Urengoy-Pomari-Ujgorod boru hattı
Urengoy–Pomari–Ujgorod boru hattı veya Trans Sibirya boru hattı, önce Sovyetler Birliği daha sonra ise Rusya'nın ana doğalgaz ihraç boru hattıdır. Bir kısmı Ukrayna topraklarındadır ve bu ülke tarafından işletilmektedir.
| Urengoy-Pomari-Ujgorod boru hattı | |
|---|---|
 Hattın anısına basılan 1983 tarihli Sovyet pulu | |
| Yer | |
| Ülke | Rusya, Ukrayna |
| Genel istikameti | kuzey-güney-batı |
| Başlangıç | Urengoy Gaz Sahası |
| Geçtiği yer | İjevsk, Yelets, Kursk, Romny, Zhmerynka, Bohorodchany, İvano-Frankivsk |
| Bitiş | Ujhorod |
| Birlikte çalışır | Progress boru hattı, Soyuz boru hattı, Bratstvo boru hattı |
| Genel bilgi | |
| Tür | doğalgaz |
| Operatör | Gazprom UkrTransGaz |
| Devreye alınması | 1984 |
| Teknik bilgi | |
| Uzunluk | 4.500 km (2.800 mi) |
| Maksimum deşarj | Yılda 32×109 m3 (1,1×1012 cu ft) |
Tarihçe
değiştirBoru hattı projesi 1978 yılında Yamburg bölgesinden çıkan doğal gazın sevk edilmesi için tasarlanmış olsa da sonradan Urengoy için olacak şekilde değiştirilmiştir. 1981 yılında kompresör istasyonları için Batı Almanya Deutsche Bank ve AKA Ausfuhrkredit GmbH 3.4 milyar Alman markı değerinde kredi vermiştir. Sonrasında Fransız ve Japon şirketleriyle de proje kapsamında görüşülmüş ve hizmet alınmıştır. Kompresör, boru ve boru hattı döşenmesi sırasında sektörün önde gelen uluslararası firmalarından Creusot-Loire, John Brown Engineering, Nuovo Pignone, AEG-Telefunken, Mannesmann, Dresser Industries, Japan Steel Works, Caterpillar ve Komatsu’dan mal - hizmet alınmıştır.
Boru hattı 1982-1984 yılları arasında inşa edilmiştir. Boru hattının tamamlanmasıyla Sibirya ile Avrupa arasındaki ilk kıtalararası doğal gaz iletimi mümkün olmuştur.
Güzergâh
değiştirBoru hattı Sibirya’daki Urengoy gaz sahasından başlayarak Ukrayna’nın batısına kadar olan bölgeden geçer. Buradan Avrupa’ya gaz ihracı sağlanmaktadır. Boru hattı Rusya-Ukrayna sınırını Sumy’nin kuzeyinden geçer. Ukrayna’da doğalgaz Ujgorod pompa istasyonundan Slovakya ve sonrasında Macaristan ve Romanya’daki daha küçük pompa istasyonlarına sevk edilir. Hattın aştığı dağlar arasında Ural Dağları ve Karpatlar, geçtiği nehirler arasında ise Obi, Volga, Don ve Dinyeper bulunmaktadır.
Teknik özellikleri
değiştirBoru hattı 4.500 km uzunluğunda ve 1.42m (56 inç) çapındadır. Yıllık doğalgaz kapasitesi 32 milyar metreküp olarak bilinmektedir. Hat boyunca 42 pompa istasyonu vardır. Hat boyunca katodik koruma uygulanmakta ve tüm hat kapalı devre televizyon ile izlenmektedir.
İşletmecileri
değiştirRusya tarafı:
Ukrayna tarafı:
Uyuşmazlıklar
değiştirBoru hattının Sovyetler Birliği tarafından inşa edilmesinin Avrupa’daki enerji dengesini bozacağı düşünüldüğü için Soğuk Savaş dönemi ABD Devlet Başkanı Ronald Reagan projeye şiddetle karşı çıkmıştır. Polonya Halk Cumhuriyetinde Solidarność’un bastırılmasını protesto ederek Polonya ve Sovyetler Birliğine karşı ambargo uygulamaya başlayan ABD, projeye destek veren ülke ve firmalara baskı yaparak inşaata dahil olmamalarını istemiştir.[1][2] Hattın inşa edilmesi sırasında çıkartılmaya çalışılan güçlüklere rağmen proje 1984 yılında tamamlanmıştır.
Kazalar
değiştirBoru hattında ilk kaza işletmeye alınmadan önce meydana gelir. 15 Aralık 1983 tarihinde Urengoy pompa istasyonunda çıkan yangında elektronik teçhizat zarar görse de can kaybı yaşanmayacaktır.
Yakın dönemde hattın Ukrayna’daki kısmında iki patlama meydana gelmiştir. 7 Mayıs 2007 tarihinde Luka köyü civarındaki patlamada 30 metrelik hat zarar görmüştür. 6 Aralık 2007 tarihinde ise Tiahun civarında bir patlama olmuştur.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Ronald Reagan internet sitesi makalesi 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 16 Ocak 2011 tarihinde erişilmiştir
- ^ 11 Ocak 1982 tarihli The New York Times haberi (İngilizce) 16 Ocak 2011 tarihinde erişilmiştir