Tophane Elçiler Konferansı


Berlin Antlaşması sonrası Osmanlı'ya görünüşte bağlı özerk Bulgaristan Prensliği kurulmuş; bunun yanında Osmanlı'nın bir eyaleti olan ancak Bulgar veya Hristiyan kökenli valilerin görevlendirildiği bir Doğu Rumeli vilayeti kurulmuştur. Bununla birlikte buradaki Bulgar halk Bulgaristan Prensliği'nin kışkırtması ile 6 Eylül 1885'te bir isyan başlatır. Bu isyan Osmanlı İmparatorluğu'nca Büyük güçlerin müdahale edeceği korkusuyla bölgeye yeterli miktarda birlik sevk edilememesinden bastırılamaz. Büyük güçlerde duruma müdahale eder ve İstanbul'da Osmanlı temsilcileri ile 6 devletin İstanbul'daki Büyükelçileri İstanbul Tophane'de bir araya gelip bu sorunu görüşürler. Bu görüşmeler Nisan 1886'ya kadar sürer. Tophane Elçiler Konferansı bu toplanan konferans, buna karşın Tophane Antlaşması'da Bulgaristan Prensliği ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 5 Nisan  [E.U. 24 Mart] 1886 tarihinde İstanbul'da düzenlenen bir elçilik konferansı sırasında imzalanan bir anlaşmadır.[1][2] Anlaşma ve bu konferans adını, antlaşmanın imzalandığı Beyoğlu'ndaki Tophane semtinden almıştır.

Tophane Elçiler Konferansı (Tophane Antlaşması)
Tophane Elçiler Konferansı sonrası 1886'daOsmanlı'ya bağlı Bulgaristan Prensliği ile (  Sarı bölge) Bulgaristan Prensi'nin vali olarak atanması ile birleşen, Osmanlının fiilen elinden çıkan Şarkı Rumeli Eyaleti (  Portakal bölge) ve Osmanlı'ya Şarkı Rumeli'den çıkarılıp geri bağlanan Ropçoz (Dövlen), Kırcaali çevresi (  Haki yeşil bölgeler)
TürKonferans/Yazılı antlaşma
Bağlam
Yazılma6 Eylül 1885 (1885-09-06) -5 Nisan 1886 (1886-04-05)
İmzalanma5 Nisan 1886 (1886-04-05)
Yerİstanbul-Beyoğlu (Tophane Semti)
Müzakereciler Osmanlı İmparatorluğu Sadrazamı
 Bulgaristan Prensliği Dışişleri Bakanı
 Avusturya-Macaristan İmparatorluğu İstanbul Büyükelçisi
İmzacılarOsmanlı İmparatorluğu Sadrazam Kâmil Paşa
 Bulgaristan Dışişleri bakanı Iliya Tsanov
Taraflar Osmanlı İmparatorluğu
Bulgaristan Bulgaristan Prensliği
OnaylayanlarOsmanlı İmparatorluğu II. Abdülhamid

Osmanlı Sadrazamı Mehmed Kamil Paşa ve Bulgaristan Dışişleri Bakanı İliya Tsanov'un yanı sıra Büyük Güçlerin elçileri tarafından imzalanan anlaşma ile, II. Abdülhamid tarafından Bulgaristan Prensi (I.Alexandr), özerk Osmanlı Vilayeti Doğu Rumeli'nin Genel Valisi olarak atandı. Ölümünden sonrasında da oğlu Ferdinand vali olarak kalmaya devam etti. Bu şekilde, Osmanlı İmparatorluğu kendi aleyhine olan 18 Eylül [E.U. 6 Eylül] 1885 tarihinde gerçekleşen "de facto" Bulgaristan'ın Birleşmesi " yani Doğu Rumeli'nin bu Prensliğe savaşsız olarak ilhakını da "de jure" olarak tanınmış oldu. Doğu Rumeli vilayeti de fiilen Osmanlı hakimiyetinden çıkmış oldu.

Osmanlı İmparatorluğu tazminat olarak Kırcaali çevresindeki bölgeyi ve Bulgar Prensliği ile Doğu Rumeli'ye başından beri bağlanmak istemeyip direnen fiili hakimiyetin bir türlü Bulgarlarca Berlin Antlaşmasından beri sağlanamadığı Pomakların Dövlen'de kurduğu Pomak Timraş Cumhuriyeti'ni içine alan toplam 1.640 km²'lik bir alanı alıp Doğu Rumeli eyaletinden çıkarttırdı, kendine bağladı. Bu antlaşma ile birleşik Bulgaristan'ın toprakları 94.345 km² oldu.[3] Osmanlı İmparatorluğu sevk ettiği kuvvetlerle fazla bir çatışma olmadan Pomak Timraş Cumhuriyeti'ni sona erdirip kendine bağladı. Bulgaristan daha sonra Birinci Balkan Savaşı (1912-13) zaferinin ve Osmanlı yenilgisinin ardından bu antlaşmada verilen toprakları da geri alacaktır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Hertslet, Edward (1891), "Büyük Britanya, Avusturya-Macaristan, Fransa, Almanya, İtalya, Rusya ve Türkiye Tam Yetkili Temsilcileri arasında Berlin Antlaşması'nın XV. ve XVII. maddelerinin değiştirilmesi için kabul edilen anlaşma; Doğu Rumeli Genel Valiliği Bulgaristan Prensi'ne verilecek ve Kırcali'nin Müslüman Köyleri ile Rodop Vilayeti'ndekiler Babıali'nin yönetimine verilecektir, İstanbul, 5 Nisan 1886. (Çeviri)", The Map of Europe by Treaty; which have taken place since the general peace of 1814. With numerous maps and notes, First, IV (1875-1891), London: Her Majesty's Stationery Office, ss. 3152-3157, erişim tarihi: 4 Ocak 2013 
  2. ^ Raymond Detrez: Historical Dictionary of Bulgaria, Scarecrow Press, London 1997, 0-8108-3177-5, S. 437
  3. ^ Magarditsch A. Hatschikjan: Tradition und Neuorientierung in der bulgarischen Außenpolitik 1944-1948. Die "nationale Außenpolitik" der Bulgarischen Arbeiterpartei (Kommunisten). Verlag Oldenburg, München 1988, 3-486-55001-2, S. 20