Umberto Eco
Umberto Eco (d. 5 Ocak 1932, Alessandria - ö. 19 Şubat 2016, Milano[1]), İtalyan bilim insanı, yazar, edebiyatçı, eleştirmen ve düşünür.
| Umberto Eco | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 05 Ocak 1932 Alessandria |
| Ölüm | 19 Şubat 2016 (84 yaşında) Milano |
| Meslek | Bilim insanı, yazar, edebiyatçı, eleştirmen ve düşünür. |
| Milliyet |  İtalya |
| Vatandaşlık | İtalya |
| Önemli ödülleri |
|
Dünya kamuoyunun gündemine Gülün Adı ve Foucault Sarkacı gibi romanlarıyla giren İtalyan yazar, aynı zamanda Orta Çağ estetiği ve göstergebilim dalının ustalarındandır. Eco, 1971'de Bologna Üniversitesi'nde profesör olarak çalışmaya başladı. Yapısalcılık sonrası göstergebilim gelişmelerine önemli katkılarıyla tanınmaktadır. Eco, yüksek lisans ve doktora çalışmalarını Thomasçılık akımı ve bu akımın estetik anlayışı üzerine yaptı. Tarihçi, filozof, Orta Çağ uzmanı, James Joyce üzerine derin araştırmalar yapmış bir yazardır. Yazarın ilk romanı Gülün Adı 1980'de yayımlandı. 1962'de Torino Üniversitesi'nde doçent, 1969'da ise Floransa Üniversitesi'nde görsel iletişim dalında profesör oldu. 1971'de Bologna Üniversitesi'ne geçti ve 1975 yılında bu üniversitenin Gösteri ve İletişim Bilimleri Enstitüsü'nün başına getirildi.
Eco'nun çalışmaları 1960'ların ortasından itibaren avangart yapıtlara, kitle kültürüne yönelmiştir. Son dönemlerde ise, güncel olay ve olguları da ele alan çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalar arasında edebiyat eleştirileri, tarih ve iletişim yazıları önemli bir yer tutmaktadır. Eco özellikle tarih bilgisiyle süslediği eserlerinde tam bir ustalık gösterir. Özellikle Baudolino adlı eserinde Bizans ve IV. Haçlı Seferi hakkındaki anlatıları sürükleyicidir. İstanbul'a geniş yer ayırdığı bu eserini yayınlamadan kısa bir süre önce 1998 yılında İstanbul'u ilk kez ziyaret etmiştir.[2] Beş gün süren ikinci ziyaretini ise sanat tarihçisi Dr. Sedat Bornovalı eşliğinde 2013 yılında gerçekleştirmiştir.[3] Bu ziyareti sırasında Boğaziçi Üniversitesi'nde yazar Orhan Pamuk ile 4 Nisan'da [4] bir söyleşiye de katılmıştır.[5]
Roland Barthes'tan sonra, "ayrıntıların anlamı" ya da "ayrıntıların sosyolojisi" adı verilen bir anlayışın önemli köşe taşlarından birisi olan Umberto Eco'nun pek çok eseri Türkiye'de yayınlandı.
Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD'den Foreign Policy ve İngiltere'den Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğu Dünya'nın ilk 100 entelektüeli listelerinde, 2005 yılında 2'nci, 2008 yılında 14'üncü sırada yer almıştır. Takma ismi Dedalus'tur.[6]
Birkaç yıl boyunca kanser tedavisi gören ünlü düşünür, 19 Şubat 2016 tarihinde saat 22.30 sıralarında evinde yaşamını yitirdi. Umberto Eco ölmeden önce bir arkadaşına söylediği vasiyetinde "Ölümümden sonra 10 yıl boyunca benim adımı kullanarak etkinlikler düzenlemeyin" şeklinde bir istekte bulunmuştur.[7]
Eco, bir ateistti. Eco, üniversite eğitimi sırasında Tanrı'ya inanmayı bıraktı ve Katolik Kilisesi'nden ayrıldı, daha sonra İtalyan şüpheci örgütü Comitato Italiano per il Controllo delle Affermazioni sulle Pseudoscienze'nin (İtalyan Sahte Bilim İddialarını Araştırma Komitesi) CICAP'ın kurulmasına öncülük etti.[8]
