Kızıl Ekim (film)

Kızıl Ekim
The Hunt for Red October
Yönetmen	John McTiernan
Yapımcı	Mace Neufeld
Senarist	Senaryo:; Larry Ferguson; Donald Stewart; Roman:; Tom Clancy
Oyuncular	Sean Connery; Alec Baldwin; Scott Glenn; Sam Neill; James Earl Jones
Müzik	Basil Poledouris
Görüntü yönetmeni	Jan de Bont
Kurgu	Dennis Virkler; John Wright
Dağıtıcı	Paramount Pictures
Türü	Aksiyon/Gerilim/Macera
Yapım yılı	1990
Çıkış tarih(ler)i	2 Mart 1990 (ABD); 14 Eylül 1990 (Türkiye)
Süre	135 dakika
Ülke	ABD
Dil	İngilizce; Rusça
Bütçe	30 Milyon $
Hasılat	$200.5 milyon
Devam filmi	Patriot Games

The Hunt for Red October (Kızıl Ekim) 1990 ABD yapımı Soğuk Savaş döneminde çekilen Başrolünü Sean Connery ve Alec Baldwin'in oynadığı aksiyon-macera filmidir.

Film, Tom Clancy'nin 1984 en çok satan romanının aynı isimli bir uyarlamasıdır. Jack Ryan karakteri yer aldığı film serisinin ilk bölümüdür.

Hikâye, Soğuk Savaşın son döneminde geçiyor ve Sovyet Donanmasının en yeni ve en gelişmiş nükleer Typhoon sınıfı Kıtalararası balistik füze denizaltısı ile Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçmak isteyen bir Sovyet denizaltı kaptanını ve adamlarını konu alıyor.

Film, Paramount Pictures, Mace Neufeld Productions ve Nina Saxon Film Design gibi sinema stüdyoları arasında ortak yapımdı. Geniş sinema gösterilerinin ardından film aday gösterildi ve bir dizi ödül kazandı. 63. Akademi Ödülleri'nde, film En İyi Ses Düzenleme Akademi Ödülü ve En İyi Ses Karıştırma ve En İyi Film Düzenleme adayları ile onurlandırıldı. 12 Haziran 1990'da Basil Poledouris tarafından bestelenen ve yönetilen orijinal film müziği MCA Records tarafından yayınlandı.

Kızıl Ekim, eleştirmenlerden çoğunlukla olumlu eleştiriler aldı ve yılın en büyük hasılat yapan 6. yerli filmi oldu. Kuzey Amerika'da 122 milyon dolar ve dünya çapında 200 milyon dolardan fazla hasılat elde etti. Film, burada Alec Baldwin tarafından canlandırılan ve diğer filmlerde Harrison Ford (iki kez), Ben Affleck ve Chris Pine'ın kurgusal karakter Jack Ryan karakterini oynadığı beş Paramount filminden ilkiydi.

Konusu

Typhoon sınıfı Sovyet denizaltısı TK-17.

1984 yılının Kasım ayında, Sovyet denizaltı kaptanı Marko Ramius'a, pasif sonar'da tespit edilemeyen gizli ve yeni Typhoon sınıfı Kıtalararası balistik füze denizaltısı olan Red October'ın (Kızıl Ekim) komutası verilmiştir. Rus Kaptan Marko Ramius (Sean Connery), Amerika'ya iltica etmeye karar verir ve denizaltı'daki (Kızıl Ekim) KGB subayı İvan Putin'i öldürerek Amerika'nın doğu kıyılarında füze tatbikatları yapmaları konusunda mürettebata yanlış emirler iletir. Denizaltının 2.Kaptanı Vasily Borodin'de (Sam Neill) ABD'ye iltica ederek oraya yerleşmek ve mutlu bir yaşam sürmek istemektedir. Aynı zamanda, Amerikan saldırı denizaltısı USS Dallas, Sovyet denizaltısını limandan ayrıldıklarında tespit etmek ve gölgelemekle görevlendirilir ve Red October'ın yerini tespit eder, ancak denizaltı hareket etmesinden hemen sonra temasını kaybeder.

