Tunus başbakanları listesi
Tunus başbakanı, 1800'de makamın kurulmasından 1957'de cumhuriyetin ilanıyla kaldırılmasına kadar Tunus hükûmetinin başıdır. Pozisyon 1969'da cumhuriyetçi sistem altında yeniden canlandırıldı. Tunus'ta başbakanlık makamının ortaya çıktığı 1759 yılından bu yana 43 başbakan görev yaptı.
Bu makam bağımsızlıktan önce Tunus Kralı'nın hükûmet başkanı olarak bir başbakan atamasıyla mevcuttu. Receb Haznedar, 1759 yılında Tunus tarihinin ilk başbakanı olmuştur.
1957'de cumhuriyetin ilan edilmesiyle makam yürürlükten kaldırıldı. 1959 Tunus Anayasası, cumhurbaşkanının hem devlet başkanı hem de hükûmet başkanı olduğu bir başkanlık sistemi kurdu. Kasım 1969'da devlet başkanı Habib Burgiba, Bahi Ladgam'ı cumhuriyetçi sistemdeki ilk başbakan olarak atayarak pozisyonu geri getirdi.
2011 devriminden önce başbakanın rolü devlet başkanına yardım etmekle sınırlıydı. 2014 yılında yeni anayasanın kabul edilmesiyle, başbakanın anayasal yetkileri genişletildi ve başbakan önemli iç politikalardan sorumlu hale getirildi.
En genç başbakan 28 yaşındaki Mustafa bin İsmail, en yaşlısı 85 yaşındaki El-Beci Kaid es-Sibsi oldu. Muhammed Aziz Buattur'un (1882-1907) görev süresi yaklaşık 25 yıl ile bir başbakan için en uzun süre iken, Zeynel Abidin Bin Ali'nin görev süresi (1987) 36 gün ile en kısadır.
Üç başbakan daha sonraları devlet başkanı oldu: Habib Burgiba, Zeynel Abidin Bin Ali ve El-Beci Kaid es-Sibsi.
Şu anda hayatta olan 10 eski başbakan var. Ölen son eski başbakan ise 20 Temmuz 2023'te Raşid Sefer'di.
Tunus başbakanları
değiştirMonarşi
değiştir| № | Resim | Ad (Doğum-Ölüm) |
Görev süresi | Parti | Seçim | Hükümdar (Bey / Kral) | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 
|
Receb Haznedar Arapça: رجب خزندار (y. 1720-1797) |
12 Şubat 1759 | 26 Mayıs 1782 | Bağımsız | Yok | II. Ali Arapça: علي الثاني  (1759-1782) | |
| 2 |
|
Mustafa Hoca Arapça: أبو النخبة مصطفى خوجة (y. 1720-1800) |
26 Mayıs 1782 | 1800 | I. Hammuda Arapça: حمودة الأول  (1782-1814) | |||
| 3 |
|
Yusuf Sahib et-Tabi Arapça: يوسف صاحب الطابع (y. 1765-1815) |
1800 | 23 Ocak 1815 | I. Osman Arapça: عثمان الأول (1814) | |||
| 4 |
|
Muhammed Arbi Zarruk Haznedar Arapça: محمد العربي زروق خزندار (1760-1822) |
1815 | 1822 | I. Mahmud Arapça: محمود الأول (1814-1824) | |||
| 5 |
|
Hüseyin Hoca Arapça: حسين خوجة (y.1780-1857) |
1822 | 1829 | II. Hüseyin Arapça: حسين الثاني (1824-1835) | |||
| 6 |
|
Reşid eş-Şakir Sahib et-Taba'a Arapça: شاكير صاحب الطابع (y. 1790-1837) |
1829 | 1837 | I. Mustafa Arapça: مصطفى الأول (1835-1837) | |||
| 7 | 
|
Mustafa Sahib Ettaba Arapça: مصطفى صاحب الطابع (1784-1861) |
1837 | 1855 | I. Ahmed Arapça: أحمد الأول  (1837-1855) | |||
| 8 | 
|
Mustafa Haznedar Arapça: مصطفى خزندار (1817-1878) |
1855 | 22 Ekim 1873 | II. Muhammed Arapça: محمد الثاني  (1855-1859) | |||
| 9 | 
|
Hayreddin Paşa Arapça: خير الدين باشا التونسي (1822-1890) |
