Acı ve İlham
Acı ve İlham 1965 ABD yapımı dramatik tarihi filmdir. Özgün adı The Agony and the Ecstasy (Türkçesi: Izdırap15 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve Coşku) olan film hem 1970'lerde TRT televizyonunda, hem de 2009'da şifreli kanallarda yine sinemalarda gösterildiği "Acı ve İlham" adıyla gösterime sunulmuştu.[1][2]
| The Agony and the Ecstasy | |
 "Acı ve İlham" (The Agony and the Ecstasy) filminin özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | Carol Reed |
|---|---|
| Yapımcı | Carol Reed |
| Senarist | Philip Dunne Irving Stone (roman) |
| Oyuncular | Charlton Heston Rex Harrison Harry Andrews Adolfo Celi Diane Cilento |
| Müzik | Alex North |
| Görüntü yönetmeni | Leon Shamroy |
| Kurgu | Samuel E. Beetley |
| Stüdyo | Twentieth Century-Fox |
| Dağıtıcı | Twentieth Century-Fox |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Tarihi dram |
| Renk | Renkli (DeLuxe) |
| Yapım yılı | 1965 |
| Çıkış tarih(ler)i | 16 Eylül 1965, Batı Almanya |
| Süre | 138 dakika |
| Ülke |  ABD |
| Dil | İngilizce, Latince |
| Bütçe | $10,000,000 |
| Diğer adları | Acı ve İlham (Türkiye) L'Extase et l'agonie (Fransa) Il Tormento e l'estasi (İtalya) El Tormento y el éxtasis (İspanya) Inferno und Ekstase (Batı Almanya Michelangelo - Inferno und Ekstase (Batı Almanya, TV) Irving Stone's The Agony and the Ecstasy (Alternatif isim) |
Amerikalı yazar Irving Stone'un 1961 tarihli aynı adlı biyografik romanından senaryosunu Philip Dunne'un uyarlayıp yazdığı filmi İngiliz yönetmen Carol Reed yönetmiş ve yapımcılığını da üstlenmiştir. Başlıca rollerinde Charlton Heston, Rex Harrison, Harry Andrews, Adolfo Celi ve Diane Cilento'nun oynadığı filmin müzikleri Alex North'a aittir. Filmin görüntülerini Leon Shamroy çekmiştir. Irving Stone'un romanı Türkçeye S. Yılmaz Özen'in çevirisiyle 1965 yılında Hakan Yayınevi tarafından İlâhi Istırap adıyla aktarılmıştı.[3]
16. yüzyılda Katolik Kilisesi'nin ihtiraslı ve savaşçı lideri, aynı zamanda sanata verdiği önemle de tanınan Papa II. Julius (Rex Harrison) kendisini hatırlatacak kalıcı bir eser bırakmak istediği için devrin ünlü heykeltıraşı Michelangelo’yu (Charlton Heston) Sistine Şapeli’nin tavanına görkemli bir dinî fresk yapması için görevlendirir, ancak Michelangelo resim yapmaktan pek hoşlanmaz ve görevi istemeyerek kabul eder.[4] Ünlü heykeltıraşın hayatından bir bölümün ele alındığı bu biyografik filmin odağında pragmatist bir hükümdar olan Papa II. Julius'la idealist sanatçı Michelangelo'nun çatışması yer alır.[5]
"Acı ve İlham"ın çekimlerinin tamamı İtalya'da, konusunun geçtiği mekanlarda gerçekleştirmiştir. Yüksek tanımlamalı Todd-AO geniş perde sistemiyle çekilen filmin 70mm baskılarında 6 kanal ses kuşağı vardır.[6] Filmin DVD transferleri de bu yüksek çözünürlüklü Todd-AO kopyalarından yapılmıştır.[7] 10 milyon dolara malolan bu üstün yapım seyirci tarafından uzun (2,5 saate yakındır) ve sıkıcı bulunmuş ve sonuçta gişede başarısızlığa uğramıştı. Sinema gişelerinde 6 milyon dolar zarar eden film sonraki yıllarda video baskılarıyla zararını kurtarabilmişti.[8]
1966 yılında kostüm, dekor, sinematografi, ses ve müzik gibi 5 teknik dalda Oscar'a aday gösterilen filme "en iyi yabancı film" David di Donatello Ödülü verilmiştir.
