Václav Havel
Vaclav Havel, (d. 5 Ekim 1936 - ö. 18 Aralık 2011[1]), Çek tiyatro yazarı, düşünce insanı, siyasetçi.
| Václav Havel | |
|---|---|
| |
| 1. Çekya Cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 2 Şubat 1993 - 2 Şubat 2003 | |
| Başbakan | Václav Klaus Josef Tošovský Miloš Zeman Vladimír Špidla |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Václav Klaus |
| 9. Çekoslovakya Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 29 Aralık 1989 - 20 Temmuz 1992 | |
| Başbakan | Marián Čalfa Jan Stráský |
| Yerine geldiği | Marián Čalfa (Geçici) |
| Yerine gelen | Jan Stráský (Geçici) |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 5 Ekim 1936 Prag, Çekoslovakya (şimdi Çek Cumhuriyeti) |
| Ölüm | 18 Aralık 2011 (75 yaşında) Vlčice, Çek Cumhuriyeti |
| Partisi | Yurttaşlık Forumu (1989-1993) Yeşiller Partisi destekçisi (2004-2011) (from 1980s supporter of green politics) |
| Evlilik(ler) | Olga Šplíchalová (1964-1996) Dagmar Veškrnová (1997-2011) |
| Bitirdiği okul | Prag Teknik Üniversitesi |
| Mesleği | Tiyatro Yazarı, Siyasetçi |
| İmzası | 
|
Hayatı
değiştir1936'da Prag'da doğdu. Prag Sanat Akademisi'nde drama üzerine eğitim gören Havel, en bilinen tiyatro eseri The Garden Party'yi 1963 yılında yayımladı. 1968'deki Prag Baharı'ndan sonra gerçekleşen Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'yı İşgali'nden sonra kara listeye alınarak siyasi faaliyetlerde bulunması ve yazı yazması yasaklanan Havel, yaklaşık 4 yıl cezaevinde yattı. Ancak çalışmalarını ve fikirlerini açıklamayı sürdüren Havel, 18 gün süren kitlesel gösterilerden oluşan ve hükûmetin devrilmesiyle sonuçlanan, 1989'daki Kadife Devrim'in öncüsü oldu. 29 Aralık 1989'da devrimi gerçekleştiren Yurttaşlık Forumu tarafından Çekoslovakya Devlet Başkanlığına getirildi. 1990'da yapılan serbest seçimlerde Cumhurbaşkanı oldu. 1992'nin Aralık ayında ülkenin Çekya ve Slovakya olarak barışçıl bir şekilde ikiye bölünmesinde de önemli rol oynayan Havel, yeni Çek Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Arkadaşı Ivan Medek, Cumhurbaşkanı'nın (Şansölye) makamının başına getirildi.[2] 1998'de yeniden Cumhurbaşkanı seçilen Havel, Şubat 2003'te eski siyasi rakiplerinden Václav Klaus tarafından yenilgiye uğratıldı ve Cumhurbaşkanlık dönemi sona erdi.
1990'lı yıllardan bu yana sağlık sorunları olan Havel'in akciğerinin bir bölümü, kanserin yayılmasını önlemek amacıyla 1996 yılında ameliyatla alındı.
2007 yılında Vaclav Havel, Kürt doktor ve insan hakları savunucusu Dr. Yekta Uzunoğlu'nun vermiş olduğu hukuk mücadelesini açlık grevi yaparak destekledi. Bir cumhurbaşkanın ülkesinde yaşayan bir yabancının mücadelesini desteklemek için açlık grevi yapmış olması dünya tarihinde bir ilkti.[3][4][5]
Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD'den Foreign Policy ve İngiltere'den Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğu Dünyanın ilk 100 entelektüeli listelerinde, 2005 yılında 4., 2008 yılında 26. sırada yer almıştır.
Kitapları
değiştir- Letters to Olga (1988)
- Open Letters (1991)
- Disturbing the Peace (1991)
- Summer Meditations (1992-1993)
- The Power of the Powerless (1985)
- The Art of the Impossible (1998)
- Buruk Ezgi (Largo Desolato), (oyun, 1984), Can Yayınları
- Bildirim (Vyrozumeni), oyun, Can Yayınları.
- Görüşme Kutlama Çağrı, oyun, Remzi Kitabevi.
- Şeytan Çelmesi, oyun, Can Yayınları.
- Uzaktan Soruşturma, Afa yayınları.
Ödülleri
değiştir- 1989 Olof Palme Ödülü
- 1991 Sonning Ödülü
Kaynakça
değiştir- ^ Hürriyet Gazetesi, "Efsanevi lider hayatını kaybetti" haberi 8 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 18.12.2011 tarihinde erişildi.
- ^ PRECLÍK, Vratislav. Masaryk a legie (Masaryk and legions), váz. kniha book, 219 pages, first issue - vydalo nakladatelství Paris Karviná, Žižkova 2379 (734 01 Karviná-Mizerov, CZ) ve spolupráci s Masarykovým demokratickým hnutím (In association wiith the Masaryk democratic movement, Prague), 2019, ISBN 978-80-87173-47-3, str. 24-25, s. 151, s. 157, s. 169, s. 184, s. 185
- ^ webmaster@tyden.cz, TYDEN, www tyden cz, e-mail: (22 Mart 2007). "Havel hladoví na podporu Uzunoglua". TÝDEN.cz (Çekçe). 4 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
- ^ "Havel drží hladovku za Uzunogla | Aktuálně.cz". Aktuálně.cz - Víte, co se právě děje (Çekçe). 22 Mart 2007. 17 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
- ^ ČTK (23 Mart 2007). "Havel symbolicky hladověl za Uzunoglua". Hospodářské noviny (iHNed.cz) (Çekçe). 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
Dış bağlantılar
değiştir
Wikimedia Commons'ta Václav Havel ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- Václav Havel'ın resmî sayfası22 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Encyclopaedia Britannica's biography of Václav Havel 27 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Watch Citizen Havel, a film about Václav Havel, at www.dafilms.com18 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kütüphanelerdeki Václav Havel tarafından oluşturulan veya hakkındaki eserler (WorldCat katalogu)
- IMDb'de Václav Havel
- The Havel Festival 8 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- The Dagmar and Václav Havel Foundation 8 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.