Temmuz 2021 Bulgaristan parlamento seçimi
Nisan 2021 seçimlerinin ardından hiçbir partinin hükümet kuramaması veya kurmak istememesi üzerine Bulgaristan'da 11 Temmuz 2021 tarihinde erken parlamento seçimleri yapıldı.[1] Müzisyen ve televizyon sunucusu Slavi Trifonov liderliğindeki popülist parti Böyle Bir Halk Var (ITN), muhafazakar GERB ve Demokratik Güçler Birliği partilerinden oluşan koalisyona karşı az farkla en fazla sandalyeyi kazandı. Diğer dört parti (solcu Bulgaristan için Koalisyon, liberal ittifak Demokratik Bulgaristan, liberal Türk azınlık hakları partisi Hak ve Özgürlükler Hareketi ve yolsuzluk karşıtı Ayağa Kalkın! Mafya Dışarı!) 240 üyeli Parlamento'da diğer sandalyeleri kazandı.
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulusal Meclis'teki 240 sandalye için Çoğunluk için 121 sandalye gerekli | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Katılım | %40.39 ( %8,71) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ITN'in başarısı öncelikle genç seçmenler tarafından desteklendi. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) seçimleri “rekabetçi” ve “temel özgürlüklere genel olarak saygı gösterildiği” şeklinde değerlendirmiştir.[2] 6 Eylül'de BSP'nin hükümeti kurma görevini son kez geri vermesi, parlamentonun feshedileceği ve 2021'de üçüncü bir parlamento seçiminin resmen yapılacağı anlamına geliyor.[3] Cumhurbaşkanı Radev 11 Eylül'de yaptığı açıklamada 14 Kasım'da Bulgaristan tarihinde ilk kez '2'si 1 arada' seçim yapılacağını ve seçmenlerin cumhurbaşkanı ve parlamento için oy kullanabileceğini duyurdu. Bu karar 'hazine masraflarından ve seçmenlerin zamanından tasarruf etmek için' alındı.[4]
Arka plan
değiştirNisan ayında yapılan bir önceki seçimde iktidardaki GERB partisi 75 sandalye, Böyle Bir Halk Var (ITN) 51 sandalye, Bulgaristan için Koalisyon 43 sandalye, Hak ve Özgürlükler Hareketi 30 sandalye, Demokratik Bulgaristan 27 sandalye ve Ayağa Kalkın! Mafya Dışarı! 14 sandalye kazandı. GERB lideri Boyko Borisov ve Böyle Bir Halk Var (ITN) lideri Slavi Trifonov'un hükümet kuramamasının ardından BSP, yolsuzlukla mücadele eden üç partinin (ITN, Demokratik Bulgaristan ve ISMV (Ayağa Kalkın! Mafya Dışarı!)) kendileriyle çalışmak istememesi nedeniyle hükümet kurma görevini reddedeceklerini açıkladı.[1]
Seçim sistemi
değiştirUlusal Meclis'in 240 üyesi, büyüklükleri 4 ila 16 sandalye arasında değişen 31 çok üyeli seçim bölgesinden açık listeli nispi temsil sistemi ile seçilmektedir. Seçim barajı partiler için %4'tür ve sandalyeler en büyük artık yöntemine göre dağıtılır.[5]
Siyasi partiler ve koalisyonlar
değiştirMecliste temsil edilen partiler
değiştir| Siyasi parti | İdeoloji | Lider | Seçimden önceki sandalye sayısı |
|---|---|---|---|
| GERB–SDS | Muhafazakârlık | Boyko Borisov | 75
|
| ITN | Popülizm | Slavi Trifonov | 51
|
| BSPzB | Demokratik sosyalizm | Korneliya Ninova | 43
|
| DPS (HÖH) | Liberalizm | Mustafa Karadayı | 30
|
| DB | Liberal muhafazakârlık | Hristo Ivanov | 27
|
| ISMV | Sosyal liberalizm | Maya Manolova | 14
|
Seçim kampanyaları
değiştirBorisov, Nisan ayında yapılacak seçimler öncesinde Rodop Dağları'ndaki küçük köylerde seçim mitingleri düzenleyerek partisinin kırsal kesimdeki oy oranını artırmaya çalıştı.[6] Nisan seçimleri ülkenin kırsal ve kentsel bölgeleri arasında net bir ayrım olduğunu gösterdi; kasabalar yerleşik partileri tercih ederken Sofya ve diğer şehirler ağırlıklı olarak ITN dahil yeni muhalefet partilerine gitti.[7] Muhabirler bu eğilimlerin Temmuz seçimlerini de etkileyeceğini tahmin ediyordu.[7]
Seçim sonuçları
