Ulukent, Arhavi
Ulukent, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.
| Ulukent | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Ulukent Ulukent'in Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Arhavi |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 523 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 186 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08290 |
Tarihçe
değiştirUlukent ve Balıklı köylerinin ortak eski adı Pilargeti'dir. Lazca bir yer adı olan Pilargeti (ფილარგეთი), Antik Yunancada leylek anlamına gelen pelargos kelimesinin Lazcada aldığı biçimden türemiş olup "leylekli / leylek yeri" anlamına gelir. Ulukent köyü Aşağı Pilargeti, Balıklı köyü ise Yukarı Pilargeti olarak bilinmektedir. [3][4] Bu yer adı Türkçeye "Pilarget" şeklinde girmiştir. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Pilarget / Pelarget (پلاركت) olarak geçer.[5]
Pilargeti veya Pelargeti köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[6] Pilargeti veya Pelargeti adı Osmanlı kayıtlarında geçmemektedir. Yazılı olarak bu köyden ilk kez büyük bir olasılıkla 1917 yılında, Lazistan bölgesine araştırma gezisi yapan Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze'nin notlarında söz edilmiştir. Kipşidze'nin Pilargeti (ფილარგეთი) şeklinde yazdığı köy, Birinci Dünya Savaşı'nde Rusların eline geçmişti ve bu sırada Rus idaresi sınırları içinde bulunuyordu. Rus idaresi köyü Pilargeti (Пиларгети) şeklinde kaydettiği köyde 98 hanede 400 kişi yaşıyordu.[7][8]
Pilargeti veya Pelargeti köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlıydı.[9] 1935 genel nüfus sayımında "Pilarket" şeklinde yer alan köy, Çoruh vilayeti içinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 714 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte Çoruh vilayeti Artvin ve Rize vilayetlerinin yerini almıştı.[10] 1955 genel nüfus sayımında da tek köy olarak kaydedilmiş olan Pilargeti'nin Emenyat, Bağva ve Bardi mahalleri 1956 yılında Balıklı adı altında ayrı bir köye dönüştürülmüştür.[11] Pilargeti veya Pelarket Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Ulukent olarak değiştirilmiştir.[12] 1965 genel nüfus sayımında Ulukent köyünün nüfusu 598 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 256 kişi okuma yazma biliyordu.[13]
Ulukent köyündeki Ulukent Köyü Camii'nin 19. yüzyılda yapıldığı düşünülmektedir. Caminin korkuluklarında ve kubbe göbeğinde bitkisel motifler, kadınlar mahfili katının altında yer alan kirişte ise oyma geometrik desenler görülmektedir. Caminin ahşap minberi işlenmiştir.[14] 2012 yılında köyde mimari dokusunu korumuş 13 Laz evi, 9 serender ve 8 su değirmeni bulunmaktaydı.[15]
Coğrafya
değiştirArhavi ilçe merkezine 13 km uzaklıktadır.[16]
Nüfus
değiştir| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 186[2] |
| 2019 | 203[2] |
| 2018 | 239[2] |
| 2017 | 163[2] |
| 2016 | 183[2] |
| 2015 | 197[2] |
| 2014 | 202[2] |
| 2013 | 257[2] |
| 2012 | 138[2] |
| 2011 | 128[2] |
| 2010 | 120[2] |
| 2009 | 133[2] |
| 2008 | 98[2] |
| 2007 | 100[2] |
| 2000 | 189[16] |
| 1990 | 421[16] |
| 1985 | 551[16] |
Kaynakça
değiştir- ^ "Ulukent, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Artvin Arhavi Ulukent Köy Nüfusu". Nufusune.com. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 65, 272, ISBN 978-605-5708-85-6.
- ^ "Bakur Gogohia, Doğu Lazistan Tarihi ve Kişi Ad-Soyadları (აღმოსავლეთ ლაზეთის ისტორია და გვარსახელები), Tiflis, 2019, s. 171," (PDF). 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN: 99940-61-43-7
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 167". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2024.
- ^ "İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი), Batum, 1977, I. cilt, s. 78". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2024.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 310.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 272, ISBN 978-605-5708-85-6.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 741.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 87" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Haziran 2024.
- ^ "Ulukent Köyü Camii". karadeniz.gov.tr. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ "Köylerimiz (Ortacalar, Sırtoba, Soğucak)". arhavizyon.com. 3 Mart 2012. 5 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024.
- ^ a b c d "Ulukent Köyü". YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
değiştir- Yerelnet4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ulukent, Arhavi için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft