Toxodon

Toxodon ("yay diş"), Geç Pliyosen'den Pleyistosen devri'nin sonuna dek (3.6 milyon yıl-11.700 arası) bugünkü Güney Amerika'da yaşamış, soyu tükenen memeli cinsi. Yeni çalışmalarda holosen devri başlarına tarihlenen Toxodon fosillerine rastlanmıştır. Toxodontidae ailesi bu cinsle temsil edilir ve bu aile Miyosen devrinde çeşitlenmiştir (23-5.3 milyon yıl önce).

Toxodon Yaşadığı dönem aralığı: 11,6-0,011 myö Üst miyosen-Nortgripiyen  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Restore edilmiş iskeleti, Bernardino Rivadavia Natural Sciences Museum
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Sınıf: Mammalia Takım: †Notoungulata Familya: †Toxodontidae Alt familya: †Toxodontinae Cins: †Toxodon Owen, 1837
Tip tür
†Toxodon platensis Owen, 1837
Diğer türler
†T. burmeisteri Giebel, 1866 †T. chapalmalensis Ameghino, 1908 †T. darwini Burmeister, 1866 †T. ensenadensis Ameghino, 1887 †T. expansidens Cope, 1886 †T. gracilis Gervais and Ameghino, 1880
Sinonimler
Cins seviyesi Dilobodon Ameghino, 1886 Chapalmalodon Pascual, 1957 Chapadmalodon Tonni et al., 1992 (lapsus calami) T. platensis T. angustidens Owen, 1846 T. owenii Burmeister, 1866 T. gervaisii Gervais & Ameghino, 1880 T. aguirrei Ameghino, 1917 T. gezi Ameghino, 1917 T. burmeisteri T. paradoxus Ameghino, 1882 T. protoburmeisteri Ameghino, 1887 T. bilobidens Ameghino, 1887 T. chapalmalensis Chapalmalodon chapalmalensis Pascual, 1957 T. chapadmalensis Cione & Tonni, 1995 (lapsus calami) T. chapalmalalensis Oliva & Cerdeno, 2007 (lapsus calami) T. ensenadensis T. giganteus Moreno, 1888 T. elongatus Roth, 1898 T. gracilis T. voghti Moreno, 1888

Özellikleri

Toxodon platensis'in yaşam restorasyonu

Bu cinsin üyeleri yaklaşık 2.75 metre uzunluğa ve 1.5 metre omuz yüksekliğine sahiptir. Toxodon kabaca kısa bir gergedana benzer. Büyük bir kafatası vardır ve başının ucunda geniş nazal açıklıklar bulunur ki, gelişmiş bir koku alma duyusuna işaret edebilir. Kesici ön dişleri, birbirinden ve yanak dişlerinden ayrılmış bir yapıdadır. bulunan fosilleri üzerinden yapılan değerlendirmeye göre ağır ve dev bir vücudu vardı, ayrıca bu ağır bedeni güçlü ve kısa bacaklar taşımaktaydı. İşlevsel 3 toynaklı ve geniş tabanlı ayakları da vücut ağırlığını dengeli şekilde taşımasına yardım ediyordu, zira en büyük baskı merkez toynağa iletiliyordu. Pleyistosen devri boyunca muhtemelen en yaygın Güney Amerika memelisi toxodondu. bu canlının fosilleri HMS Beagle ile bilimsel sefere çıkan bir doğa bilimci tarafından bulundu ki, bu kişi Charles Darwin'di. Darwin'in bulduğu bu fosil parçalarını Richard Owen tanımladı. Oldukça önemli bir memeli olan toxodon, Avrupalılarca 19. asırdaki evrimsel tartışmaların odağında olmuştur, zira diğer kıtalardaki kuzenlerinden oldukça farklılaşmış bir haldeydi.

Evrim

†Notoungulata

†Pampahippus arenalesi         †Rhynchippus spp.       †Scarrittia canquelensis     †Leonitinia gaudri         †Toxodontidae     †Proadinotherium leptognathum         †Adinotherium spp.       †Nesodon taweretus     †Nesodon imbricatus           †Palyeidodon obtusum       †Hyperoxotodon speciosus         †Nonotherium henningi     †Xotodon spp.           †Andinotoxodon bolivariensis         †Dinotoxodon paranensis     †Toxodon platensis         †Gyrinodon quassus       †Ocnerotherium intermedium     †Hoffstetterius imperator               †Posnanskytherium desaguaderoi       †Pisanodon nazari       †Pericotoxodon platignathus         †Calchaquitherium mixtum     †Mixotoxodon larensis         †Paratrigodon euguii     †Trigodon gaudri

Coğrafi Dağılım

Şimdiye dek, paleontologlar toxodonların güney amerika'dan göç etmediğini ve nispeten dar bir coğrafyada yaşadığını düşündüler; ancak Ernest Lundelius ve arkadaşlarının araştırması Teksas'daki Harris County'de izole kalmış bir toxodon dişi bulunduğundan bahseder. Bu toxodon dişi, düşünülenden çok daha geniş alana yayılan bir cinse işaret etmektedir. Kabaca 74 ile 16 bin yıl arasında tarihlenen bu diş mixotoxodon'a da ait olabilir; ama bulunmuş olan bu üstten üçüncü azı dişi şimdilik kuzeye göçün tek delili olmaktadır.

Dış bağlantılar

• Cox, Barry; Harrison, Colin; Savage, R.J.G.; Gardiner, Brian (October 1999). The Simon & Schuster Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Creatures: A Visual Who's Who of Prehistoric Life. Simon & Schuster. ISBN 978-0-684-86411-2. 
• Wikimedia Commons'ta Toxodon ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
• Vikitür'de Toxodon ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.