değiştirBöyle Bir Halk Var en çok oyu alarak GERB-SDS'nin yaklaşık 15.000 oy önüne geçti. GERB ya da GERB liderliğindeki bir koalisyon, partinin kurulduğu 2006 yılından bu yana ilk kez en çok oyu ya da sandalyeyi kazanamadı. Diğer dört parti (Bulgaristan için BSP, Demokratik Bulgaristan, Hak ve Özgürlükler Hareketi ve Ayağa Kalkın! Mafya Dışarı!) partileri de sandalye kazandı.[8] Böyle Bir Halk Var, Z kuşağının %37,4'ü ve 30-39 yaş arası seçmenlerin %30,9'u partiyi destekleyerek genç seçmenler arasında iyi bir performans sergilemiştir.[9] GERB-SDS 40-69 yaş arası seçmenlerden yüksek destek alırken, Bulgaristan için BSP 70 yaş üstü seçmenlerden yüksek destek aldı.[9]
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'ndan uluslararası gözlemciler seçimlerde özgürlüklere saygı gösterildiğini belirttiler.[8]
 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Parti | Oy | % | Sandalye | +/– | |
| Böyle Bir Halk Var | 657.829 | 23.78 | 65 | +14 | |
| GERB–SDS | 642.165 | 23.21 | 63 | –12 | |
| Bulgaristan için Koalisyon | 365.695 | 13.22 | 36 | –7 | |
| Demokratik Bulgaristan | 345.331 | 12.48 | 34 | +7 | |
| Hak ve Özgürlükler Hareketi | 292.514 | 10.57 | 29 | –1 | |
| Ayağı Kalkın! Mafya Dışarı! | 136.885 | 4.95 | 13 | –1 | |
| Bulgar Vatanseverleri | 85.795 | 3.10 | 0 | 0 | |
| Diriliş | 82.147 | 2.97 | 0 | 0 | |
| Bulgaristan Yazı | 49.833 | 1.80 | 0 | Yeni | |
| Saldırı | 12.585 | 0.45 | 0 | 0 | |
| Temiz ve Kutsal Cumhuriyet için Sol Birlik | 10.309 | 0.37 | 0 | Yeni | |
| Bulgaristan Cumhuriyetçileri | 8.546 | 0.31 | 0 | 0 | |
| Ulusal Sağcılar Birliği | 7.872 | 0.28 | 0 | Yeni | |
| Halkın Sesi | 4.741 | 0.17 | 0 | 0 | |
| Bulgaristan Ulusal Birliği - Yeni Demokrasi | 4.690 | 0.17 | 0 | 0 | |
| Özgürlük | 4.304 | 0.16 | 0 | Yeni | |
| Bulgaristan'da İş ve Akıl | 3.948 | 0.14 | 0 | Yeni | |
| Birlikte Değişim | 3.445 | 0.12 | 0 | 0 | |
| MIR | 3.427 | 0.12 | 0 | Yeni | |
| Bulgaristan Yeşiller Partisi | 3.257 | 0.12 | 0 | 0 | |
| Doğrudan Demokrasi | 3.143 | 0.11 | 0 | 0 | |
| Tugay | 2.187 | 0.08 | 0 | Yeni | |
| Yükseliş | 862 | 0.03 | 0 | Yeni | |
| Bağımsızlar | 142 | 0.01 | 0 | 0 | |
| Yukarıdakilerin hiçbiri | 35.201 | 1.27 | – | – | |
| Toplam | 2.766.853 | 100.00 | 240 | 0 | |
| Geçerli oy | 2.766.853 | 99.66 | |||
| Geçersiz/boş oy | 9.342 | 0.34 | |||
| Toplam oy | 2.776.195 | 100.00 | |||
| Kayıtlı seçmen/katılım | 6.873.784 | 40.39 | |||
| Kaynak: CIK, IFES | |||||
Sonrası
değiştirAvrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı tarafından yapılan açıklamada “Bulgaristan'daki erken parlamento seçimleri çekişmeli geçmiş ve temel özgürlüklere genel olarak saygı gösterilmiştir. Kampanya ortamına eski iktidar partisi ile geçici hükümet arasındaki karşılıklı yolsuzluk suçlamaları ve kolluk kuvvetlerinin oy satın almayı engelleme çabaları hâkim olmuştur.”[2]
Seçimler, yeni kurulan Böyle Bir Halk Var (ITN) partisinin iktidardaki GERB partisine karşı az farkla zaferiyle sonuçlandı. Ancak ITN, Ulusal Meclis'teki 240 sandalyeden sadece 65'ini kazanabildi. Seçimlerin ardından ITN bir azınlık hükümeti kurmayı denemeyi tercih etti ve potansiyel ortakların (DB, IBG-NI & BSP) desteğini almak için onlarla görüşmelere başladı. Ancak bu girişimler başarısızlıkla sonuçlandı ve sonuç olarak ITN 10 Ağustos'ta önerdikleri kabineyi geri çektiklerini açıklayarak üçüncü bir seçimi daha olası hale getirdi.[10][11] ITN lideri Slavi Trifonov bir video açıklamasında “Bu yeni seçimler anlamına geliyor” dedi.[10] Ardından kabine kurma yetkisi GERB'e verildi.