Wallis ve Futuna
Wallis ve Futuna Adaları ya da resmî kullanımı ile Wallis ve Futuna Adaları Bölgesi(Fransızca: Territoire des îles Wallis et Futuna) Fransa'nın denizaşırı bölgelerinden biridir. Konum itibarıyla Pasifik Okyanusu'nda, Fiji Adaları'nın kuzeyinde bulunan ada, birbirinden yaklaşık 200 km uzak olan iki ana ada grubundan oluşmaktadır. Adanın başkenti Uvea adasında bulunan Mata-Utu şehridir.
Wallis ve Futuna Adaları Territoire des îles Wallis et Futuna Wallis ve Futuna Adaları | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Arma
| |||||||||
Slogan n/a | |||||||||
_(Polynesia_centered).svg) | |||||||||
 | |||||||||
| Başkent ve | Mata-Utu | ||||||||
| Resmî dil(ler) | Fransızca Uveaca[kaynak belirtilmeli], Futunaca[kaynak belirtilmeli] | ||||||||
| Etnik gruplar | Polinez[1] | ||||||||
| Demonim | Wallisli ve Futunalı | ||||||||
| Hükûmet | Fransız denizaşırı etki alanı | ||||||||
| |||||||||
| |||||||||
• Su (%) | çok az | ||||||||
| Nüfus | |||||||||
• Temmuz 2008 tahminî | 13.484[3] (219..) | ||||||||
| GSYİH (SAGP) | 2005 tahminî | ||||||||
• Toplam | 188 milyon ABD Doları[4] (-.) | ||||||||
• Kişi başına | 12.640 $[4] (-.) | ||||||||
| Para birimi | CFP frangı (XPF) | ||||||||
| Zaman dilimi | UTC+12 | ||||||||
| Telefon kodu | 681 | ||||||||
| İnternet alan adı | .wf | ||||||||
Coğrafya
değiştirFransa'nın bu bölgesi iki ana ada grubundan oluşmaktadır. Bunlardan biri kuzeydoğuda bulunan ana adası Uvea ile Wallis Adaları, diğeri ise güneybatıda bulunan ana adaları Futuna ve Alofi ile Horne Adaları'dır. Bu iki adalar topluluğu arasındaki mesafe yaklaşık olarak 200 km'dir. Güney Pasikik Okyanusu'nda takribi olarak Yeni Zelanda ile Hawaii adaları arasında konuşlanmıştır. Adalar topluluğunun üç ana adası olan Futuna, Alofi ve Uvea volkanik adalardır ve sık ormanlarla kaplıdır. Ama enerji konusunda yaşanan sıkıntılar nedeniyle son dönemlerde ağaç kesimleri hız kazanmıştır. Adaların bazı bölgeleri, yaşanan tatlı su sıkıntısından dolayı yaşanmaya elverişli değildir. Tüm adalarda tropik iklim hakimdir. Kasım ile Nisan ayları arasında hava çok sıcak ve yağmurlu, Mayıs ve Ekim ayları arasında ise serin ve kurak geçer. Adada yıllık yağış ortalamaları 2.500 ila 3.000 mm arasındadır. Bölgedeki nem oranı %80 civarı olup, yıllık ortalama sıcaklığı ise 26,6 °C'dır. Adalar topluluğunun en yüksek noktası 765 metre ile Singavi tepesidir.
Nüfus
değiştirAdalar topluluğunda yaşayan nüfusun yaklaşık üçte ikisi Wallis Adası'nda ikamet etmektedir. Geri kalan üçte birlik nüfus ise Futuna Adası'nda yaşamaktadır. Yaşayanların çok büyük bir bölümü Polinezyalı olmakla beraber, küçük bir grup ise bu adayı fetheden Fransızların soyundan gelmektedir. Adada yaşayan nüfustan daha fazla kişi Yeni Kaledonya'ya göç etmiş durumdadır. Ada halkı Fransızcanın yanı sıra Wallis ya da Futuna dillerini konuşmaktadır. Ama halkın yaklaşık olarak %10'u Fransızcayı ana dil (birinci dil) olarak konuşmaktadır. Okuma yazma oranının düşük olduğu adalar topluluğunda 15 yaşını geçen nüfusun sadece yarısı okuma yazma bilmektedir. 2008 yılındaki nüfus sayımına göre adada toplam nüfus 2003 yılına göre %2'lik bir düşüş göstererek, 13.484 olarak tespit edilmiştir.
Tarih
değiştirFutuna ve Alofi adaları 1616 yılında Hollandalı kaşifler Jacob Le Maire ve Willem Cornelisz Schouten tarafından bulunmuş ve onlar tarafından Horne Adaları olarak adlandırılmıştır. İngiliz gezgin Samuel Wallis tarafından bulunan ve onun adı verilen Wallis Adaları ise bu olaydan yaklaşık 150 yıl sonra keşfedilmiştir. 1842 yılında Fransa adaların kendi aidiyetinde olduğu açıkladı ve 1888 yılında da adaları işgal etti. 27 Aralık 1959 yılında yapılan bir referandumda ada halkının yaklaşık %95'inin evet oyu kullanmasıyla, ada tamamen Fransa Cumhuriyeti'ne bağlı bir bölge haline geldi. 1961 yılında Wallis ve Fortuna, Fransa'nın denizaşırı bölgesi olarak tanımlandı. Bununla birlikte adada yaşayanlara Fransa vatandaşlığı verildi.
Kaynakça
değiştir- ^ "World factbook: Wallis and Futuna". 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2009.
- ^ "Kapeliele Faupala crowned new king of Wallis". Radio New Zealand. 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2009.
- ^ INSEE. "Les populations des circonscriptions du Territoire des îles Wallis et Futuna". Government of France. 18 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2009. (Fransızca)
- ^ a b (Fransızca) INSEE, CEROM. "L'économie de Wallis-et-Futuna en 2005: Une économie traditionnelle et administrée" (PDF). 9 Eylül 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2008.