Vladimir Bazarov
Vladimir Aleksandroviç Bazarov (Rusça: Влади́мир Алекса́ндрович База́ров; 8 Ağustos [E.U. 27 Temmuz] 1874 – 16 Eylül 1939) Rus Marksist devrimci, gazeteci, filozof ve ekonomistti. Doğum adıyla Vladimir Aleksandroviç Rustov, Sovyetler Birliği'nin ekonomik planlanmasına öncülük etmesiyle ve Aleksandr Bogdanov'la olan arkadaşlığıyla bilinir.
| Vladimir Aleksandroviç Bazarov | |
|---|---|
 | |
| Kendi dilinde adı | Влади́мир Алекса́ндрович База́ров |
| Doğum | Vladimir Aleksandroviç Rudnev 8 Ağustos 1874 Tula, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 16 Eylül 1939 Moskova, Sovyetler Birliği |
| Meslek | Devrimci, gazeteci, fiozof ve ekonomist |
| Milliyet | Rus |
| Eğitim | Moskova Devlet Üniversitesi |
| Edebî akım | Marksizm |
Erken yılları
değiştirVladimir Aleksandroviç Rudnev 8 Ağustos 1874'te (Y.U.) Rus İmparatorluğu'na bağlı olan Tula'da dünyaya geldi.
Bir doktor ve asilzade olan A. M. Rudnev'in oğlu olarak doğan Vladimir Aleksandroviç, Tula klasik jimnazyumunda 1884 yılında kaydolup 1892 baharında mezun oldu.
1892 yılının sonbaharında Moskova Üniversitesinin Doğa Bilimleri Fakültesine kaydoldu. 1896 yılında devrimci siyasete karışması, bir sonraki yıl Moskova'dan sürgün edilmesinde büyük bir rol oynadı. Devrimci siyaset yaptığı yıllarda, Turgenyev'in Babalar ve Oğullar adlı eserindeki Comteçu (Komtçu) pozitivist Yevgeniy Bazarov karakterinden hareketle kendisine Bazarov soy ismini taktı. Sonrasında Bazarov, Aleksandr Bogdanov ve İvan Skvortsov-Stepanov ile birlikte memleketi Tula'ya döndü ve buradaki işçiler için gizli bir okul kurdu. Bu okul, işçi hareketlerinin bizzat işçiler tarafından yönetilmesini ve radikal entelejansiya tarafından desteklenmesini ilke edinmişti.
Sürgün yılları
değiştirBazarov, 1899 yılında Tula'dan sürgün edildi ve Almanya'ya taşınıp Berlin'e yerleşti. Berlin'de bulunduğu 1900 yılının sonbaharında Berlin'deki Nötr Sosyal Demokratlar Grubunun kurulmasında önemli bir rol oynadı. Bu organizasyon kurulurken Raboçeye Delo (Rusça: Рабочее дело, anlamı: "İşçilerin Davası") gazetesini yayımlayan Yurtdışındaki Sosyal Demokrat Ruslar Birliği ve İskra (Rusça: Искрa; anlamı: "Kıvılcım") gazetesini yayımlayan Emeğin Kurtuluşu grubu arasındaki ayrılığı çözmeyi amaçlıyordu.
Rusya'ya dönüşü
değiştir
1901 yılının sonbaharında, Bazarov Moskova Sosyal Demokratik Komitesinde görev almak için Rusya'ya geri döndü. Kısa bir süre içerisinde siyasi faaliyetlerinden dolayı tekrar sürgün edildi. Sibirya'daki üç yıllık sürgününün ardından, 1904 yılında, Bazarov Vladimir Lenin tarafından yönetilen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik hizbine katıldı. Sürgün yılları bittiğinde St. Petersburg'a dönmüş ve buradaki Bolşeviklerin komitelerine üye olmuştu. 1905-07 yılları arasında, Bazarov genel olarak Bolşevik partisinin basınında partinin birincil gazetesinin -Raboçi put' (anlamı: İşçilerin Yolu)- editörü olarak yazıyordu.
Bu dönemde Bazarov Tula'dan tanıdığı arkadaşları Bogdanov ve Skvortsov-Stepanov ile Karl Marx'ın Kapital'inin tekrardan düzenlenmiş bir Rusça baskısını yayımladılar. Bu baskı siyasi bazı sebeplerden dolayı sonraları Bazarov ve Bogdanov'un ismine değinilmemesine karşın, yakın yıllarda yapılan diğer çevirilere göre daha yalın bir dile sahip olması ve kolay anlaşılması nedeniyle yıllarca Sovyetler Birliği'nde tekrardan basımı yapıldı.
20. yüzyılın ilk on yılında Bazarov felsefeye de ilgi duydu.
