Tartışma:Teşkîlât-ı Esâsiye Kanunu (1921)
| Vikiproje Türkiye | (Başlangıç-sınıf, Orta-önem) | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||
20 Ocak 1921 tarihli, 85.no.lu Teşkilatı esasiye kanunu, ilk anayasanın temel ilkelerini belirler ama, hukuk normları ve Anayasa'nın hangi şartlarda vücut bulacağı esasları göz önüne alındığında T.C. nin ilk anayasası değildir. Zira o tarihte, 1876 Kanun-u Esasîsi resmen ilga edilmemişti ki. 1921'de mer'iyete giren Teşkilât-ı Esasîye Kanunu da yeni bir devletin ihtiyaçlarını karşılayacak detaylara sahip değildi. Hangi çoğunlukta kabul edileceği esası belli olmayan ve devletin temel niteliklerini yeterince açıklamayan bir kanun, ilk anayasanın temel ilkelerini taşıyabilir ama T.C.nin ilk anayasası değildir. İlk T.C.Anayasası, 20 Nisan 1340 (1924) günü kabul edilen Yeni Teşkilât-ı Esasîye Kanunu'dur.--Hasan Sami 23:06, 23 Ekim 2006 (UTC)
Değişiklikler
değiştirGeçerlilik tarihi 1921-1924 olarak belirtilmiş fakat orijinal metne baktığımızda 1923 yılında birçok değişiklik yapılmış olduğu görülmektedir. Bunları belirtmek daha uygun olur kanımca. Mckoray (mesaj) 11.07, 15 Şubat 2021 (UTC)
Kanunun Maddeleri
değiştirBaşlığın ″Teşkilat-ı Esasiye Maddeleri″ kısmındaki eksikliklerin ve hataların giderilmesinin gerektiğini düşünmekteyim. Fark ettiğim hatalar ve çözüm yöntemleri şu şekildedir:
- Dil ve Kaynak Uyuşmazlığı: Maddeler kanunun geçerli olduğu tarihlerdeki hâli ile yayımlanmalı. Bu hâli 1 numaralı kaynakta ve Vikikaynak'taki Teşkîlât-ı Esâsîye Kanunu sayfasında bulunmaktadır. 1921 Anayasası, 1924 Anayasası'nın 1945 yılında geçirdiği Türkçeleştirme işleminden resmî olarak geçmemiştir. Bu sorun ya tüm maddelerin 1 numaralı kaynakta hâliyle değiştirilerek ya da her maddenin Orijinal ve Sadeleştirilmiş gibi iki sütuna sahip bir tabloda aynı anda yazılmalarıyla çözülebilir. Maddelerin sadeleştirilmiş hâllerinin silinmemesi durumunda ise bu maddelerin kaynağa ihtiyacı olduğu açıktır. Çünkü bu maddelere gösterilmiş 1 numaralı kaynaktaki içerik Vikipedia sayfasındaki ile aynı değildir. Sadeleştirilmiş maddelerin alındığı kaynağın belirtilmesi gerekmektedir.
- Hatalı Madde (3. Madde): 3. madde "Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisi tarafından idare edilir ve hükûmeti «Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti» adını taşır." şeklinde yazılmıştır. Burada belirtilen "«Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti»" kısmı "«Büyük Millet Meclisi Hükûmeti»" olarak değiştirilmelidir çünkü metnin orijinalindeki ifade böyledir.
- Hatalı Madde (10. Madde): Vikipedi'deki başlıkta 10. madde "Kânûn-i Esâsî’nin bu maddelere aykırı düşmeyen hükümleri eskisi gibi yürürlüktedir." olarak yazılmış. 1921 Anayasası'nda geçici maddesi de dahil olmak üzere böyle bir madde bulunmamaktadır. Anayasa'da bunun tamamen zıttını belirten bir madde de olmadığından yazılan içerik anlam olarak hukuken doğrudur, fakat gerçek bir madde değildir. 10. Maddenin doğrusu şu şekildedir:
- "Madde 10.- (Özgün hali) Türkiye coğrafi vaziyet ve iktisadi münasebet noktai nazaran vilâyetlere; vilâyetler kazalara münkasem olup kazalar da nahiyelerden terekküp eder.
- Madde 10.- (Değişik : 29.10.1339 (1923) - 364 S. Kanun) Türkiye Reisicumhuru, Türkiye Büyük Millet Meclisi Heyeti Umumiyesi tarafından ve kendi âzası meyanından bir intihap devresi için intihap olunur. Vazifei Riyaset yeni Reisicumhurun intihabına kadar devam eder. Tekrar intihap olunmak caizdir."
- Eksik Maddeler: 1921 Anayasası geçici maddesi hariç 23 maddeden oluşmuştur. 9. Maddeden sonrası başlığın altında ya bulunmamaktadır ya da tamamen yanlış (10. maddenin hatalı yazımı) yazılmıştır.