YIQ

YIQ, analog NTSC renkli televizyon standardı tarafından kullanılan renk uzayıdır.. I in-phase (eş fazlı) anlamına gelirken, Q ise kareleme genlik modülasyonuna atıf yaparak kareleme anlamına gelmektedir.^[1] Başka televizyon standartları başka renk uzayları kullanmıştır, mesela YUV PAL tarafından kullanılanken YDbDr SECAM tarafından kullanılır. Sonraki dijital standartlar ise YCbCr kullanmıştır. Bu renk uzayları genel olarak luma isimli bir parlaklık bileşenine krominans isimli bir renklilik bileşeni eklenmesine dayalı olarak çalışır.

YIQ'da Y bileşeni luma bilgisini taşır ve sıyah beyaz televizyonlar tarafından kullanılan tek bileşendir. I ve Q renkliliği iletir. YUV'daki U ve V bileşenleri dikey ve yatay koordinatlar olarak düşünülebilir. I ve Q aynı grafiğin başka bir eksen çiftidir, 33° döndürülmüştür; yani UV ve IQ aynı alanı farklı iki şekilde temsil eder.

YIQ sistemi insan renk algısına dayalı olarak çalışır. İnsan gözü turuncu-mavi (I) aralığına mor-yeşil (Q) aralığından daha duyarlı olduğundan Q için daha az bant genişliği gerekir. NTSC yayınında I'ya 1.3 MHz ve Q'ya 0.4 MHz ayrılır. I ve Q sinyalleri 4 MHz Y sinyaline gömülmüştür. YUV sistemlerinde turuncu-mavi bilgisi her iki kanalda da barındığı için benzer renk doğruluğu algısını elde etmek iki kanala da I ile aynı bant genişliği vermeyi gerektirebilir.

Maliyetler sebebiyle az sayıda televizyon gerçek IQ kod çözme yapabilir, zira I ve Q sinyallerinin arasında bant genişliği farkları bulunur ve Q sinyalinin gecikmesi daha çoktur.

Görüntü işleme

YIQ gösterimi görüntü işlemede de kullanılır. RGB kanallarına histogram eşitleme uygulamak renk dengesini değiştirir, ama YIQ verisinin sadece Y kanalına histogram eşitleme yapmak sadece parlaklığı normalleştireceği için renk dengesi değişmez.

Formüller

Bu formüller YIQ ve RGB arasında (RGB değerleri gama düzeltmeye sahipse geçerlidir) dönüşüm yapmak için kullanılır:

R,G,B,Y\in \left[0,1\right],\quad I\in \left[-0.5957,0.5957\right],\quad Q\in \left[-0.5226,0.5226\right]

NTSC 1953 kolorimetresi

NTSC 1953 kolorimetre renk küpü (renk profili içerir, düzgün görüntülenme için görüntüleyici ve ekranın uyumlu olması gerekmektedir).

RGB'den YIQ'ya

{\begin{bmatrix}Y\\I\\Q\end{bmatrix}}\approx {\begin{bmatrix}0.299&0.587&0.114\\0.5959&-0.2746&-0.3213\\0.2115&-0.5227&0.3112\end{bmatrix}}{\begin{bmatrix}R\\G\\B\end{bmatrix}}

^[2]

YIQ'dan RGB'ye

{\begin{bmatrix}R\\G\\B\end{bmatrix}}={\begin{bmatrix}1&0.956&0.619\\1&-0.272&-0.647\\1&-1.106&1.703\end{bmatrix}}{\begin{bmatrix}Y\\I\\Q\end{bmatrix}}

Üst satır YUV'unki ile aynıdır.

${\begin{bmatrix}R\\G\\B\end{bmatrix}}={\begin{bmatrix}1\\1\\1\end{bmatrix}}\implies {\begin{bmatrix}Y\\I\\Q\end{bmatrix}}={\begin{bmatrix}1\\0\\0\end{bmatrix}}$

Kaynaklar

^ "Color Spaces · culori". culorijs.org. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023.
^ "ITU-R BT.1700 Characteristics of composite video signals for conventional analogue television systems" (zip/pdf). International Telecommunication Union. 30 Kasım 2004. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.

Ayrıca bakınız

Buchsbaum, Walter H. Color TV Servicing, third edition. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 1975. 0-13-152397-X ISBN 0-13-152397-X

[1] "Color Spaces · culori". culorijs.org. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023.

[ITU-R-BT1700-2] "ITU-R BT.1700 Characteristics of composite video signals for conventional analogue television systems" (zip/pdf). International Telecommunication Union. 30 Kasım 2004. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.

[1]

[2]