Tehdit (risk yönetimi)
Tehdit veya tehlike, çalışma çevresinin fiziki kusurları ve uygun olmayan şartları ile insanların hatalı davranışları gibi, çalışma ortam ve koşullarında var olan ya da dışarıdan gelebilecek, kapsamı belirlenmemiş, maruz kimselere, işyerine ve çevreye zarar ya da hasar verme potansiyelidir. Çalışanların yaralanma ve sağlık sorunlarına neden olabilen güvenli olmayan iş ortamı ve uygulamalardır.[1] İnsanların yaralanması veya sağlığının bozulması veya bunların birlikte gerçekleşmesine sebep olabilecek kaynak, durum veya işlemdir.[2] İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelidir.[3]
Tehlike; muhtemel, potansiyel zarar kaynağıdır.[4][5]
Bilgi, işlem, süreç ve sistem gibi varlıklara ve neticesinde organizasyona zarar verme potansiyelinde olandır.[6]
Tehdit; hayata, bilgiye, her türlü faaliyete, çevreye ve/veya mülkiyete zarar verme potansiyeline sahip ve tehlike oluşturacağını işaret eden doğal veya insan yapımı olay, birey, tüzel varlık veya eylemdir.[7][8]
Tanımda da görüldüğü üzere tehdit; bir kişi, tüzel varlık, eylem veya olaya işaret eder; bununla birlikte, risk hesaplaması bakımından, kasıtlı, niyetli bir tehlikenin tehditlik derecesi genellikle karşıt bir unsur tarafından teşebbüs edilen bir saldırı ihtimali (hem karşıtlık niyeti ve hem de kapasitesinin bulunması anlamında) olarak değerlendirmeye alınır; diğer tehlikelerde ise tehdit genellikle tehlikenin ortaya çıkma, etki etme olasılığı şeklinde değerlendirmeye alınmaktadır.[7]
Tehdit ve tehlike kaynakları
değiştir- Doğa kaynaklı tehdit/tehlikeler; deprem, sel, fırtına, kasırga, yangın, yanardağ patlaması, tsunami, salgın hastalık, tornado, hortum, kasırga, kuraklık vs.
- Teknoloji kaynaklı kazalar veya başarısızlıklar sebebiyle tehdit oluşturan unsurlar; uçak kazaları, barajların veya setlerin başarısızlığı, tehlikeli ve radyoaktif maddelerin salınması, trenlerin raydan çıkması, kentsel yangınlar vs.
- İnsan kaynaklı tehdit /tehlikeler; terör saldırıları, siber saldırılar, şiddet olayları, sabotajlar vs.[7]
Tehdit ve tehlike ayrımı
değiştirTehlike, zararsız halde bir kaynak, tehdit ise zararlı haldeki potansiyel bir kaynaktır. Bu bağlamda nehir bir tehlike, sel ise bir tehdit unsuru olarak örneklendirilebilir. Tehlike, tehdide dönüşebilecek bir zararsız potansiyeldeyken, tehdit ise aynı potansiyeldeki kaynağın zararlı bir hale gelmesidir.[9]
Tehlike etkin olmayan, ortaya çıkmamış ya da içinde tehdit bulunan bir potansiyeldir. Tehlike ve tehdit aynı potansiyel kaynağın farklı durumlarıdır. Tehlike zararsız halde, tehdit zararlı haldedir. Tehlike tehdide dönüşmeden hiçbir zarar vermez. Örneğin, bir akarsu ya da nehir bizi tehdit etmedikçe zararsız bir tehlikedir. Fakat aynı akarsu ya da nehir hayatımıza ve mülkiyetimize zarar verecek bir sele dönüştüğünde, biz içine düştüğümüzde veya sahip olduğumuz bir eşyamız içine düştüğünde bir tehdide dönüşmektedir. Hayatımız veya sahip olduğumuz değerler sudan zarar görmediği sürece bizim için su bir tehlikedir, tehdit değildir. Tehlikeler zararsız haldeyken karşılaştığımızda harekete geçip aktifleşerek bizim için zararlı hale geldiklerinde tehdide dönüşürler.[9]
Kaynakça
değiştir- ^ TS 18001- İş Sağlığı ve Güvenliği, Türk Standartları Enstitüsü, Şubat 2004. Erişim: 11 Ocak 2016
- ^ TS 18001- İş Sağlığı ve Güvenliği, Türk Standartları Enstitüsü, Nisan 2008. Erişim: 11 Ocak 2016
- ^ İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği - Başbakanlık, T.C.Resmi Gazete, 29 Aralık 2012. Erişim: 11 Ocak 2016 [1] 16 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ ISO/Guide 73:2009:EN - Risk Management — Vocabulary. Erişim: 11 Ocak 2016 [2] 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ ISO/IEC Guide 51:2014:EN - Safety Aspects — Guidelines. Erişim: 11 Ocak 2016 [3] 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ ISO/IEC 27005:EN - Security techniques — Information security risk management Information Security Risk Management. Erişim: 11 Ocak 2016 [4] 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b c Threat and Hazard Identification and Risk Assessment Guide Comprehensive Preparedness Guide (CPG) 201:EN, August 2013. Erişim: 11 Ocak 2016 [5] 13 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Steering Committee DHS Risk Lexicon:EN - 2010. Erişim: 11 Ocak 2016" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Ocak 2016.
- ^ a b Difference Between A Hazard and A Threat:EN, Bruce Newsome, Ph.D. Erişim: 11 Ocak 2016 [6] 26 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.