Vikipedi

Verona

Verona iline bağlı komün (Veneto, İtalya)

Verona, kuzeydoğu İtalya'nın Veneto bölgesinde 2019 itibarıyla 259.608 nüfuslu bir şehirdir. Verona, Veneto bölgesinde bulunan yedi ilden biri olan Verona ili merkezidir. Verona şehri kuzey-doğu İtalya'nın en önemli turizm merkezlerinden biridir. Bunun başlıca nedeni kültürel, mimarî ve tarihî eserleridir, yıl içinde organize edilen birkaç önemli uluslararası fuar ve yaz aylarında Klasik Romalılardan kalma antik Arena da yapımlanan tiyatro ve opera temsilleridir.

Verona
Komün
Citta di Verona
Verona bayrağı
Bayrak
Verona arması
Arma
İtalya üzerinde Verona
Verona
Verona
Ülkeİtalya İtalya
BölgeVeneto
İlVerona
İdare
 • Belediye BaşkanıDamiano Tommasi (Bağımsız)
Yüzölçümü
 • Toplam206,63 km²
Rakım59 m
Nüfus
 (2019)[1]
 • Toplam259.608
 • Yoğunluk1,300/km²
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu045
Resmî site
comune.verona.it
Lamberti Kulesi'nden Piazza delle Erbe
Konum İtalya
KriterKültürel: ii, iv
Referans792
Tescil2000 (24. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika
Koordinatlar45°25′19″K 10°59′39″D / 45.42194°K 10.99417°D / 45.42194; 10.99417

Verona'da bulunan tarihî binaların değerleri ve önemleri dolayısıyla Verona şehri UNESCO Dünya Mirasları listesine dahil edilmiştir. Verona'da klasik Roma döneminden kalmış ve Orta Çağ'da kullanılmamış birçok anıt eser bulunmaktadır. Bunların başında yaz mevsiminde açık havada opera ve tiyatro sahnelenmesi için kullanılan Arena adlı Romalılardan kalma amfi binası gelmektedir. Orta Çağ'da inşa edilen binalar 1117'deki büyük depremle yıkılmakla beraber, şehrin Romenesk tipi mimariye dayanarak yeniden imar edilmesi Verona'da çok önemli Orta Çağ'ın son dönemlerinden kalmış birçok anıt yapının ve şehir meydanın bulunmasına yol açmıştır. Ayrıca Verona, Romeo ve Juliet'in şehri olarak da bilinir. Bu hikâye, ölümsüz bir aşkın öyküsüdür.

Coğrafi konumu

değiştir

Verona'nın coğrafî konumunun önemi Alplerden çıkıp Garda Gölü'nden geçip gelen Adige Nehri'nin yaptığı bir kaviste yerleşmesidir. Bu nehir 1956'ya kadar zaman zaman şehrin sel afetine uğramasına yol açmış, ama bu tarihte inşası bitirilen Mori-Torbole Tüneli nedeniyle sel riski azaltılmıştır.

Demografi

değiştir

Verona komününün sınırları içindeki nüfusu 2019 itibarıyla 259.608 kişi olup nüfus yoğunluğu 1.300 kişi/km² olur. Verona komünü bulunduğu bölgenin ikinci büyük komünü ve kuzey-doğu İtalya'nın üçüncü büyük komünü olur. Verona metropoliten bölgesi 1,426 km² olup nüfusu 714,274 kişidir.

Verona komünü nüfusunun 19. ve 20. yüzyıllardaki değişimi resmî nüfus sayımı sonuçlarına göre şu şekilde gösterilmektedir:[2] Kişi

Ulaşım

değiştir

Şehiriçi otobüs

değiştir

Verona şehri ve varoşlarında il idaresi toplu taşıma şirketi olan "Azienda Trasporti Verona (ATV)" şirketi otobüsler işletmektedir.

Demiryolları

değiştir

Verona'da İtalya'da kuzey-güney yönde Brenner Geçiti ile Roma arasındaki ana demiryolu hattı ile doğu -batı yönde Milano ile Venedik arasındaki ana demiryolu hattı kesişmektedir. Bu nedenle Verona İtalya'dan tüm Avrupa'ya ana hat demiryolları ile bağlıdır. Verona'ya uluslararası, yörel ve yerel tren hizmetleri bulunmaktadır.

Verona'nın ana tren istasyonu şehir merkezinin güneyinde bulunan "Verona Porta Nuova Tren Garı"dır. Bu istasyon yaklaşık günde 65.000 yolcuya veya yılda 25 milyon yolcuya tren hizmetleri sağlamakta ve bu nedenle İtalya'nın yolcu taşıma istasyonları arasında dokuzuncu sırayı almaktadır.[3]

Şehrin doğusunda "Porta Vesçova" adlı, bir zamanlar şehrin ana istasyonu olan, küçük bir istasyon daha bulunmaktadır. Günümüzde bu istasyon Venedik-Porta Nuova arasında işleyen trenler için bir ara istasyondur.

