Tullamore
Tullamore (İrlandaca: Tulach Mhór, 'büyük höyük' anlamına gelir) İrlanda'nın Offaly Kontluğunun merkezidir. Büyük Kanal üzerinde, bölgenin ortasında yer alır ve 2022 sayımına göre 15.598 nüfusuyla Midlands Bölgesi'nin dördüncü büyük nüfusa sahip kasabasıdır.[1]
Kasaba, 2015 yılında National Tidy Town Awards (Ulusal Tidy Kasaba Ödülleri)'nde Altın Madalya statüsünü korudu ve ayrıca 2005 yılında bölgeye uluslararası ilgi çeken Dünya Çoban Köpeği Yarışmaları'na ev sahipliği yaptı. Tullamore Fuarı her yıl kasabanın yakınında düzenleniyor. Kasabanın en ünlü ihracatı, Tullamore Damıtımevi tarafından damıtılan bir İrlanda viskisi olan Tullamore Dew'dur ve kökeni 1829'a kadar uzanmaktadır. Orijinal damıtımevi 1954'te kapatıldı. Marka daha sonra yeniden canlandırıldı, ancak ilk başta Cork'taki Midleton Damıtımevi'nde üretiliyordu. Ancak 2014 yılında markanın yeni sahipleri William Grant & Sons, Tullamore yakınlarında yeni bir damıtımevi kurarak viski üretimini kasabaya geri getirdi.[2]
Tarihçe
değiştirOrta Çağ'da Tullamore, O'Molloy klanı tarafından yönetilen Firceall'ın Gal topraklarındaydı. Firceall, Meath Krallığı'nın bir parçasıydı. Tullamore bölgesi, 1550'lerde İrlanda'daki ilk İngiliz plantasyonlarının bir parçasıydı; topraklar yerli İrlandalılardan müsadere edildi ve İngiliz yerleşimcilerle sömürgeleştirildi. Firceall, Ballycowan, Ballyboy ve Eglish baronluklarına bölündü ve Tullamore Ballycowan'da bulunuyordu.[3]
Yaklaşık 5.000 dönümlük Tullamore alanı, İngilizler tarafından 1622'de Sir John Moore'a verildi. O zamanlar Tullamore arazisi harap bir kale, on kulübe ve iki su değirmeni içeriyordu. Arazileri Thomas Moore'dan (Sir John'un oğlu ve varisi) kiralayan Sir Robert Forth, 1641 civarında şu anda Charleville arazisi olan yerde bir malikane inşa etti. Thomas'ın torunu olan Lord Tullamore Charles Moore, sonunda arazinin mülkiyetini geri aldı ve 1674'te öldüğünde mülk kız kardeşi aracılığıyla Charles William Bury'ye geçti. Charles William daha sonra (1806) unvanın ikinci yaratılışında 1. Charleville Kontu olarak oluşturuldu.[4]
10 Mayıs 1785'te, bir sıcak hava balonunun düşmesi sonucu 130 kadar evin yandığı bir yangın sonucu kasaba ciddi şekilde hasar gördü ve kasabaya dünyanın bilinen ilk havacılık felaketinin yaşandığı yer olma ayrıcalığını kazandırdı.[5] Bugün bile, kasabanın arması küllerinden yükselen bir anka kuşunu tasvir ediyor. Bu olay, kazadan sonra Tullamore'un küllerinden yeniden dirilişini kutlayan Phoenix festivali ile her yıl anılıyor.
Büyük Kanal, 1798'de Tullamore'u Dublin'e bağladı. Napolyon Savaşları sırasında, her ikisi de kasabada konuşlanmış olan Kral'ın Alman Lejyonu birlikleri ile İngiliz Hafif Piyade alayı arasındaki çatışma Tullamore Muharebesi olarak bilindi. Tullamore, 1835'te Daingean'ın yerini alarak County Offaly'nin bölge merkezi oldu.