ABD, Ramius'un bir nükleer saldırı planı yapmasından korkmaktadır. Ayrıca, Sovyet Donanması'nın büyük bölümü, denizaltıyı bulmak ve batırmak için Atlantik'e konuşlandırıldığını öğrenirler. Kaptan Ramius'u durdurmak isteyen Ruslar, ABD Hükûmetine kaptanın kontrolden çıktığını ve denizaltıdaki füzeleri ateşleyerek ABD'ye saldırmayı planladığını bildirirler. Sovyet büyükelçisi ABD hükûmetine Ramius'un bir hain olduğu konusunda bilgi verir ve Kızıl Ekim'in batırılması için yardım ister. Bu emir, Sovyet denizaltısını bulan Dallas da dahil olmak üzere ABD filosuna iletilir. Ancak başından beri Kaptan Ramius'un asıl niyetinin iltica etmek olduğunu düşünen CIA ajanı Jack Ryan (Alec Baldwin) Kaptan Ramius'a ulaşıp ona bu niyetinde yardımcı olmak, denizaltı'nın kontrolünü ele geçirmek ve kaptana eşlik etmek amacıyla denizaltıya ulaşmak için zorlu bir mücadeleye girer.

Oyuncular

Sean Connery .... 1.Kaptan Marko Ramius - Red October
Alec Baldwin .... Dr. Jack Ryan
Scott Glenn .... Komutan Bart Mancuso - USS Dallas
Sam Neill .... 2.Kaptan Vasily Borodin - Red October
James Earl Jones .... Vice-Admiral James Greer CIA
Joss Ackland .... Büyükelçi Andrei Lysenko
Richard Jordan .... Dr. Jeffrey Pelt, Ulusal Güvenlik Danışmanı
Peter Firth .... Siyasal Görevli Ivan Putin - Red October
Tim Curry .... Dr. Yevgeniy Petrov - Red October
Ronald Guttman .... Mühendis şef Teğmen Melekhin - Red October
Michael Welden .... Teğmen Grigoriy Kamarov - Red October
Boris Krutonog .... Teğmen Victor Slavin - Red October
Courtney Vance .... 2.Sınıf Sonar Teknisyeni Ronald Jones - USS Dallas
Stellan Skarsgård .... Yüzbaşı Viktor Tupolev - V.K. Konovalov
Jeffrey Jones .... Skip Tyler - Bahriye Akademisi Eğitmeni/Danışman
Timothy Carhart .... Teğmen Bill Steiner
Anthony Peck .... Teğmen "Tommy" Thompson - USS Dallas
Larry Ferguson .... Bot şefi, Watson - USS Dallas
Fred Dalton Thompson .... Rear-Adm. Joshua Painter - USS Enterprise
Daniel Davis .... Yüzbaşı Charlie Davenport - USS Enterprise
Sven-Ole Thorsen .... Rus bot şefi - Red October
Gates McFadden ... Dr. Caroline Ryan, M.D.

Yapımı

Geliştirilmesi

Yapımcı Mace Neufeld, Şubat 1985'te provalar okuduktan sonra Tom Clancy'nin romanını seçti. En çok satan kitap olmasına rağmen, hiçbir Hollywood stüdyosu içeriği nedeniyle ilgilenmedi. Neufeld, "Diğer stüdyolardan bazı raporları okudum ve hikaye anlaşılması çok karmaşıktı" dedi.^[1] Bir buçuk yıl sonra, sonunda Clancy'nin romanını okumak ve onu bir filme dönüştürmeyi kabul etmek için Paramount Pictures'da üst düzey bir yönetici buldu.

Senaristler Larry Ferguson ve Donald Stewart, filmin senaryosu üzerinde çalışırken, Neufeld onay için ABD Donanması'na başvurdu. Çok gizli bilgilerin veya teknolojinin açığa çıkmasından korkuyorlardı. Ancak, birkaç amiral Clancy'nin kitabını beğendi ve filmin Denizaltılar için Top Gun filminin Donanma'nın jet avcı uçağı pilotları için yaptıklarını yapabileceğini düşündü. Donanma'nın Los Angeles'taki batı bölgesel bilgi bürosu müdürü Kaptan Michael Sherman, donanmada olumlu bir ışık tutacak şekilde senaryoda değişiklikler yapılmasını önerdi.^[2]

Donanma, yapımcılara Los Angeles sınıfı birkaç denizaltıya erişim sağlayarak, Chicago ve Portsmouth'un sınıflandırılmamış bölümlerini set ve pervane tasarımında kullanmaları için fotoğraflamalarını sağladı. USS Louisville denizaltısı, Baldwin'in bir helikopterden denizaltıya düştüğü sahnede kullanıldı. Kilit oyuncular ve mürettebat üyeleri, o zamanlar Komutan Thomas B. Fargo'nun komutasındaki Salt Lake City'de bir gece gezisi yapan Alec Baldwin ve Scott Glenn de dahil olmak üzere alt bölümlerde ilerledi. Glenn, Komutan Bart Mancuso'nun tasvirini Fargo'ya dayandırdı.

