Vergi denetimi, vergi mükelleflerinin işlemlerinin ilgili mevzuata uygun olup olmadığının araştırılmasıdır. Bu işlem bir kolluk faaliyeti olarak nitelendirildiği gibi,[1] tarh işlemi için bir ön hazırlık işlemi olarak da nitelendirilmektedir.[2]

Vergi denetiminin ilk amacı, vergi idaresine beyan edilen durumların doğru olup olmadığını belirlemektir.[3] Bu işi yapan kişilere vergi denetmeni denilir.

Vergi denetiminde mükellef hakları

değiştir

Amerika Birleşik Devletleri

değiştir

ABD'de vergi denetimi sırasında vergi mükellefi aşağıdaki haklara sahiptir:[4]

  • IRS çalışanları tarafından profesyonel ve nazik muamele görme
  • Vergi mahremiyeti
  • IRS'nin neden bilgi istediğini, IRS'nin bunu nasıl kullanacağını ve istenen bilgilerin sağlanmaması durumunda ne olacağını bilme
  • Tek başına veya yetkili bir temsilci tarafından temsil
  • Hem IRS içinde hem de mahkemeler önünde anlaşmazlıklara itiraz etme
  • Vergi idaresindeki herhangi bir değişiklikle ilgili tüm bilgilerin verilmesi

Türkiye

değiştir

Türkiye'de vergi denetimi sırasında vergi mükellefleri aşağıdaki haklara sahiptir.[5]

  • Açık, güvenilir, zamanında, yeterli bilgi edinme
  • Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde öğrenilmek istenen her bilgi için doğru insanlarla temasa geçme konusunda yönlendirilme
  • Vergi konusundaki gelişmeleri internet sayfası, basılı yayınlarla en kısa zamanda öğrenme
  • Ücretsiz e-posta sistemine kayıt olunması halinde vergisel gelişmeleri kaynağından, anında öğrenme
  • Şahsi, gizli bilgilere saygı (vergi mahremiyeti hakkı)
  • Vergi ile ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesinde her türlü kolaylığa erişme
  • Vergi kanunlarının adil, hukuksal, tarafsız, rekabeti koruyucu bir şekilde uygulanması
  • Vergi incelemelerinde kanunların doğru, tarafsız, tutarlı bir şekilde uygulanması, İncelemenin her aşamasında bilgilendirilme
  • Şikayetlere en kısa sürede sonuç ile beraber cevap alma

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Nihal Saban (2019). Vergi Hukuku. Beta Yayınevi. s. 371-372. 
  2. ^ Öncel / Kumrulu / Çağan / Göker (2020). Vergi Hukuku. Turhan Kitabevi. ss. 102-103. 
  3. ^ "IRS Audits | Internal Revenue Service". www.irs.gov (İngilizce). 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2021. 
  4. ^ "IRS Audits". IRS. 2012. 23 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2012. 
  5. ^ "GİB, Mükellef Hakları Bildirgesi". 17 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.