Yelken Çağı (1571-1862), 16. yüzyılın ortalarından 19. yüzyılın ortalarına kadar uluslararası ticaret ve deniz savaşında yelkenli gemiler ve barutlu silahların egemen olduğu erken modern döneme karşılık gelen bir dönemdir.[1]

Jan Abrahamsz Beerstraaten tarafından yapılan Scheveningen Savaşını betimleyen tablo, 10 Ağustos 1653.

Çoğu periyodik çağda olduğu gibi, tanım kesin değildir, ancak genel bir tanım mevcuttur. Yelken çağı, aşağı yukarı kürek tahrikli kadırgaların önemli bir rol oynadığı son önemli savaş olan İnebahtı Deniz Muharebesi'nden, buharla çalışan demir kaplamalı CSS Virginia'nın yelkenli gemileri yok ettiği 1862 Hampton Roads Muharebesi'ne kadar uzanıyor. USS Cumberland ve USS Congress gemileri, buhar gücünün savaşta yelken gücünden daha üstün olduğunu ispatladı.

1869'da açılan Süveyş Kanalı, yelkenli gemiler için pratik değildi ve Avrupa-Asya deniz yolunda buharlı gemileri egemen oldu.

Altın Çağ

değiştir

Yelkenli gemilerin boyutlarının ve karmaşıklıklarının zirvesine ulaştığı 18. yüzyılın ortalarından 19. yüzyılın başlarına kadar olan dönem, "Yelken Altın Çağı" olarak adlandırılır.[2] Bu süre zarfında, vapurlar ticareti yelkenlerden almaya başlamadan hemen önce ticari yelkenli gemilerin verimliliği ve kullanımı en üst seviyedeydi.

1873'te, Yelken Çağı, 1871'de HMS Devastation'ın görevlendirilmesiyle kesin olarak sona ermişti. Devastation, yelken taşımadan okyanusa açılan ilk zırhlı sınıfıydı.

Yelkenli gemiler nadirde olsa 1920'lere ve 1930'lara kadar uzun yolculuklarda ilk çıkan buharlı gemilere göre daha ekonomik olmasından ötürü yük taşımacılıkta kullanıldı, ancak bu dönem de ağırlıklı olarak taşımacılık için buharlı gemiler kullanıldı. Yelkenli gemilerde yakıt veya karmaşık motorların çalıştırılmasına gerek yoktur; dolayısıyla anakarada özel bir destek üssüne ihtiyaç duymadıkları için buharlı gemilere göre daha bağımsız hareket edebiliyorlardı. Ancak buharla çalışan gemiler hız avantajına sahipti ve ters rüzgarlar nadiren engelleniyordu. Sonuç olarak buharlı gemiler, kargo ve malzeme taşımacılığında bir yelkenli geminin geçtiği sürenin yarısı kadar bir sürede yabancı bir limana ulaşabiliyordu.

Günümüzde yelkenli gemiler, gezi amaçlı yolculuk ve eğlence amaçlı kullanımların yanı sıra, yalnızca küçük ölçekli kıyı balıkçılığı için ekonomik olarak uygundur.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "The Age of Sail". HMS Trincomalee. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2016. 
  2. ^ "Sailing Ship Rigs" 28 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Maritime Museum of the Atlantic