Tullamore'un viski damıtımında uzun bir geçmişi vardır; 1780'lerde kasabada faaliyet gösterdiği bilinen iki damıtımevi vardır, ancak birkaç yıl sonra kapanmıştır.[6] Daha sonra, 1829'da Michael Molloy tarafından eski damıtımevlerinden birinin yerinde yeni bir damıtımevi kuruldu.[6] Molloy öldüğünde, damıtımevi önce kardeşi Anthony'ye geçti, ardından sonunda yeğeni Bernard Daly'nin eline geçti.[6] Daly öldüğünde, oğlu Kaptan Bernard Daly işletmenin mülkiyetini aldı. Terenure'de bir mülkü olan Kaptan Daly, işletmenin günlük işleyişini damıtımevinin genel müdürü Daniel E. Williams'a bıraktı; onun dikkatli gözetimi altında damıtımevi büyüdü ve gelişti ve baş harflerini taşıyan viski Tullamore Dew'u piyasaya sürdü. Williams, 1893'te Tullamore'a elektrik getirdi. Damıtımevi kasabanın ilk telefonlarını kurdu ve motorlu ulaşımı başlattı. Williams, İrlanda'nın iç kesimlerinde çeşitli ticari işletmeler işletti - içecek işletmeleri, çay ithalatı, tohum ve tahıl perakendeciliği ve 26 genel mağazadan oluşan bir ağ.
Bu dönemi takiben, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Yasaklama, 1930'larda İngiltere ile yaşanan ekonomik savaş ve II. Dünya Savaşı sektöre zarar verdi. Tullamore, dünya çapında İrlanda viskisi satışlarındaki genel düşüşten etkilenen birçok İrlanda damıtımevinden biriydi. II. Dünya Savaşı'ndan sonra, Daniel E. Williams'ın torunu olan Desmond Williams, İrlanda viskisini dünya pazarlarında yeniden kurmak için modern pazarlama tekniklerini kullandı.1947'de Desmond Williams, 17. yüzyılın sonlarında kaybolduğu ve 250 yıl sonra bir el yazmasında yeniden keşfedildiği iddia edilen bir tarif kullanarak, viski, otlar ve bal karışımından yapılan bir İrlanda likörü olan Irish Mist'i geliştirdi. Williams ayrıca İrlanda kahvesi konseptinden de yararlandı ve Tullamore Dew ile birlikte harmanlanmış viskileri tanıttı.
Kültür
değiştir
The Tullamore Phoenix Festival (Tullamore Phoenix Festivali), ilk olarak 2000 ile 2007 yılları arasında Ağustos ayında düzenlenen, sanat, kültür ve mirasın kutlandığı yıllık bir etkinlikti. Festival etkinlikleri arasında sıcak hava balonları, konserler, sokak eğlenceleri, geçit töreni ve havai fişekler yer aldı.
Queen of the Land Festivali (Ülkenin Kraliçesi Festivali), her yıl Kasım ayının ikinci hafta sonunda Tullamore'da gerçekleşir. Esasen bir kişisel güzellik yarışması olan festival, modern bir İrlandalı kadının en iyi örneklerini bulmayı amaçlar. Offaly Macra Na Feirme tarafından organize edilir. Her yıl 17 ila 35 yaş arasındaki yaklaşık 25 kız, Ülkenin Kraliçesi olmak için yarışır. Festival, hafta sonu boyunca, özellikle geceleri, kasabanın her yerinde bir dizi eğlence sunar.
Her yıl Ağustos ayının ikinci Pazar günü yıllık bir Tullamore Şovu düzenlenir. 2007 ve 2008'de yoğun yağmur nedeniyle iptal edildi, ancak 2009'da tekrar düzenlendi.[7] Başlangıçta fuarın ana odağı tarımdı, ancak bu eğlence, yiyecek, el sanatları, yaşam tarzı, ticaret standları, yiyecek ve içecekler, moda ve eğlenceyi de kapsayacak şekilde genişletildi.