Konusu
değiştir1503 yılında Katolik Kilisesi'nin başına geçen Papa II. Julius (Rex Harrison) bir yandan diğer İtalyan şehir devletleri ve komşu ülke Fransa'yla savaşırken diğer yandan da bilim adamlarının ve sanatçıların koruyuculuğunu yapıyordu. Bu ihtiraslı ve savaşçı lider ordusuyla Roma'ya geldiğinde birçok sanatçıyı etrafında toplayarak bazı yeni mimari ve sanat eserlerinin yapımı için emirler verir. Bu arada devrin ünlü heykeltıraşı Michelangelo’yu (Charlton Heston) da Sistine Şapeli’nin tavanına görkemli bir dinî fresk yapması için görevlendirir. Ancak ünlü heykeltıraş resim yapmaktan pek hoşlanmamaktadır ve bu istek karşısında sürekli ayak diretir, hatta bu görevi kabul etmemek için İstanbul'a gidip Osmanlı Sultanı için Haliç Köprüsü projesinde çalışmayı düşünür, üstelik bu iş için Sultan'dan kaparo bile alır. Ancak Papa'nın baskısı ile Şapelin tavanını resimleme işine başlayan Michelangelo, hem Papa'yla hem de Papa'nın baş mimarı Donato Bramante (Harry Andrews) ile sık sık fikir ayrılığına düşer.
Bir ara işi bırakarak kaçar ve ortadan kaybolur, bir süre mermer ocaklarında saklandıktan sonra yeni taslaklarıyla ortaya çıkar ve taze bir ilhamla tekrar işe koyulmaya karar verir. Yorucu çalışmaları sırasında tavana çizdiği çıplak figürlerden dolayı Kardinal'in dine hakaret ettiği ve kiliseyi paganist Eski Yunan tapınaklarına çevirdiği şeklindeki suçlamalarına maruz kalır ama bu konuda Papa kendisine arka çıkar, Michelangelo da resim anlayışından ödün vermez.
Tavanın bir an önce bitirilmesi hususunda baskı yapan Papa'yla Michelangelo arasında sürekli bir sürtüşme yaşanır. Hatta bir ara çalışmaları hızlandırmak amacıyla Papa kurnazca bir manevrayla işi ressam Raphael'e (Tomas Milian) tamamlatacağını söyleyince, Michelangelo çalışma temposunu daha da arttırak işe dört elle sarılır, bunun sonucunda da doğal olarak sürmenaj olup yatağa düşer. Michelangelo'ya eski aşkı Medici kontesi (Diane Cilento) bakar ve onu sağlığına kavuşturur, ama o gerçek aşkı olan sanata geri dönecektir. Michelangelo 1508'de başladığı işi 1512'de bitirecektir.
Oyuncu kadrosu
değiştir
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Charlton Heston | Michelangelo |
| Rex Harrison | Papa II. Julius |
| Diane Cilento | Contessina de'Medici |
| Harry Andrews | Bramante |
| Alberto Lupo | Urbino Dükü |
| Adolfo Celi | Giovanni de' Medici |
| Venantino Venantini | Paris De Grassis |
| John Stacy | Sangallo |
| Fausto Tozzi | Ustabaşı |
| Maxine Audley | Kadın |
| Tomas Milian | Raphael |
| Alec McCowen | |
| Furio Meniconi | Köylü |
| Adolfo Pezzini | Mermer ocağındaki adam |
Kaynakça
değiştir- ^ http://onfinite.com/libraries/1467118/97b.jpg[ölü/kırık bağlantı] Gazete kupürü
- ^ http://www.digiturk.gen.tr/tvProgram/progDetail.aspx?contentID=8861[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009.
- ^ "The Agony and the Ecstasy (1965)". www.allmovie.com. 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009.
Dış bağlantılar
değiştir