Havaalanı

değiştir

Verona Havaalanı Verona şehir merkezinin 5 km güney-batısındadır. Yılda yaklaşık 3.5 milyon uçak yolcusuna hizmet vermektedir. Bu Havaalanı şehrin ana tren garı olan Porta Nova Garı'na sık otobüs hizmetleri ile bağlıdır.[3]

Verona Havaalanı ile Münih, Berlin, Frankfurt, Viyana Schwechat, Moskova, Paris Charles De Gaulle, Londra Gatwick, Manchester, Liverpool John Lennon, Dublin havaalanları ile uluslararası uçak seferleri ve bu havameydanı ile Roma Fiumici, Napoli, Cagliari, Catania, Palermo arasında İtalya içi direkt uçak seferleri yapılmaktadır.[3]

Şehirdeki turistik eserler

değiştir
 
Verona'da Pietra köprüsü gün batımında.

Antik Roma kalıntıları

değiştir
  • Romalı şehir planlaması: Verona'nın havadan çekilmiş fotoğrafları şehrin Antik Romalı şehir planlama kurallarına uyarak birbirine dikey olarak kesişen sokaklardan oluştuğunu açıkça göstermektedir. Yapılan arkeolojik araştırmalar bu yollar altında Romalı yollarının bazalt taşlı kaplamalarının değişmeden bulunduğunu göstermiştir.
  • Piazza delle Erbe: Antik Roma forumu yerine Orta Çağ'da Verona idarecileri tarafından yapılmıştır ve bu meydan etrafındaki yapılarda forumda bulunan mermer taşlar ve heykel parçaları kullanılmıştır.
  • Arena: M.Ö. 30'da tamamlanmış Antik Roma amfi-planlı gösteri merkezidir ve Roma'da bulunan Kolezium ile antik Kapua şehrindeki arenadan sonra İtalya'da bulunan üçüncü büyüklükte amfidir. Oval şekilde olan bu yapının ölçüleri 139 metre ve 110 metredir. Şu anda görülen iki katlı dış duvarlar orijinal yapının iç duvarları olup ancak çok küçük kısmı ayakta kalmış olan üç katlı olan dış duvarların hemen hepsi yıkılıp kaybolmuştur. Kalıntı hala çok gösterişli olup fuarlar, gösteriler, tiyatro temsilleri ve ünlü açık hava opera temsilleri için kullanılmaktadır.
  • Roma tiyatrosu: MÖ 1. yüzyılda yapılmıştır. Orta Çağ'da tiyatro içine özel evler yapılmıştır. 18. yüzyılda zengin bir Veronalı bu evlerin hepsini satın alıp Roma tiyatrosunu restore etmiştir.
  • Arco di Gavi: Antik Romalı Gavi sülalesi için M.Ö. 1. yüzyılda bina edilmiş bir zafer takıdır ve üzerinde bulunan bir kitabe Roma Çağında bu eseri planlayan Romalı mimarin ismini vermektedir. Antik Roma döneminde Verona şehrinin ana caddesi (şimdi Corso Cavour isimli ana cadde) üzerinde inşa edilmiştir Bu eser Napolyon Bonapart'ın askerleri tarafından 1805'te yıkılmış ama 1932'de tekrar inşa edilmiştir.
  • Ponte di Pietra (Taş duvarlı köprü): Adige Irmağı üzerinde Romalılar döneminden kalan köprüdür.
  • Porta Borsari: Kitabesi M.S. 245 tarihli olup antik şehrin kutsal yolu olan Via Sacra (modern adıyla Corsa Porta Borsaria) ya açılan şehir sur kapısıdır.
  • Porta Leoni: M.Ö. 1. yüzyıldan kalan bir sur kapısıdır ve şu anda Orta Çağ'da yapılan bir binanın duvarı olarak görülmektedir. Bu yapının onu açık bir arkeolojik kazı sonuçlarını göstermekte ve klasik Romalılar döneminden kalan sokağın zeminini ve sur kapısının temellerini görmeye imkân vermektedir.
  • Santa Apostoli Kilisesi: Romalı döneminden kalma bir Hristiyan kilisesidir.