Kilbride Caddesi'ndeki Hugh Lynch's Pub, 1800'lerin başından beri bir meyhane olarak faaliyet gösteriyor. 1900'lerin başında, DE Williams Distillery'nin kurucuları olan Williams Group tarafından satın alındı ve İrlanda Midlands'daki birçok başka mağazayla birlikte bir halk barı ve bakkal olarak işletildi ve buradan büyüyen viski markaları "Tullamore Dew" satıldı. 1971'den beri Lynch Ailesi'ndedir.
Ulusal Fleadh Cheoil, ilk kez Ağustos 2007'de Tullamore'da düzenlendi. 2008'de ve 21-23 Ağustos 2009 tarihleri arasında üçüncü kez düzenlenmiştir.[8]
Avrupa'nın en büyük Açık Hava Sergisi ve Tarım Ticaret Fuarı olan Ulusal Saban Şampiyonası, 2016 yılında Screggan, Tullamore'da düzenlendi. 2016 Şampiyonası'nın toplam katılım rakamları rekor kıran 283.000'e ulaştı. Fuar, Eylül 2017'de Screggan'a geri döndü.[9]
Ekonomi
değiştir
Offaly bölge merkezi olarak, Offaly Bölge Konseyi'nin merkezi, Midlands Bölge Hastanesi ve HSE hizmetleri gibi birçok hükümet hizmeti burada bulunmaktadır. Kasabada bulunan hükümet departmanları arasında Tarım, Gıda ve Denizcilik Bakanlığı ve Eğitim Bakanlığı bulunmaktadır.
Tullamore geleneksel olarak County Offaly için önemli bir sanayi, perakende ve hizmet merkezi olmuştur. Büyük Kanal 18. yüzyılın sonlarında açıldığında, kasabaya daha fazla bağlantı sağladı ve bölgede üretilen mallar için daha fazla pazar sağladı. İrlanda Viskisi markası olan Tullamore Dew ilk olarak 1829'da kasabada damıtıldı. Tullamore, 1854'te Great Southern and Western Railway şirketi (şimdiki adıyla Iarnród Éireann) tarafından ulusal demiryolu ağına bağlandı. Tullamore ayrıca Bog of Allen bataklıklarının yakınında yer almaktadır. Burası, Bord na Mona'nın çalışmaları sayesinde istihdam sağlamıştır. Tarım yerel ekonomi için önemlidir.
Kasabada bir dizi sanayi bölgesi bulunmaktadır. Örneğin, Srah Sanayi Bölgesi'nde işverenler arasında Sennheiser, GeneMedix, Covidien, Isotron ve Zannini gibi çokuluslu şirketler yer almaktadır.
İlgi çekici yerler
değiştir
Büyük Kanal kıyısındaki Tullamore Dew Ziyaretçi Merkezi, kasabanın damıtma, kanal ve kentsel tarihine odaklanıyor. Görsel-işitsel ve kendi kendinize rehberli turlar mevcuttur.
Charleville Şatosu, kasabanın kenarında yer almaktadır. İrlanda'nın en görkemli Gotik yapılarından biri olan Charleville Şatosu, ülkenin en büyük ve en eski meşe ağaçlarından biri olan Kral Meşe'nin bulunduğu bu park alanında yer almaktadır. Şatonun perili olduğu söylenmektedir ve Living TV'nin Most Haunted dizisinin 1. sezonunda yer almıştır. Meşe ormanı, botanik açıdan ilkel stokların önemli bir hayatta kalanıdır. Park, yıllık Tullamore Tarım Fuarı'nın yeriydi. Ancak, yoğun yağış nedeniyle fuarın iki yıl üst üste iptal edilmesinin ardından etkinlik, kasabanın güneyindeki Blue Ball bölgesinde drenajı iyileştirilmiş yeni bir yere taşındı.
Tullamore'un hemen güneyinde benzersiz 'Lough Boora' park alanları bulunmaktadır. Bataklıklar çok çeşitli bitki ve hayvan türleri için bir manzaradır. Lough Boora'nın sulak alanları ve yaban hayatı vahşi doğası artık İrlanda'nın en yenilikçi arazi ve çevre heykellerinden bazılarını barındırmaktadır. Bataklıkların zengin doğal ve endüstriyel mirasından ilham alan sanatçılar, artık çevresel heykel parkı olan Sculpture in the Parklands'ta bir dizi büyük ölçekli heykel yarattılar.