1911'de Bazarov bir kez daha tutuklanıp bu kez Astrahan'da geçireceği üç yıllık bir ceza ile sınır dışı edildi. 1912 Kasımı'nda Bazarov; Bogdanov, Lenin, Anatoli Lunaçarski ve Gorki'ye katılarak St. Petersburg'daki Pravda (Rusça: Правда, anlamı: Gerçek) gazetesine yazmaya başladı.
Birinci Dünya Savaşı yıllarında, Bazarov Gorki'nin Novaya jizn (Новая Жизнь; anlamı: Yeni Hayat) adlı radikal günlük dergisi de dahil olmak üzere pek çok radikal yayına yazdı.
Ekim Devrimi'nden sonrası
değiştir1917 yılında gerçekleşen Ekim Devrimi'nin ardından Bazarov, çeşitli Menşevik yayınlarını yazdığı Ukrayna'daki Harkiv kentine taşındı.
1931 Menşevik Davası
değiştirBazarov Menşevik Davası'nda kendine atfedilen suçtan dolayı 1930 yılının yazında Sovyet gizli polisi tarafından tutuklandı. 15 Ağustos 1930'daki sorgusunda, -aralarında dostu ve iş arkadaşı olan Vladimir Groman ve eski Sosyalist Devrimci Parti üyesi Nikolay Kondratyev'in de bulunduğu- GPU tarafından tutklanan ekonomistlerden oluşan bir gruba dahil olduğuna dair bir beyan imzaladı.
Ölümü ve mirası
değiştirBazarov, 16 Eylül 1939'da akciğer iltihabından ötürü Moskova'da hayata gözlerini yumdu. Öldüğünde 65 yaşındaydı.
1999 yılında Menşevik Davası'yla ilişkili iki cilt belgesi Rusya'da yayımlandı. Yayımlananlar arasında kendisinin 1930 yazında gerçekleşen sorgusundan alınmış bazı el yazısı ifadeler de bulunuyordu.
Çalışmaları
değiştirRusça yazdıkları
değiştir- (Orta Çağ ve Reform Dönemindeki Sosyal Hareketler). İvan Skvortsov-Stepanov ile birlikte. (c. 1898).
- "Авторитарная метафизика и автономная личность" (Otoriterliğin Metafiziği ve Kişisel Otonomi), Очерки реалистического мировоззрения (Realistik Görünüm Çalışmaları) adlı koleksiyonda, 1904.
- «Анархический коммунизм и марксизм» (Komünist Anarşizm ve Marksizm). 1906.
- «На два фронта» (İki Cephede). 1910.
- На пути к социализму: Сборник статей (Sosyalizme Giden Yolda: Bir Makale Koleksiyonu). Harkiv: Prosveşçenye, 1919.
- "«Ножницы» и плановое хозяйство" ("Makaslar" ve Planlı Ekonomi). Экономическое обозрение, 1923, No. 10.
- "К методологии перспективного планирования" (Stratejik Planlama için bir Metodolojiye Doğru).
- "К вопросу о хозяйственном плане." (Ekonomik Plan Sorusu Üzerine). Экономическое обозрение, 1924, No. 6.
- "О методологии построения перспективных планов." (Uzun Vadeli Planlama Metodolojisi Üzerine). Плановое хозяйство, 1926, № 7.
- "Кривые развития» капиталистического и советского хозяйства." ( Sovyet ve Kapilalist Ekonomilerinin "Gelişim Eğrileri"). Плановое хозяйство, 1926, No. 4.
- Использование бюджетных данных для построения структуры городского спроса в перспективе генерального плана (Genel Plan Perspektifinde Kentsel Talebin Yapısını Oluşturmak için Maliyet Verilerini Kullanmak), 1927.
Rusçaya çevirdikleri
değiştir- Karl Marx, Das Kapital. İvan Skvortsov-Stepanov ile birlikte. Genel editör, A. Bogdanov. 1905–07.
- Очерки по истории Германии в XIX веке. Т. 1. Происхождение современной Германии. (19. Yüzyıl Alman Tarihi Çalışmaları: 1. Cilt: Modern Almanya'nın Kökeni). İvan Skvortsov-Stepanov ile birlikte. St. Petersburg, 1906.
- Émile Boutroux, Science and Religion in Contemporary Philosophy çevirmenin önsözüyle birlikte, St Petersburg: Şipovnik Yayınları, 1910).
- Элементы философии биологии 1911 by Felix Le Dantec (Elements de philosophie biologique – Biyoloji Felsefesinin Elemanları)
İngilizceye çevirdikleri
değiştir- What is needed for socialism?, Novaya jizn, No. 190/184, 1/14 Aralık 1917, b. 1;
- July or December?, Mysl', Harkiv, No. 5. Şubat 1919.