Ödülleri
değiştir- 1981: Anghiari Ödülü
- 1981: Strega Ödülü
- 1981: Viareggio Ödülü
- 1982: MacLuhan Teleglobe Ödülü
- 1982: Médicis Ödülü
Unvanları
değiştir |
İtalya Büyük Yıldızlı Şövalyesi |
| — Roma, 9 Ocak 1996[9] |
 |
İtalya Kültür ve Sanat Altın Madalyası |
| — Roma, 13 Ocak 1997[10] |
 |
Almanya Pour le Mérite Madalyası |
| — 1999 |
 |
Fransa Légion d'honneur Subayı |
| — 2003 |
 |
Fransa Légion d'honneur Kumandanı |
| — Paris, 13 Ocak 2012[11] |
 |
Fransa Sanat ve Edebiyat Kumandanı |
| — 1985 |
 |
Almanya Yıldızlı Büyük Liyakat Nişanı |
| — 2009 |
 |
Asturias Prensliği Kültür ve Sanat Madalyası (İspanya) |
| — 2000 |
Yayınlanmış eserleri
değiştirDenemeleri
değiştir- Somon Balığıyla Yolculuk (II Secondo Diario Minimo), Can, 9. Baskı: Ocak 2020, 9789750732751
- Beş Ahlak Yazısı (Cinque scritti morali), Can, 12. Baskı: Ocak 2020, 9789750734441
- Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti (Sei passeggiate nei boschi narrativi), Can, 14. Baskı: Aralık 2019, 9789750734434
- Orta Çağ Estetiğinde Sanat ve Güzellik (Arte e bellezza nellestetica medievale), 9. Baskı: Ekim 2019 9789750734458
- Günlük Yaşamdan Sanata (Il costume di casa, Dalla periferia dell'impero, Sette anni di desiderio), Can, 8. Baskı: Eylül 2019 9789750733444
- Yanlış Okumalar (Diario minimo), Can, 10. Baskı: Aralık 2019, 9789750732744
- Orta Çağ'ı Düşlemek (Travels in Hyperreality, Sette anni di desiderio, Sugli specchi e altri saggi), Can, 7. Baskı: Kasım 2019
- Açık Yapıt (Opera aperta), Can, 3. Baskı: Ocak 2019 9789750733376
- Edebiyata Dair (Sulla letteratura), Can, 3. Baskı: Aralık 2019 9789750733413
- Yorum ve Aşırı Yorum (Interpretation and Overinterpretation), Can, 8. Baskı: Mart 2015 9789755106953
- Düşman Yaratmak (Costruire il nemico e altri scritti occasionali) Doğan Kitap
- Yengeç Adımlarıyla: Sıcak Savaşlar Ve Medyatik Popülizm (A passo di gambero. Guerre calde e populismo mediatico), 978-605-09-1116-9
Romanları
değiştir- Prag Mezarlığı (Il cimitero di Praga), Doğan Kitap, 2011. 978-605-09-0367-6
- Gülün Adı, (Il nome della rosa) Can, 48. Baskı: Kasım 2019 9789750732737
- Sıfır Sayı (Numero zero) Doğan Kitap, Ekim 2015, 9786050929751
- Foucault Sarkacı (Il pendolo di Foucault), Can, 26. Baskı: Aralık 2019 9789750732775
- Önceki Günün Adası (L'isola del giorno prima) Can, 9. Baskı: Mart 2018, 9789750735202
- Kraliçe Loana'nın Gizemli Alevi (La misteriosa fiamma della regina Loana), Doğan Kitap, 9786050934199
- Baudolino, Doğan Kitap, 2003, 978-605-111-009-7
Çocuk Kitabı
değiştir- Cecü'nün Yer Cüceleri, (Tre Racconti) YKY, 978-975-08-4570-3
İncelemeleri
değiştir- Tez Nasıl Yazılır? (Come Si Fa Una Tesi di Laurea) Can, 7. Baskı: Aralık 2019 9789750736452
- Efsanevi Yerlerin Tarihi (Storia delle Terre e dei Luoghi Leggendari) Doğan Kitap, 2015 6050927308
- Popüler Roman Kahramanları, (Il superuomo di massa. Studi sul romanzo popolare) Alfa, 2017, 9786051714561
- Alımlama Göstergebilimi, Düzlem, 1991.
