespit ettiğim kısmı çıkardım ancak daha fazlası olduğuna eminim.--Kingbjelica (mesaj) 19.14, 9 Eylül 2019 (UTC)

Bilgiler sanıyorum Kullanıcı:Piyade13 tarafından eklenmiş. Birisi kaliteli maddelikten ihraç adaylığı başlatabilir mi?--Kingbjelica (mesaj) 19.17, 9 Eylül 2019 (UTC)

Kaynakta nasıl geçiyor

Serbest Cumhuriyet Fırkasının devam etmesi durumunda, beklenilenden çok daha büyük bir halk kitlesini peşinden sürüklemesinden ve partinin kontrol edilemeyecek kadar büyümesinden endişe edildi.

^{Yanlışlıkla @Buzuldiyar'ı etiketledim değişiklik özetinde de, kusura bakmamasını rica ederim.} @Bjelica maddeye eklenen sayfalarda son cümleye benzer bir ifade göremedim. Serbest Cumhuriyet Fırkası ve Muhalif Ege referansı vermişsiniz. Hangi sayfası? 𝔗𝔞𝔯𝔞𝔫𝔱𝔞𝔅𝔞𝔟𝔲 (mesaj) 08.13, 24 Aralık 2024 (UTC)

Benim kaynak ekledigim içeriğin tamamı şöyle: "Fethi Bey'in İzmir gezisinde yeni muhalefet partiye büyük sevgi gösterileri ve CHF'ye karşı halkın öfkeli tutumunun boyutu beklenilenden fazlaydı. Serbest Cumhuriyet Fırkasının devam etmesi durumunda, beklenilenden çok daha büyük bir halk kitlesini peşinden sürüklemesinden ve partinin kontrol edilemeyecek kadar büyümesinden endişe edildi."

Bu cümleden anlaşılan şey şu ki SCF'nin başta İzmir olmak üzere çeşitli illerde, özellikle batı Anadolu'da/Ege bölgesinde düzenlediği mitingler çok büyük ilgi görmüştü. Halk kitlelerinin büyük ilgisi vardı bu mitinglere. Bu halk fırkasının hoşuna gitmemişti, onlar için beklenmedik bir şeydi çünkü halk SCF etrafında mobilize olmaya başlamıştı. Dönemin gazeteleri taranırsa, örneğin İzmir mitingine 15 ila 40.000 kişinin katıldığı görülecektir. Cem Emrence'nin kitabı da böyle şekilleniyor, öncelikle SCF'nin halk tarafından nasıl benimsendiğini, beklentilerin ne olduğunu açıklıyor. Daha sonra Fethi Bey'in seyahatleri/mitingleri ve SCF'nin yerel teşkilatlanmaları üzerinden dönemin siyasi mobilazasyonunu açıklıyor. Devamında ise bu mobilzasyondan iktidarın nasıl rahatsız olduğunu ve bunu yok edebilmek için neler yaptığını çok detaylı bir şekilde, özellikle dönem gazetelerini inceleyerek anlatıyor. Örneğin iktidarın muhtarlarla olan ilişkileri, dönemin valileri ya da kaymakamlarıyla olan sıkı ilişkisinin (parti devlet) seçimlerde yarattığı baskıdan, bu durumun seçim atmosferini nasıl antidemokratik hale getirdiğini gayet iyi bir şekilde açıklıyor. Devamında SCF'nin seçimlerde elde etmiş olduğu başarı, özellikle batı Anadolu bölgesindeki başarısının Meclis'e yansımalarını anlatıyor. Meclis'te seçimdeki usulsüzlükler ve antidemokratik uygulamaların muhasebesi çok uzun saatlerce yapılıyor ve SCF seçimlerin yenilenmesini talep ediyor.