Geç Orta Çağ yapıları

değiştir
  • San Zeno Maggiore Basilikası: 1123-1135 arasında yapılmış, Romenesk mimariye en güzel örnek yapıttır. 72 metre yüksekliğindeki Kilise Kulesi Dante'nin İlahi Komedi eserinde 18. Kantosunda anılmıştır. Ne zaman yapıldığı bilinmeyen ve bazı panellerinin neyi anlattığı hala anlaşılmayan bas-röliyeflerle kaplı dış ve bronz iç kapısı, 12. ve 14. yüzyıldan kalmış duvar freskleri, yüksek ve süslü tavanı ile çok ünlüdür. Bodrumunda bazı Katolik azizlerinin mezarları bulunmaktadır.
  • San Lorenzo Basilikası: 1177'de taş ve tuğladan yapılmıştır. İki büyük silindirik kilise kulesi bulunmaktadır. İçi süslü olmakla beraber şehrin San Zeno basilikasına nazaran daha ciddi ve gösterişsizdir.
  • Verona Katedrali (Duomo): 1187'de açılan; Romenesk usulune göre yapılmış bir katedraldir ama şu anda 15.yüzyılda yapılan bir iç mimarî göstermektedir
  • Santa Maria Antica: Çok büyük, Romensk mimarî usulünde yapılmış kilisedir ve Verona'da hükuüm süren Scaligeri sülalesinin kilisesidir. Gotik mimarî tarzında lahitler ile çok meşhurdur.
  • Sant'Anastasia 1290-1481 arasında kısım kısım yapılan çok büyük bir yapı olup Domikan Keşişleri tarafından vaiz vermek için kullanılmıştır.
  • Ponte Scaligero: Adige Irmağı üzerinde 1356'da tuğladan yapılmış bir köprüdür ve zamanında en uzun tuğla kemerli köprü (her bir gozü 48.7 m.) olarak ün yapmıştır.

Diğer turistik eserler

değiştir
  • Romeo ve Juliyet balkon sahnesine atfedilen ev: William Shakespeare'in "Romeo ve Juliet" hikâyesinde konu edilen Juliet'in evi
  • Castelvecchio Müzesi: 1154-1356'da yapılan ve 20. yüzyılda birkaç defa restore edilen bir kalede yerleşkelenmiştir ve güzel sanat eserleri heykeller ve resimler koleksiyonunu sergilenmek için kullanılmaktadır.
  • Doğa Tarihi Müzesi (Museo civico di storia naturale): Verona'da bulunan doğa tarihi müzesi çok değerli fosil ve arkeolojik kalıntılar koleksiyonları ile batı Avrupa'da bulunan önemli doğa tarihi müzeleri arasındadır.

Kardeş Şehirler

değiştir

Verona şehrinin şu yabancı şehirlerle resmî kardeş şehir bağlantıları bulunmaktadır. Bu bağlantıların bazıları tematiktir.[4]

Resimler

değiştir
 
Verona
 
 
San Pietro Kalesinden şehir panoraması
  •  
    Palazzo Barbieri, Verona Belediye Sarayı
  •  
    Piazza delle erbe meydanı
  •  
    Arena, Verona
  •  
    Piazza dei Signori'daki Dante heykeli, Podesta Sarayı ve logia
  •  
    Piazza dei Signori meydanı
  •  
    Porta Borsari sur kapısı
  •  
    San Zeno Basilikası
  •  
    Sant'Anastasia
  •  
    Verona Katedrali'nin bir vitray penceresi
  •  
    1356da yapılmış Ponte Scaligero
  •  
    Juliyet'in evindeki ünlü balkon
  •  
    Verona Üniversitesi

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021. 
  2. ^ Kaynak: Fransızca ve İtalyanca Wikipedia
  3. ^ a b c "Trains to and from Verona Airport (VRN)". İtalian Airport Guide (İngilizce). 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2011. 
  4. ^ "L'elenco dei gemellaggi e dei patti d'amicizia sul portale del comune". 16 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2007. 
  5. ^ "Konya Büyükşehir Belediye Meclisi'nin Aralık ayı karar özetleri". 31 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2010. 
  6. ^ "Bethlehem Municipality". Bethlehem-city.org. 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2009. 
  7. ^ "Ra'anana: Twin towns & Sister cities – Friends around the World". raanana.muni.il. 14 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2010. 
  8. ^ "Sino-Italian love culture fest held in Verona Sino-Italian love culture fest held in Verona". Xinhua New Agency. 25 Eylül 2008. 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2011. 
  9. ^ "Twin cities of the City of Kosice". Magistrát mesta Košice, Tr. 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
  10. ^ "Batumi - Twin Towns & Sister Cities". Batumi City Hall. 4 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2013. 
  11. ^ "AllCorfu.Com: Corfu's Twin Cities". allcorfu.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2010. 
  12. ^ "Twin cities" (Arnavutça). Korçë Belediyesi. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2010. 

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Verona ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Verona&oldid=33598893" sayfasından alınmıştır