- Budalalıktan Deliliğe, (Cronache di Una Societa Liquida Pape Satan Aleppe), Kırmızı Kedi, 2017 9786052980996
- Genç Bir Romancının İtirafları (Confessions of a Young Novelist), Kırmızı Kedi, 2017 9789944756914
- Mimarlık Göstergebilimi (La Struttura Assente) Daimon, 2019, 9786056558856
Söyleşileri - Dersleri
değiştir- Kitaplardan Kurtulabileceğinizi Sanmayın (Nespérez pas vous débarrasser des livres) Can, 6 .Baskı: Eylül 2018 9789750711848
- Devlerin Omuzlarında: Milano Dersleri (Sulle Spalle dei Giganti), Doğan Kitap, Mart 2019, 6050960461
- Zamanların Sonu Üstüne Söyleşiler, (Entretiens sur la fin des temps), YKY, 2001 9789750802065
- İnanç ya da inançsızlık: Yüzleşme / Umberto Eco, Kardinal Martini (In cosa crede chi non crede?), 1001 Kitap, 2005, 9758992066
Tarih Kitapları
değiştir- (Editör) Antik Roma, Alfa, 2021, 9786254493430
- (Editör) 16. Yüzyıl - Rönesans Çağı (Il Seicento, L'età del Barocco, Delle Scienze, Del Metodo) Alfa, 2019 9786050380736
- (Editör) Antik Yakındoğu, Alfa, 2018, 6051717803
- (Editör) Antik Yunan, Alfa, 9786051716084
- (Editör) Orta Çağ: Barbarlar - Hristiyanlar - Müslümanlar (Idade Média – Bárbaros, cristãos e muçulmanos), Alfa, 2019, 9786051069111
- (Editör) Orta Çağ 2: Katedraller - Şövalyeler - Şehirler (Il Medioevo. Cattedrali, cavalieri, città), Alfa, 2017, 9786051069111
- (Editör) Orta Çağ 3: Şatolar - Tüccarlar - Şairler (Il Medioevo. Castelli, mercanti, poeti), Alfa, 2019, 9786051711126
- (Editör) Orta Çağ 4: Keşifler - Ticaret - Ütopyalar (Idade Média – Explorações, Comércio e Utopias), Alfa, 2017, 9786051711867
Kültür - Sanat Tarihi
değiştir- Güzelliğin Tarihi (Storia della Bellezza), Doğan Kitap, 9786050905717
- Çirkinliğin Tarihi (Storia della Bruttezza), Doğan Kitap, 978-605-09-6417-2
- Avrupa Kültüründe Kusursuz Dil Arayışı, (La Ricerca Della Lingua Perfetta), Literatür, 2004, 9789750402364
Dış bağlantılar
değiştir- Resmi Web Sitesi
- Çirkinliğin Tarihi Üzerine 1 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Umberto Eco'nun Video Sunusu
- Aykırı Sorular, Umberto Eco&Enver Aysever
- Boğaziçi Üniversitesi Umberto Eco - Orhan Pamuk Söyleşisi (Türkçe) 17 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
değiştir- ^ "Dünyaca ünlü yazar Umberto Eco yaşama gözlerini yumdu". Sputnik. 20 Şubat 2016. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2016.
- ^ "Umberto Eco İstanbul'daydı". 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2014.
- ^ "Sedat Bornovalı anlatıyor: Ünlü yazar Umberto Eco'yla İstanbul'da 5 gün". www.turizmguncel.com. Turizmguncel.com sitesi, 18 Mart 2016. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016.
- ^ "A Dialogue on Facts Fiction History: Umberto Eco - Orhan Pamuk | takvim.boun.edu.tr". takvim.bogazici.edu.tr. Erişim tarihi: 16 Aralık 2024.
- ^ "'Dünyadaki insanların çoğu aptaldır' İki dev yazardan edebiyat, roman ve romancılık üzerine sohbet". www.milliyet.com.tr/. Milliyet gazetesi, 10 Nisan 2013. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016.
- ^ New Essays on Umberto Eco (İngilizce). Cambridge University Press. 1 Ocak 2010. ss. 141-156. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
- ^ Umberto Eco'dan ilginç vasiyet radikal.com.tr kaynağından tarihinde arşivlenmiş 11 Mart 2019 kopyası. Erişim Tarihi: 23 Şubat 2020.
- ^ "Liukkonen, Petri. "Umberto Eco" . Kitaplar ve Yazarlar". 4 Ağustos 2006. 4 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
- ^ "Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana" (İtalyanca). İtalya Cumhurbaşkanlığı Sitesi. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
- ^ "Medaglia d'oro ai benemeriti della cultura e dell'arte" (İtalyanca). İtalya Cumhurbaşkanlığı Sitesi. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
- ^ "Scrittori Umberto Eco all Eliseo Onorato da Sarkozy con Legion d'Honneur" (İtalyanca). Libero Quotidiano. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
