Yeni Asur İmparatorluğu

Mezopotamya'daki bir tarihi devlet

Yeni Asur İmparatorluğu Asur tarihinin son dört yüz yıllık evresidir (MÖ 1000-612). Bu dönemde Orta Asur'da başlayan kralların yıllık yazmaları devam ettiğinden siyasal olaylar hakkında bilgi sahibi olunabilmektedir. Bu dönemde devlet tüm Mezopotamya'yı kapsar hale gelmişti ve en geniş sınırlarına ulaşmıştı. Batı İran, Suriye ve Güney Doğu Anadolu da devletin egemenlik sahasıydı. En çok savaşılan devletler arasında Anadolu'da Urartular vardı. Med-İskit akınlarıyla Asur devleti son bulacaktı.[1]

Yeni Asur İmparatorluğu
māt Aššur
MÖ 911-MÖ 609
III. Şalmanezer (koyu yeşil) ve Esarhaddon (açık yeşil) kontrolündeki Yeni Asur İmparatorluğu haritası
III. Şalmanezer (koyu yeşil) ve Esarhaddon (açık yeşil) kontrolündeki Yeni Asur İmparatorluğu haritası
BaşkentAsur
(MÖ 911-879)
Nimrud
(MÖ 879-706)
Dur-Şarrukin
(MÖ 706-705)
Ninova
(MÖ 705-612)
Harran
(MÖ 612-609)
Resmî dil(ler)Akadca
Aramice
Resmî din
Antik Mezopotamya dini
HükûmetMonarşi
Kral 
• MÖ 911-891
II. Adad-nirari (ilk)
• MÖ 883-859
II. Aşurnasirpal
• MÖ 859-824
III. Şalmanezer
• MÖ 745-727
III. Tiglat-Pileser
• MÖ 722-705
II. Sargon
• MÖ 705-681
Sanherib
• MÖ 681-669
Esarhaddon
• MÖ 669-631
Asurbanipal
• MÖ 612-609
II. Ashur-uballit (son)
Tarihî dönemDemir Çağı
• II. Adad-nirari'nin tahta çıkması
MÖ 911
• Nimrud başkent oldu
MÖ 879
• Babil'in Fethi
MÖ 729
• Ninova başkent oldu
MÖ 705
• Asur'un Mısır'ı İşgali
MÖ 671
MÖ 612
MÖ 609
Ardıllar
Yeni Babil İmparatorluğu
Medler

Asurlular bu dönemde Akdeniz ticaretine hâkim olmak istedi. Özellikle MÖ 8. Yüzyılının sonunda Hititler ve Mitanni'nin yıkılması Asur'un alan bulmasına imkân veriyordu ancak Orta Asya'nın süper gücü olabilmesi için güçlü bir maliye gerekiyordu. Asur devleti bunun için Anadolu'nun maden kaynakları üzerinde egemen olma amacı güttü. Güçlenen Asur'a karşı Nairi ve Uriatri birleşik bir krallık kurma yoluna gidecekti.[2]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Yıldırım, Recep (2011). Eskiçağ Tarih ve Uygarlıkları. İzmir: Yıldız Yayıncılık. s. 79. 
  2. ^ Mehmet, Kurt (2009). "YENİ ASUR DEVLETİ'NİN KUZEY YAYILIMI VE DOĞU ANADOLU'NUN TARİHÎ COĞRAFYASI". Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi. 8 (1). s. 1-3.