[11] Bir önceki başbakan Boyko Borisov'un partisi GERB, daha önce yaptığı açıklamada “hükümet kurmaya çalışmayacağını” söylemişti.[10] BSP, senaryonun tekerrür etmesi halinde mevcut bakanlar kurulunun kalıcı hale gelmesini önereceğini söyledi. IBG-NI da hükümet kurma görevi verilmesi halinde bir çözüm üretebileceğine olan inancını dile getirdi.[11] Trifonov daha sonra kabine öneren diğer partileri desteklemeyeceğini açıkladı.[12] Parlamento 2 Eylül'de Bulgaristan'da cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunun 14 Kasım'da yapılacağını ve aynı ay içinde bir erken parlamento seçimi düzenleneceğini açıkladı.[13][14] 6 Eylül'de BSP hükümeti kurma görevini son kez geri verdi, bu da parlamentonun feshedileceği ve 2021'de üçüncü bir parlamento seçiminin resmen yapılacağı anlamına geliyordu.[3] Cumhurbaşkanı Rumen Radev 11 Eylül'de yaptığı açıklamada 14 Kasım'da Bulgaristan tarihinde ilk defa seçmenlerin hem cumhurbaşkanı hem de parlamento için oy kullanabilecekleri 2'si 1 arada seçimlerin yapılacağını duyurdu. Bu karar “hazine masraflarından ve seçmenlerin zamanından tasarruf etmek için” alındı.[4]
Kaynakça
değiştir- ^ a b Bulgaria faces fresh elections as Socialists refuse to form a government 8 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Reuters, 1 May 2021
- ^ a b "Fundamental freedoms generally respected in Bulgarian elections, but media shortcomings, lack of issue-driven campaign fail to engage voters, observers say". Organization for Security and Co-operation in Europe (İngilizce). 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ a b "Bulgaria faces fresh elections as Socialists refuse to form a government". Reuters (İngilizce). 2 Eylül 2021. 5 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ a b "Bulgaria's President: Parliamentary and presidential elections will be '2 in 1' on November 14". The Sofia Globe (İngilizce). 11 Eylül 2021. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ Electoral system for national legislature – Bulgaria 7 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. IDEA
- ^ Tsolova, Tsvetelia (2 Nisan 2021). "Bulgarian PM woos rural voters with infrastructure in tough re-election bid". Reuters. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ a b Nuttal, Grace (8 Temmuz 2021). "Diaspora voters set to choose change in Bulgaria and Moldova". bne IntelliNews. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ a b Toshkov, Veselin (12 Temmuz 2021). "Anti-elite party earns tight win in Bulgarian elections". Associated Press. 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ a b "37.4% of Generation Z supports There is Such a People party: survey". Radio Bulgaria. 13 Temmuz 2021. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ a b c "Bulgaria's Winning Party Withdraws Proposed Cabinet, Paving Way For New Vote". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 14 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2021.
- ^ a b c "Bulgaria Edges Closer to Third Election in a Year". Balkan Insight (İngilizce). 10 Ağustos 2021. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2021.
- ^ "Bulgaria could be heading for third general election in a year". euronews (İngilizce). 10 Ağustos 2021. 14 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2021.
- ^ "Bulgaria to hold presidential election on Nov. 14". Reuters (İngilizce). 2 Eylül 2021. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ "Bulgaria will hold November 14 presidential vote amid political crisis". POLITICO (İngilizce). 2 Eylül 2021. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.