Tullamore'un 10 km batısında Rahan köyü bulunmaktadır. 6. yüzyılda St.Carthage veya Mochuda tarafından kurulan büyük bir manastır yerleşiminin kalıntıları köyde görülebilir.
5 dakikalık sürüş mesafesinde Durrow Kelt haçı bulunmaktadır. 6. yüzyılın ortalarında, Saint Columba tarafından burada bir manastır kurulmuştur. Manastır, 7. yüzyılda burada yazılmış, Durrow Kitabı olarak bilinen aydınlatılmış bir el yazması ile ünlüdür.
Sanat yüzdesi planı kapsamında finanse edilen ve bütçenin %1'inin yol kenarı sanatına ayrıldığı N52 Tullamore bypass'ında bulunan dört metal heykel bulunmaktadır. Heykeltıraş Maurice Harron, öğrenme ve kutsallığın sembollerini sunan figürleri yarattı. Kuzeyden 1. figür bir kadeh, 2. figür bir kitap, 3. figür bir asa ve 4. figür ruhları temsil eden bir kuş sürüsünün serbest bırakılmasını göstermektedir. Figürler, yeni yolun içinden geçtiği esker sırtlarında yer almaktadır.
Kasabada ayrıca Tullamore Katolik Kilisesi, Tullamore Presbiteryen Kilisesi ve St. Catherine's İrlanda Kilisesi gibi çok sayıda kilise de bulunmaktadır.
1786 yılından kalma Tullamore Belediye Binası, daha önce Acres Hall olarak bilinen özel bir mülktü.
Demografi
değiştirTullamore'un (ve çevresinin) nüfusu 1996'da 10.029'dan 2022'de 15.598'e yükseldi; bu %55'in üzerinde bir artış anlamına geliyor.[1]
| Yıl | Nüfus | ±% |
|---|---|---|
| 1821 | 5.407 | — |
| 1831 | 6.342 | +17,3% |
| 1841 | 6.343 | +0,0% |
| 1851 | 4.630 | -27,0% |
| 1861 | 4.797 | +3,6% |
| 1871 | 5.179 | +8,0% |
| 1881 | 5.098 | -1,6% |
| 1891 | 4.522 | -11,3% |
| 1901 | 4.639 | +2,6% |
| 1911 | 4.926 | +6.2% |
| 1926 | 4.930 | +0,1% |
| 1936 | 5.135 | +4.2% |
| 1946 | 5.897 | +14.8% |
| 1951 | 6.165 | +4,5% |
| 1956 | 6.147 | -0,3% |
| 1961 | 6.243 | +1,6% |
| 1966 | 6.874 | +10.1% |
| 1971 | 7.474 | +8,7% |
| 1981 | 8.724 | +16,7% |
| 1986 | 9.442 | +8.2% |
| 1991 | 9.430 | -0,1% |
| 1996 | 10.039 | +6,5% |
| 2002 | 11.098 | +10,5% |
| 2006 | 12.927 | +16,5% |
| 2011 | 14.361 | +11.1% |
| 2016 | 14.607 | +1,7% |
| 2022 | 15.598 | +6,8% |
| [1][10][11][12][13][14][15] | ||
Eğitim
değiştirTullamore'da birkaç ilkokul vardır. Birkaç Katolik okulu, bir İrlanda Kilisesi okulu, bir Gaelscoil ve bir Educate Together okulu vardır. Kasabada üç ortaokul vardır; Tullamore College, karma eğitim veren, çok mezhepli bir meslek okulu, Sacred Heart School, Katolik kız okulu ve Coláiste Choilm, Katolik erkek okulu.
Ulaşım
değiştir_-_geograph.ie_-_3103243.jpg)
2 Ekim 1854'te ilk kez açılan Tullamore tren istasyonuna[16] Dublin-Galway ve Dublin-Westport/Ballina şehirlerarası güzergahlarında trenler hizmet veriyor.
