Yeniköy, Posof
Yeniköy, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.
| Yeniköy | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Yeniköy Yeniköy'ün Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Posof |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 1625 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 196 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75800 |
Tarihçe
değiştirYeniköy'ün eski adı bilinmemektedir. Bununla birlikte Gürcü Türkolog Sergi Cikia, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Poshov linasının Kuzey nahiyesinde üçüncü sırada yer alan ve adı okunamamış olan yer adının Yeniköy'ün eski adı olabileceğini, bu köye Osmanlı döneminde Yeniköy denmiş olabileceğini yazar.[4]
Yeniköy, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı topraklarını oluşturan bölgelerden biri olan Samtshe'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde yıkıntıları günümüze ulaşmış olan kilise de bu dönemden kalmış olmalıdır.[5]
Bugünkü Yeniköy olabileceği varsayılan ve adı "Duba", "Duna", "Tuta", "Tuba" gibi farklı biçimlerde okunan köy, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti'nin Poshev livasının Kuzay nahiyesinde yer alıyordu. Köyün nüfusu 7 haneden (yaklaşık 35 kişi) oluşuyordu. Elia, Varazgula, İordane gibi adlar taşıyan hane resileri, Osmanlı Devleti'nin Hristiyan köylülerden aldığı ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınmıştı.[6]
Yeniköy, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus tespitinde Enikev (Еникёвъ) adıyla kaydedilmiş olan yerleşim, Ardahan sancağının Poshov kazasının Sakire nahiyesinin 12 köyünden biriydi. Nüfusu, 61'i erkek ve 47'si kadın olmak üzere, 20 hanede yaşayan 210 kişiden oluşuyordu. Köy halkının tamamı Türk olarak yazılmıştır.[7] Köyün nüfusu 1896’da 275 kişiye, 1906’da da 397 kişiye yükselmişti.[8]
Yeniköy, Birinci Dünya Savaşı sonlarında Rus egemenliğinin sona ermesinin ardından bir süre bağımsız Gürcistan'nın sınırları içinde kaldı.Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcü hükûmeti Ardahan bölgesinden çekilince Yeniköy fiilen Türkiye'ye katıldı. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla Türkiye'ye bırakıldı.[9]
Yeniköy, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, "Yeni Köy" (یكی كوی) adıyla Kars vilayetinin Poshof kazasının Damal nahiyesine bağlıydı.[10] 1935 genel nüfus sayımında Cilvana nahiyesinde yer alan köyün nüfusu 735 kişi olarak tespit edilmiştir.[11] 1965 genel nüfus sayımında Yeniköy'ün nüfusu 1.153 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 267 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Yeniköy’ün 800 metre güneydoğusunda eski bir kilisenin yıkıntıları bulunmaktadır. Bu eski kilise, köyün eski sakinlerinin Hristiyan olduğunu göstermektedir. Orta büyüklükte (9,3×5,3 m) yapıdan geriye, sunağın üç metre yüksekliğe ulaşan, ancak kaplama taşları sökülmüş olan duvarları kalmıştır.[13]
Coğrafya
değiştirYeniköy, Ardahan il merkezine 97 km, Posof ilçe merkezine 16 km uzaklıktadır.[14] Köy, Atyolu ve Kavaz dağlarının eteklerinde kurulmuştur.
Nüfus
değiştir| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 196[2] |
| 2021 | 199[2] |
| 2020 | 216[2] |
| 2019 | 216[2] |
| 2018 | 221[2] |
| 2017 | 213[2] |
| 2016 | 223[2] |
| 2015 | 218[2] |
| 2014 | 235[2] |
| 2013 | 249[2] |
| 2012 | 251[2] |
| 2011 | 261[2] |
| 2010 | 273[2] |
| 2009 | 269[2] |
| 2008 | 286[2] |
| 2007 | 302[2] |
| 2000 | 452[14] |
| 1990 | 709[15] |
| 1985 | 740[16] |
Kaynakça
değiştir- ^ "Yenikoy, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 6 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Posof Yeniköy Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958) s. 456". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021.
- ^ 2012-2013 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2012-2013 წლების საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2019, s. 13. ISBN 978-9941-9639-0-2.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947) s. 321, II. cilt (1941), s. 314, III. cilt (1958) s. 456". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021.
- ^ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - 385.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 115, ISBN 9786052100271.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 763.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 392" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Haziran 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 362.
- ^ 2012-2013 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2012-2013 წლების საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2019, s. 13. ISBN 978-9941-9639-0-2.
- ^ a b "Yeniköy Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.