Film, Clancy'nin romanının biraz sadık bir uyarlamasıdır, ancak birçok sapma olsa da, Red October'ın Maine'deki Penobscot Nehri'ne kadar rıhtıma seyahat etmesi, Ryan'ın HMS Invincible gemisinde geçirdiği zaman da dahil olmak üzere Kraliyet Donanması görev gücünün ihmal edilmesi, Kamarov'dan ziyade Borodin'in ölümü ve V. K. Konovalov, USS Ethan Allen'ın planlanan patlamasının aksine kendi torpido tarafından tesadüfen yok edildi.

Çekimler

Denizaltılarda çekim yapmak pratik değildi. Bunun yerine, Paramount artalanında beş ses efekti kullanıldı. Red October ve Dallas maketlerini barındıran, alt hareketlerini simüle eden hidrolik gimballer üzerinde duran iki adet 50 metrekarelik (doğrulama gerekli) platformlar inşa edildi. Connery, "Çok klostrofobikti. Çok sınırlı bir alanda, sahne katının 45 metre üzerinde 62 kişi vardı. Setlerde çok sıcaktı ve ben de deniz hastalığına yatkınım. Son derece rahatsız ediciydi." Deneyimli aktör dört hafta boyunca çekimlerde yer aldı ve yapımın geri kalanı Port Angeles, Washington ve Los Angeles dışındaki sularda aylar boyunca çekildi.

İlk çekimler Mart 1989'da Juan de Fuca Boğazı ve Puget Sound bölgesinde USS Reuben James'in gemisindeydi. Çoğu sualtı sahnesi, 12 kabloya bağlı bir model alt ile duman kullanılarak çekildi ve dönüşler için hassas, pürüzsüz kontrol sağladı.

Mart 1990'a kadar, filmin gösterime girmesinden hemen önce, Sovyet Parlamentosu Komünist Partiyi hükûmetten çıkardı ve Soğuk Savaş'ı etkili bir şekilde sonlandırdı. Bu dönemde, filmin sonu ile ilgisiz olacağına dair endişeler vardı, ancak Neufeld bunun "hiçbir zaman gerçekten büyük bir sorun olmadığını" söyledi. Sovyetler Birliği'nin siyasi iklimindeki değişikliği telafi etmek için filmin başında, Soğuk Savaş sırasında 1984'te gerçekleştiğini belirten bir ekran taraması belirir. Tony Seiniger, filmin posterini tasarladı ve koyu kırmızı, beyaz ve siyah grafikler kullanarak Sovyet poster sanatından ilham aldı. Ona göre, tüm reklam kampanyası bir "tekno-süspansiyon kalitesi" olacak şekilde tasarlanmıştır. Fikir, gerilim unsurlarını oynamak ve politik unsurları önemsiz göstermekti.

Müzik

Hunt for Red October'ın müzik notaları Basil Poledouris tarafından bestelendi ve yönetildi. 12 Haziran 1990'da on melodiden oluşan bir film müziği yayınlandı.^[3] Albümde, Kızıl Ekim mürettebatının Sovyet milli marşını söylediği sahne de dahil olmak üzere filmdeki bazı müzikal anlar eksiktir. Film müziği, ilk olarak kasete uyacak şekilde derlenmiş olması nedeniyle sınırlıdır. Daha sonra CD de yer alması için yeniden düzenlendi. Genişletilmiş sürüm 2013'ün sonlarında Intrada Records tarafından yayınlandı.^[4]

Kaynakça

^ Thomas, Bob (2 Mart 1990). "High-Tech Novel Took Five Years to Reach Screen". Associated Press.
^ Donohue, Cathryn (2 Mart 1990). "Red October Surfaces as a Movie". The Washington Times.
^ McDonald, Steven. "The Hunt for Red October [Original Motion Picture Soundtrack] – Overview". AllMusic. All Media Network, LLC. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2014.
^ "Hunt for Red October, The". Intrada Records. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2014.