Tullamore, County Westmeath kent merkezleri Athlone ve Mullingar ile birlikte Midlands Gateway olarak bilinen bölgenin bir parçasıdır.
Tullamore, N52 ulusal ikincil yolu üzerinde yer alır. Bu yol, ilçenin güneybatısındaki Birr'e bağlanır ve kuzeydoğuda bulunan Mullingar'a doğru devam eder. Kilbeggan'da (Tullamore'un yaklaşık 12 km kuzeyinde) N52, Dublin ve Galway'i birbirine bağlayan M6 otoyoluyla bir kavşak oluşturur. N80 ulusal ikincil yolu, Tullamore'u Killeigh, Mountmellick ve Portlaoise ile güney yönünde seyahat ederek birbirine bağlar. Kasabadan Tullamore'u Moate, Clara ve Portarlington'a bağlayan R420 ve Kinnitty'ye bağlanan R421 gibi bir dizi bölgesel yol geçer.
Galeri
değiştir-
Tullamore Court Hotel -
Büyük Kanal -
Columcille Caddesi -
Tullamore istasyonu -
O'connor Meydanı -
Leinster Kalesi -
Tullamore belediye binası -
Tullamore Prespiteryan Kılisesi -
Metal heykeller -
Tullamore savaş anıtı -
St. Catherine kılisesi -
Tullamore Ziyaretçi Merkezi
.JPG)
_-_geograph.org.uk_-_1952872.jpg)
Kaynakça
değiştir- ^ a b c "Census 2022 | Profile 1 - Population Distribution and Movement | F1015 - Population". data.cso.ie. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2024.
- ^ "Tullamore Dew opens Irish distillery – Drinks Industry Ireland". www.drinksindustryireland.ie. 18 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2024.
- ^ "Molloy Omolloy Clan Rally Firceall Molloy Family Geneaology Family Tree Ancestors Offaly Ireland - Omolloy Molloy Ireland Molloys". web.archive.org. 21 Şubat 2012. 21 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ "Charleville Demense & The Burys, 1600-1900 - Ancestral Research, Family History, Laois, Offaly, Genealogy". web.archive.org. 19 Ekim 2013. 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ "The Tullamore Balloon Fire - First Air Disaster in History - Offaly History". web.archive.org. 16 Aralık 2014. 16 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ a b c Harman, Murtagh (1980). Irish Midland Studies: Essays in honour of N. W. English, Athlone. s. 213–228.
- ^ "Tullamore Show cancelled for second year after downpours - National News - Independent.ie". web.archive.org. 18 Ekim 2012. 18 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ "Comhaltas: Fleadh Cheoil na hÉireann 2009 August 2009". web.archive.org. 11 Şubat 2009. 11 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ O'Shea, Cormac (19 Eylül 2017). "Ploughing championship 2017 LIVE: Good weather in Tullamore as it kicks off". Irish Mirror (İngilizce). 23 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ "CSO - Census: Census Startpage". web.archive.org. 7 Mart 2005. 7 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ "HISTPOP.ORG - Home". web.archive.org. 28 Ağustos 2009. 28 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ "Northern Ireland Statistics and Research Agency - Census Home Page". web.archive.org. 17 Şubat 2012. 17 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ Lee, J. J. (1981). "On the accuracy of the Pre-famine Irish censuses". In Goldstrom, J. M.; Clarkson, L. A. (eds.). Irish Population, Economy, and Society: Essays in Honour of the Late K. H. Connell. Oxford, England: Clarendon Press.
- ^ Mokyr, Joel; Gráda, Cormac Ó (1984). "New Developments in Irish Population History, 1700-1850". The Economic History Review. 37 (4): 473-488. doi:10.2307/2596554. ISSN 0013-0117. 23 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ "Sapmap Area - Settlements - Tullamore". web.archive.org. 13 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ "Tullamore station" (PDF). Railscot – Irish Railways. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.