22 Ekim 1873 | 21 Temmuz 1877 | III. Muhammed Arapça: محمد الثالث الصادق  (1859-1882) | |||
| 10 | 
|
Muhammed Haznedar Arapça: محمد خزندار (y. 1810-1889) |
21 Temmuz 1877 | 24 Ağustos 1878 | ||||
| 11 | 
|
Mustafa Bin İsmail Arapça: أبو النخبة مصطفى بن اسماعيل (y. 1850-1887) |
24 Ağustos 1878 | 12 Eylül 1881 | ||||
| (10) |
|
Muhammed Haznedar Arapça: محمد خزندار (y. 1810-1889) |
12 Eylül 1881 | Ekim 1882 | ||||
| 12 | 
|
Aziz Buattur Arapça: محمد العزيز بوعتور (1825-1907) |
Ekim 1882 | 4 Şubat 1907 | III. Ali Arapça: علي الثالث  (1882-1902) | |||
| IV. Muhammed Arapça: محمد الرابع الهادي  (1902-1906) | ||||||||
| 13 | .svg)
|
Mehmed Celuli Arapça: امحمّد جلولي (1834-1908) |
18 Şubat 1907 | Haziran 1908[a] | V. Muhammed Arapça: محمد الخامس الناصر  (1906-1922) | |||
| 14 |
|
Yusuf Cahit Arapça: يوسف جعيط (1830-1915) |
Haziran 1908 | Haziran 1915 | ||||
| 15 | 
|
Tayyib Celuli Arapça: الطيب جلولي (1857-1944) |
Ekim 1915 | Mayıs 1922 | ||||
| 16 | 
|
Mustafa Dingizli Arapça: مصطفى الدنقزلي (1865-1926) |
Mayıs 1922 | 20 Ekim 1926[a] | VI. Muhammed
Arapça: محمد السادس الحبيب | |||
| 17 | 
|
Halil Buhagib Arapça: خليل بوحاجب (1863-1942) |
3 Kasım 1926 | 2 Mart 1932 | ||||
| 18 | 
|
Hedi Lahua Arapça: الهادي الأخوة (1872-1949) |
2 Mart 1932 | 31 Aralık 1942 | II. Ahmed Arapça: أحمد الثاني  (1929-1942) | |||
| 19 | 
|
Muhammed Cenik Arapça: محمد شنيق (1889-1976) |
1 Ocak 1943 | 15 Mayıs 1943 | Düstur | VII. Muhammed Arapça: محمد السابع المنصف  (1942-1943) | ||
| 20 | 
|
Selahaddin Bakkuş Arapça: صلاح الدين البكوش (1883-1959) |
15 Mayıs 1943 | 21 Temmuz 1947 | Bağımsız | VIII. Muhammed el-Emin Arapça: محمد الثامن الأمين  (1943-1956) | ||
| 21 | 
|
Mustafa Kaak Arapça: مصطفى الكعاك (1893-1984) |
21 Temmuz 1947 | 17 Ağustos 1950 | ||||
| (19) |
|
Muhammed Cenik Arapça: محمد شنيق (1889-1976) |
17 Ağustos 1950 | 26 Mart 1952 | Düstur | |||
| (20) |
|
Selahaddin Bakkuş Arapça: صلاح الدين البكوش (1883-1959) |
12 Nisan 1952 | 2 Mart 1954 | Bağımsız | |||
| 22 | 
|
Muhammed Selah Mzali Arapça: محمد الصالح مزالي (1896-1984) |
2 Mart 1954 | 6 Temmuz 1954 | ||||
| Makam boş kaldı (6 Temmuz 1954 - 7 Ağustos 1954) Hükûmetin genel sekreteri Georges Dupoizat işlerden sorumluydu | ||||||||
| 23 | 
|
Tahar Bin Ammar Arapça: الطاهر بن عمار (1889-1985) |
7 Ağustos 1954 | 11 Nisan 1956 | Düstur | Yok | ||
| 24 | 
|
Habib Burgiba Arapça: حبيب بورقيبة (1903-2000) |
11 Nisan 1956 | 25 Temmuz 1957[b] | Yeni Düstur | 1956 | ||
Cumhuriyet
değiştir| № | Resim | İsim (Doğum-Ölüm) |
Görev süresi | Parti | Seçim | Cumhurbaşkanı | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Başkanlık sistemi sebebiyle makam boş kaldı (25 Temmuz 1957 - 7 Kasım 1969) | 1959 1964 |
Habib Burgiba Arapça: حبيب بورقيبة  (1957-1987) | ||||||
| 25 | 
|
Bahi Ladgam Arapça: الباهي الأدغم (1913-1998) |
7 Kasım 1969 | 2 Kasım 1970 | Sosyalist Düstur Partisi | 1969 | ||
| 26 | 
|
Hadi Amara Nuira Arapça: الهادي نويرة (1911-1993) |
