Thomas Robert Malthus
Thomas Robert Malthus (d. 13 Şubat 1766 - ö. 23 Aralık 1834), İngiliz nüfus bilimci ve politik iktisat teorisyeni. Karamsar kuramlarıyla ünlenen Malthus, her ne kadar daha çok "Thomas Malthus" olarak anılsa da kendisi "Robert Malthus" olarak tanınmayı daha çok tercih etmiştir.
Thomas Malthus | |
|---|---|
 Thomas Malthus | |
| Doğum | Thomas Robert Malthus 14 Şubat 1766 Surrey, İngiltere |
| Ölüm | 29 Aralık 1834 (68 yaşında) Bath, İngiltere |
| Vatandaşlık | İngiliz |
| Mezun olduğu okul(lar) | Cambridge |
| Kariyeri | |
| Dalı | Demografi, Makroekonomi |
| Etkilendikleri | David Ricardo, Jean Charles Léonard de Sismondi |
| Etkiledikleri | Charles Darwin, Francis Place, Raynold Kaufgetz, Garrett Hardin, John Maynard Keynes, Pierre François Verhulst, Alfred Russel Wallace, William Thompson, Karl Marx, Mao Zedong |
Hayatı
değiştir1766 yılında varlıklı bir ailenin çocuğu olarak doğan Thomas Robert Malthus, ilk eğitimi evde aldı. 1784'te Jesus College, Cambridge'e girdi. Latince ve Yunanca eğitimi alırken, asıl alanı matematikti. 1791 yılında aynı okuldan master derecesi aldı, 1797'de ise bir Anglikan kır vaizi olarak ruhban sınıfına katıldı.
1804 yılında evlendi ve bu evliliğinden üç çocuğu oldu. 1805'te ise İngiltere'nin ilk ekonomi politik profesörü oldu (East India Company College'da). Kalıtsal olarak doğuştan yarık damaklıydı ve bunun verdiği utanç ile 1833 yılına kadar portresinin yapılmasına izin vermedi. Bu yılda yapılan portresinde ise ressam bu deformasyonu zekice gizlemiştir.
Thomas Robert Malthus 23 Aralık 1834'te öldü, İngiltere'deki Bath Abbey'e gömüldü.
Nüfus kuramı
değiştir
1789 yılında, nüfusbilimi için çok önemli kurallara imza atan çalışması, "Nüfus İlkesi Üzerine Bir Deneme"yi yayımladı. Daha sonra 1803 yılında bu eserini gözden geçirip tekrar yayımladı. Çalışması büyük yankılar uyandırmış ve birçok yeni tartışmaya neden olmuştur. Çalışmasına göre uygun şartlarda herhangi bir popülasyon, besin maddelerinin artışından daha hızlı bir oranda artar ve böylece zamanla kişi başına düşen besin miktarı azalır. Bu fikrinin temeli şudur: uygun şartlarda herhangi bir kısıtlayıcı faktör (salgın vb.) yoksa popülasyon geometrik dizi biçiminde artar (2, 4, 8, 16, 32, 64, ...), oysa besin maddeleri aritmetik dizi biçiminde artar (1, 2, 3, 4, 5, 6, ...). Doğada aradaki bu fark, popülasyonda bazı bireylerin ölümlerine neden olur ve bir denge sağlanır.
Bu düşünceleri nedeniyle Malthus geç evlenmek, az sayıda çocuk sahibi olmak vb. hareketlerin teşvik edilmesi gerektiğini düşünüyordu. Yine Malthus'a göre toplumsal sefaletin en büyük nedeni alt sınıflardı ve bu yüzden bu tür bir nüfus planlaması üst sınıflardan ziyade alt sınıflara uygulanmalıydı. Fakir halk kesimlerine yapılan (özellikle kamusal) yardım programlarına karşı çıkmıştır. Her türlü toplumsal müdahaleye ve yardıma muhalif olmuştur.
Malthus'un düşünceleri daha kendisi hayattayken büyük tartışmalara neden olmuştur. Bugün hala Malthus'u savunanlar bulunurken, onu eleştirenlerin de sayısı hayli fazladır. Her ne kadar Malthus'un ve Neo-Malthusçuların 20. yüzyıl için öngördükleri sefalet ve kriz (aşırı nüfus artışı karşısında yetersiz gıda üretimi) yaşanmamış olsa da, bu tür bir krizin yaşanmamasında gelişen teknolojinin payı büyüktür derler.
Ayrıca bakınız
değiştir- Malthusçuluk
- Malthusçu Büyüme Örneği
- Yeni Malthusçuluk (Neo-Malthusçuluk)
- Sosyal Darwinizm
Kaynakça
değiştir- İngilizce Vikipedi Thomas Robert Malthus sayfası 26 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Case, Karl E. & Fair, Ray C. (1999). Principles of Economics (5th ed.). Prentice-Hall. ISBN 0-13-961905-4.
- Korotayev A., Malkov A., Khaltourina D. Introduction to Social Macrodynamics: Compact Macromodels of the World System Growth.7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Moscow: URSS, 2006. ISBN 5-484-00414-4.
- Korotayev A., Malkov A., Khaltourina D. Introduction to Social Macrodynamics: Secular Cycles and Millennial Trends. Moscow: URSS, 2006. ISBN 5-484-00559-0 [1]11 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- Korotayev A. & Khaltourina D. Introduction to Social Macrodynamics: Secular Cycles and Millennial Trends in Africa. Moscow: URSS, 2006. ISBN 5-484-00560-4 [2]1 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
Dip Notlar
değiştir- ^ "Malthus". britannica. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2012.
- ^ "Malthus". BBC. 15 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2012.
Dış bağlantılar
değiştir- The International Society of Malthus 28 Ağustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- An Essay on the Principle of Population, 1st edition, 1798.28 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - "Nüfus Artışı Hakkında Araştırma", ilk baskısı, 1798, Online versiyon, İngilizce.
- An Essay on the Principle of Population, 6th edition, 1826.28 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - "Nüfus Artışı Hakkında Araştırma", altıncı baskısı, 1826, Online versiyon, İngilizce (Malthus tarafından eski baskıların gözden geçirilmişi).