Vurun Kahpeye (film, 1949)
Vurun Kahpeye, Lütfi Ömer Akad'ın 1949 yapımı filmi. İftira sonrası linç edilen Aliye Öğretmenin hikâyesini konu edinmektedir. Film, Halide Edib Adıvar'ın 1923 yılı sonlarında Akşam gazetesinde tefrika edilen ve 1926'da ilk defa kitap olarak yayınlanan[1] aynı adlı eserinden sinemaya uyarlanmıştır. Roman, toplamda üç defa sinemaya uyarlanmış ve bu, ilk uyarlamadır. Başrolde Aliye Öğretmeni canlandıran Sezer Sezin vardır.
 | |
| Yönetmen | Lütfi Ömer Akad |
|---|---|
| Yapımcı | Hasan Erman, Hürrem Erman |
| Senarist | Lütfi Ömer Akad Selahattin Küçük |
| Hikâye (eser) | Halide Edib Adıvar |
| Uyarlama | Vurun Kahpeye |
| Oyuncular | Sezer Sezin Ali Rıza Şenel Arşavir Alyanak Fahri Güneş Hüseyin Tuncalı Kemal Tanrıöver Mahmure Handan Necil Ozon Nurdoğan Öztürk Semih Evin Settar Körmükçü Şevket Aktunç Temel Karamahmut Vedat Örfi Bengü |
| Müzik | Sadi Işılay |
| Kurgu | Lütfi Ömer Akad Özen Sermet |
| Türü | Dram |
| Çıkış tarih(ler)i | 1949 |
| Ülke |  Türkiye |
| Dil | Türkçe |
Vurun Kahpeye, Lütfi Ömer Akad'ın yönettiği ilk filmdir. Filmin ilk kurgusunu da Akad yaptı, daha sonra Özen Sermet kurguyu revize etti.[2] Halide Edip'in kitabının uyarlaması fikri, Sezen Sezin tarafından ortaya atılmıştır ve Lütfi Ömer Akad ile Selahattin Küçük tarafından yazılan senaryonun sonunda çıkan tretman, Halide Edip'e okunduktan sonra yazar romanın filme çekilmesini kabul eder.[3] Filmin yönetmeni konusunda ise yapımcı Hürrem Erman, Akad'a filmi çekmesini teklif etmesiyle belirsizlik giderildi.[3] Bu film, bazı eleştirmenler tarafından "Türk sinemasının dönüm noktası" olarak kabul edilmektedir.[4] Ayrıca tiyatrocular döneminden sinemacılar dönemine geçiş filmi olarak kabul edilerek Türk sinemasında, tiyatro ile sinemanın birbirinden kesin çizgiyle ayrılmasını sağlayan filmdir.[5] Filmin yayınlanmasından sonra film, seyirciden büyük ilgi gördü fakat bir süre sonra tutucu çevrelerin saldırıları sonucu sansür kurulu filmi yasakladı.[6] Vurun Kahpeye, tam üç kez sansüre girerek gösterimine daha sonra devam etti.[7]
Film, 4-19 Nisan 2009'da gerçekleşen 28. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde özel gösterim olarak restore edilmiş kopyasıyla gösterildi.[8]
Kaynakça
değiştir- ^ Çeli, Bahriye (1996). Türk romanında kadın: 1923-38 dönemi. Simurg.
- ^ Lütfi Ömer Akad. Işıkla Karanlık Arasında. İş Bankası Yayınları (2004), İletişim Yayınları (2016, 2018). s. 80-85.
- ^ a b Scognamillo, Giovanni (1987). Türk sinema tarihi. 1. Metis Yayınları. ss. s. 127.
- ^ Abazov, Rafis (2009). Culture and customs of Turkey. Greenwood Publishing Group. ss. s. 84. ISBN 9780313342158.
- ^ "İçerik". Türk Dili. Cilt 29. Türk Dil Kurumu. 1985.
- ^ Kıraç, Rıza (2008). Film icabı: Türkiye sinemasına ideolojik bir bakış. De Ki Basım Yayım. ss. s. 76. ISBN 9789944492263.
- ^ "Sansürlü filmler! Sansürlü filmler! Vurun Kahpeye". Mynet.com. 10 Şubat 2010. 26 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2010.
- ^ "28. Uluslararası İstanbul Film Festivali 4-19 Nisan 2009'da Düzenleniyor". 27 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2010.