2 Kasım 1970 | 23 Nisan 1980 | 1974 1979 | |||
| 27 | 
|
Muhammed Mzali Arapça: محمد مزالي (1925-2010) |
23 Nisan 1980 | 8 Temmuz 1986 | 1981 | |||
| 28 | 
|
Raşid Sfar Arapça: رشيد صفر (1933-) |
8 Temmuz 1986 | 2 Ekim 1987 | 1986 | |||
| 29 | 
|
Zeynel Abidin Bin Ali Arapça: زين العابدين بن علي (1936-2019) |
2 Ekim 1987 | 7 Kasım 1987 | ||||
| 30 | 
|
Hadi Bakkuş Arapça: الهادي البكوش (1930-2020) |
7 Kasım 1987 | 27 Eylül 1989 | Sosyalist Düstur Partisi (1988'e kadar) |
Zeynel Abidin Bin Ali Arapça: زين العابدين بن علي  (1987-2011) | ||
| Demokratik Anayasa Hareketi | ||||||||
| 31 | .jpg)
|
Hamid Karvi Arapça: حامد القروي (1927-2020) |
27 Eylül 1989 | 17 Kasım 1999 | 1989 1994 | |||
| 32 | 
|
Muhammed Gannuşi Arapça: محمد الغنوشي (1941-) |
17 Kasım 1999 | 27 Şubat 2011[c] | Demokratik Anayasa Hareketi (18 Ocak 2011'e kadar)[1] |
1999 2004 2009 | ||
| Bağımsız | Fuad Mebazaa Arapça: فؤاد المبزع  (2011) | |||||||
| 33 | 
|
El-Beci Kaid es-Sibsi Arapça: الباجي قائد السبسي (1926-2019) |
27 Şubat 2011 | 24 Aralık 2011 | Yok | |||
| 34 | .jpg)
|
Hammadi Cibali Arapça: حمادي الجبالي (1949-) |
24 Aralık 2011 | 14 Mart 2013 | Nahda Hareketi | 2011 | Munsif Marzuki Arapça: المنصف المرزوقي  (2011-2014) | |
| 35 | 
|
Ali el-Ureyd Arapça: علي العريّض (1955-) |
14 Mart 2013 | 29 Ocak 2014 | ||||
| 36 | 
|
Mehdi Cuma Arapça: مهدي جمعة (1962-) |
29 Ocak 2014 | 6 Şubat 2015 | Bağımsız | |||
| 37 | 
|
Habib Essid Arapça: حبيب الصيد (1949-) |
6 Şubat 2015 | 27 Ağustos 2016 | 2014 | El-Beci Kaid es-Sibsi Arapça: الباجي قائد السبسي  (2014-2019) | ||
| 38 | 
|
Yusuf Şahid Arapça: يوسف الشاهد (1975-) |
27 Ağustos 2016 | 27 Şubat 2020 | Nida Tunus | |||
| Tahya Tunus | ||||||||
| Muhammed en-Nasır Arapça: محمد الناصر  (2019) | ||||||||
| 39 | 
|
İlyas el-Fahfah Arapça: إلياس الفخفاخ (1972-) |
27 Şubat 2020 | 2 Eylül 2020 | Ettakatol | 2019 | Kays Said Arapça: قَيس سَعِيد  (2019-) | |
| 40 | 
|
Hişam el-Meşişi Arapça: هشام المشيشي (1974-) |
2 Eylül 2020 | 25 Temmuz 2021 | Bağımsız | |||
| Siyasi kriz sebebiyle makam boş kaldı. Kriz boyunca cumhurbaşkanı hükûmeti geçici olarak yönetti (25 Temmuz 2021 - 11 Ekim 2021) | ||||||||
| 41 | .png)
|
Necla Budin Ramazan Arapça: نجلاء بودن رمضان (1958-) |
11 Ekim 2021 | 2 Ağustos 2023 | Bağımsız | 2022-23 | ||
| 42 | .jpg)
|
Ahmed Haşşani Arapça: أحمد الحشاني (1957-) |
2 Ağustos 2023 | 7 Ağustos 2024 | ||||
| 43 | Kemal Meduri Arapça: كمال المدوري (1974-) |
7 Ağustos 2024 | Görevde | |||||
Notlar
değiştir- ^ a b Görev başında öldü.
- ^ Parlamento monarşiyi lağvetmek ve Burgiba'yı devlet başkanı olarak atamak için oy kullandı.
- ^ Yasemin Devrimi sırasında istifa etti.
Kaynakça
değiştir- ^ "Tunisia: New government leaders quit ruling party". BBC News. 18 Ocak 2011. 2 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2016.
Ayrıca bakınız
değiştirDış bağlantılar
değiştir- Dünya Devlet Adamları - Tunus13 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.