Uber

Özel taşımacılık hizmeti

Uber, San Francisco, Kaliforniya menşeli Amerikan uluslararası ulaşım ağı şirketidir. Hizmetlerine, araç çağırma, yemek teslimi (Uber Eats), paket teslimi, kuryecilik, yük taşımacılığı dahildir. Uber mobil uygulaması geliştirir, pazarlar ve işletir.[3][4] 28 Mayıs 2015 itibarıyla, bu hizmet dünya çapında 58 ülkede ve 300 şehirde kullanılmaktadır.[5][6] Lime şirketi ile ortaklıkla, elektrikli bisiklet ve motorlu trotinet kiralaması da yapılır. Uber'in başlamasından beri, "Uberification" olarak bilinegelen meyil ile diğer birçok şirket onun ticâri modeli benzerini veya daha iyisini yapmaya çalışmıştır.[7][8] Esnek çalışan sayısına göre Uber dünyada en büyük şirketlerden biridir. Careem, Jump, Otto, Postmates şirketleri Uber bünyesine katılmıştır.

Uber Technologies Inc.
TipHalka açık şirket
Menkul değer sembolüNYSE: UBER
KuruluşMart 2009 (15 yıl önce) (2009-03)
KurucuGarrett Camp
Travis Kalanick
Genel merkeziSan Francisco, Kaliforniya, ABD
Önemli kişilerRonald Sugar (Chairman)
Dara Khosrowshahi (CEO)
Nelson Chai (CFO)
Tony West (CLO)
ÜrünMobil uygulama, web sitesi
Gelirartış 11,270 milyar $ (2018)[1]
Net gelirartış -1,8 milyar $ (2018)[1]
SahibiSoftBank Group (16,3%)
Benchmark Capital Partners (11,0%)
Travis Kalanick (8,6%)
Garrett Camp (6,0%)
Suudi Arabistan Kamu Yatırımı Fonu (5,4%)
Alphabet Inc. (5,2%)
Ryan Graves (2,4%)
Çalışan sayısı22.263 (2018)[2]
Web sitesiuber.com
Uber genel merkezi
Bogotá, Kolombiya'da Uber ile sürüş. Panoda Uber uygulamasını çalıştıran bir telefon görünmektedir. Uygulama sürücüye detaylı navigasyon sağlamakta, yolculuğun ne kadar tutacağı da hesaplanmaktadır.

Uber 2009'da Travis Kalanick ve Garrett Camp tarafından "UberCab" olarak kurulmuş, uygulama ertesi Haziran piyasaya çıkarılmıştır. 2011'de US$49 milyon girişim sermayesi toplamıştır. 2012 itibarıyla Uber uluslararasına genişlemiştir. 2014'te araba paylaşımı ile deney yapmış ve diğer güncellemeler yapmıştır. Devamlı daha fazla sermaye toplamış, 2015 başlarında toplam 2.8 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. 2015'in sonuna kadar Uber'in $10 milyar gelir oluşturacağı tahmin edilmektedir.[9]

Ehliyetsiz, toplum kaynaklı sürücülerin emniyetsiz ve kanun dışı iddialarına göre birçok devlet ve taksi şirketi Uber'i protesto etmiştir.[10]

Uber ar-ge çalışmaları sonucunda otonom araç ile yolcu taşımacılığına başlamıştır. 14 Aralık 2016 tarihinde San Francisco'da otonom bir Uber aracının kırmızı ışıkta geçmesi yüzünden bir yaya ezilme tehlikesi geçirmiştir.[11]