Bu durumda biz şunu anlıyoruz ki iktidar SCF üzerine çok büyük bir baskı uyguluyor. Ona verdiği hareket alanından fazlasına geçmiş durumda SCF. Bu da partinin kapatılmasına giden sürecin en önemli etkeni. Dolayısıyla başlangıçta iktidara uyumlu bir muhalefet partisi olacağı düşünülen bir parti, iktidar alternatifi haline gelince kapatılmasına giden süreç başlıyor. Bu geniş arka plan bize şunu söylüyor ki artık CHP'nin karısında ve SCF'nin yanındaki halk mobilzasyonu kontrol edilemeyecek kadar büyümüştü. Kısacası silen içerik bu madde için bir hakikat, ben de bu durumun arka planı ve gelişimi dahil tüm süreci ele alan bir kitaptan ilgili bölümlere referans veriyorum. Metindeki cümleyi birebir içeren bir kitap var mı bilemem çünkü içeriği ben eklemedim, ancak Cem Emre önce kitabında partinin kapatılmasında bürokratik aygıtın ana neden olduğunu söylüyor; bu bürokratik aygıtın kim olduğunu da (iktidar), stratejisini de açıklıyor. Kapatılmasını sayfa 195'te şöyle ifade ediyor: i̇kinci strateji Cumhuriyet halk fıkrası lehine mobilize olan bürokratik aygıtın uyguladığı baskı mekanizmalarına dayanıyordu. Belediye seçimlerinin verdiği genel mesaj ise bu konuda yapılan meclis oturumunda açıklıkla ortaya çıkacağı üzere muhalefet partisine yaşam hakkı tanınmayacağı yönündeydi. Dolayısıyla bu bilgi için bu kaynak yeterli.

Muhalif Ege kitabı elimde yok ancak bu konuda yazılmış çok iyi bir kitaptır, özellikle batı Anadolu'daki SCF halk mobilzasyonunu çok iyi işliyor. İlgili paragrafta halkın nasıl mobilize olduğu işlendiği için ben de ona atıf yapmak istedim değişiklik özetinde. Yani dilersen internet ortamında dahi serbest Cumhuriyet fırkasının kapatılması sürecinde partinin artık kontrol edilemeyecek seviyede bir halk kitlesi tarafından benimsenmesinin etkili olduğuna dair çokça kaynak bulunabilir. Bjelica (mesaj) 09.17, 24 Aralık 2024 (UTC)

Detayları pas geçiyorum. Odaklandığım şeyi açıklayayım. Kısa tutayım desem de uzun olacak.

Maddedeki aynı kaynaklardan gidiyorum, daha önce yaptığım gibi. Emercan'ın kitabında aynen şu ifade de geçiyor:

Bu noktada eleştiri bayrağını devralan Falih Rıfkı, İsmet İnönü'nün tüm uyarılarına rağmen, basında Serbest Cumhuriyet Fırkası aleyhine sert ve yıpratıcı bir basın kampanyası başlattı.

Cümlede "endişe edildi" denmişti, kim bu? Bilmiyoruz. Kaynakta bu şekilde bir ifade eklenen sayfalarda yok. Vikipedi'ye örtük şekilde bir mutabakat varmış gibi, iktidar ekibinin tamamı bu kampanyaya dahilmiş gibi yazılmış. Endişe edilmiş, ama iktidarda olup endişe etmeyen kurucu baba atlanmış. Kaynakta olmayan bir ifadenin ötesine geçiyoruz hatta, birazdan göstereceğim şekilde...

Bahsettiğiniz 195. sayfanın devamında aynen şunu diyor

Fethi Bey ve arkadaşları (...) hızla yükselmiş bir teşkilat ve ekonomik talepleri olan kitleleri geride bırakarak geldikleri sınıfa ve bürokratik geleneğe bağlı kaldılar. Parti kendi kendini feshetmişti!