Uber Türkiye

değiştir
  • Uber, 2014 Haziran ayında Türkiye'de 10 şoförle UberBLACK hizmetini başlattı.[12]
  • Emniyet Genel Müdürlüğü, Aralık 2016'da tüm illere gönderdiği talimatla Uber'e korsan taşımacılık suçundan ceza kesilmesini istedi.[13]
  • İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Eylül 2017'de Uber’e dava açtı.[14]
  • Uber, Eylül 2018'de e-fatura sistemine geçti.[15]
  • Uber, Türkiye'de 2 bini taksi olmak üzere 8 binden fazla aktif sürücü ve 4 milyon kullanıcıya ulaştı.[16]
  • Uber, İstanbul'daki XL faaliyetlerini 31 Mayıs 2019 itibarıyla durdurdu.[17][18]
  • Uber'e kayıtlı taksi sürücüsü 4 bini geçti. Uber, talebin artmasıyla ticari taksilerden Haziran 2019 itibarıyla %5 komisyon almaya başladı.[19]
  • 16 Ekim 2019 tarihinde İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi, haksız rekabet oluştuğu gerekçesiyle Uber faaliyetlerinin durdurulmasına, mobil uygulamasına ve internet sitesine erişimin engellenmesine karar verdi.[20]
  • 24 Aralık 2020 tarihinde, mahkeme, Uber uygulamasına erişim engeli kararını kaldırdı.[21]
  • 18 Ocak 2021 tarihinde İstanbul Taksiciler Esnaf Odası, Uber'in erişim engelini kaldıran mahkeme kararının iptali için Yargıtay'a başvurdu.[22]
  • 10 Mart 2021 tarihinde Ankara'da kullanıma sunuldu.[23]
  • 1 Temmuz 2021 tarihinde İzmir'de kullanıma sunuldu.[24]
  • 16 Ağustos 2021 tarihinde Muğla'da kullanıma sunuldu.[25]
  • 22 Kasım 2022 tarihinde Antalya'da kullanıma sunuldu.[26]
  • 1 Şubat 2023 tarihinde Adana'da kullanıma sunuldu.[27]
  • 31 Mart 2023 tarihinde Bursa, Mersin ve Kayseri'de kullanıma sunuldu.[28]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b "Uber Technologies, Inc. FORM S-1 REGISTRATION STATEMENT" (İngilizce). ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC). 11 Nisan 2019. 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019. 
  2. ^ "Uber Technologies Inc" (İngilizce). Bloomberg. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019. 
  3. ^ Rusli, Evelyn (6 Haziran 2014). "Uber Dispatches trips". Wall Street Journal. 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2014. 
  4. ^ Goode, Lauren (17 Haziran 2011). "Worth It? An App to Get a Cab". The Wall Street Journal. Dow Jones & Company. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2015. 
  5. ^ "Where is Uber Currently Available?". Uber.com. 8 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015. 
  6. ^ "AMMAN, YOU ARE UBER'S 300TH CITY!". Uber.com. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015. 
  7. ^ "Apple Pay's Real Killer App: The Uber-ification of Local Services". Huffington Post. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2015. 
  8. ^ "Uberification of the US Service Economy". Schlaf. 26 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2014. 
  9. ^ Shontell, Alyson (15 Kasım 2014). "Uber Is Generating A Staggering Amount Of Revenue". Business Insider. 30 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2015. 
  10. ^ "French taxis strike after weeks of rising tension over Uber". 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2015. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2016. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2019. 
  20. ^ "Uber'in faaliyetlerine durdurma kararı". 17 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2019. 
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021. 
  23. ^ https://twitter.com/Uber_Turkiye/status/1369557489373634560?s=19 [yalın URL]
  24. ^ Uber Türkiye [@Uber_Turkiye] (1 Temmuz 2021). "Uber İstanbul ve Ankara'dan sonra şimdi de İzmir'de! Uber Taksi bugünden itibaren İzmir'de faaliyete başlıyor. Uber Taksi'nin İzmir'e gelişiyle, artık İzmirliler de UBERAŞI kampanyasından faydalanabilecek. t.co/0o1zCl3ifz" (X gönderisi). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021X vasıtasıyla. 
  25. ^ Uber Türkiye [@Uber_Turkiye] (16 Temmuz 2021). "Uber Taksi artık Bodrum'da! MERHABABODRUM kodu ile Bodrum'da yapacağınız bir yolculuk 40 TL'ye kadar Uber'den hediye! t.co/b76A0FSIBy" (X gönderisi). Erişim tarihi: 4 Ağustos 2021X vasıtasıyla. 
  26. ^ Uber Türkiye [@Uber_Turkiye] (24 Kasım 2022). "Artık Antalya'nın da Uber'i var! Uber Taksi İstanbul, Ankara ve İzmir'den sonra şimdi de Antalya'da. t.co/YHwqHAsJoq" (X gönderisi). Erişim tarihi: 2 Şubat 2023X vasıtasıyla. 
  27. ^ Uber Türkiye [@Uber_Turkiye] (1 Şubat 2023). "Uber şimdi Adana'da! Uber Taksi İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya'dan sonra şimdi de Adana'da. t.co/19JpMeH9LB" (X gönderisi). Erişim tarihi: 2 Şubat 2023X vasıtasıyla. 
  28. ^ Uber Türkiye [@Uber_Turkiye] (30 Mart 2023). "Uber Taksi İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Adana'dan sonra şimdi de Bursa, Mersin ve Kayseri'de! t.co/jEqHTUrUkf" (X gönderisi). Erişim tarihi: 4 Nisan 2023X vasıtasıyla. 

Dış bağlantılar

değiştir