Bu cümle klasik burjuva siyaseti analizi yapıyor ve özetle diyor ki, baskı olsa da fesih gerekçesi endişenin sadece CHF tarafından değil SCF tarafından mevcut olduğunu vurguluyor dayanıyor. Bu cümleyi niye atlıyoruz k? Maddeye yazılanı, sizin yazmadığınızı biliyorum ama tekrar görelim:

partinin kontrol edilemeyecek kadar büyümesinden Halk Fırkası endişe ediyordu

Aynı kaynakta referans verdiğiniz yerin biraz ilerisinde geçen SCF'nin endişesi neden yazılmıyor.

Mutlak bir yorum olmayan şeyin maddede mutlak bir yorum, geniş bir konsensüsmüş gibi verilmesi yanlış. Zaten Emrence de kitapta <birinci yorum, ikinci yorum> diye anlatıyor. <İddia ettiler> diye anlatıyor. İddia edilen şey Vikipedi'de yorum ve iddia sözcükleri çıkarılarak yazılmamalı.

Benim itiraz ettiğim şeyi Emrence'den alıntılıyorum:

Serbest Cumhuriyet Fırkası yazınını üç soru etrafında değerlendirdiğim bu kısımda iki temel eksiklik göze çarpıyor. İlki yazarların SCF analizlerinde çoğu zaman ulaştıkları sonuçları destekleyecek ampirik bulgulardan yoksun kalmaları oldu.

Üç farklı teori varsa, 3 teori 3 başlık altında incelenebilir. Feshedilmesinde doğrudan mutabakat olmadığını benim seçtiğim kaynaklar değil, maddede benden önce eklenen kaynaklar diyor.

Yine Emrence'den alıntılarsam:

SCF yazınında ortaya çıkan ikinci bir eksiklik ise açıklamaların iç tutarlılıklarının zayıf olmasıydı.

Bu zayıflık Vikipedi'ye de yansıyor. 𝔗𝔞𝔯𝔞𝔫𝔱𝔞𝔅𝔞𝔟𝔲 (mesaj) 11.50, 24 Aralık 2024 (UTC)

Farklı senaryoları maddeye ekleyebilirsin, ben tek neden demiyorum, içeriği komple silmek yanlış. Bu bilgiye kaynak yok dedin ve içerik sildin, ben de var diyorum ve ekledim. "partinin kontrol edilemeyecek kadar büyümesinden endişe edildi." ifadesi halk SCF'nin yanında mobilize oldu, yerel teşkilatlanması arttı demek. "Meclis oturumunda açıklıkla ortaya çıkacağı üzere muhalefet partisine yaşam hakkı tanınmayacağı yönündeydi" demek ise, bu endişeye karşılık geliyor işte. Ne yazalım peki? Fethi Bey evhamından dolayı mı kapandı yazalım? Böyle yazınca da burası Atatürk Ansiklopedisine dönüyor. Son sürüm maddenin gelişimi için gayet iyi, farklı iddialar işlenebilir. SCF için durum nasıldı onu da almak gerekir. Bunu yapacak ben değilim. Maddeye dahilim silinen içerikle sınırlı, ilgili kaynağın bu çıkarımı yaptığını düşünüyorum. Başka kullanıcılardan da görüş alabilirsin bu çıkarımla ilgili olarak. İlla "endişe edildi" ifadesini aramana gerek yok, neden baskı yapılıyor yeni partiye o zaman? Duyulan bu endişeden dolayı. Kim duyuyor? Ben değil, bürokratik aygıt yani parti devlet ve onun kurumları, valisi, muhtarı. Kaynakta olmayan bir ifadenin ötesine geçme durumu yok. Bahsini yaptıklarım senaryo 1 olarak duruyor metinde, birinci senaryo kitapta geçtiği üzere partiye "yaşam hakkı tanınmayacağı"dır. Ekleyeceklerim bu kadar, tartışmanın seyrini takip edeceğim, farklı görüşlerle hareket etmek gerekir. Bjelica (mesaj) 12.34, 24 Aralık 2024 (UTC)