Yosef Karo
Yosef Karo veya Yosef ben Efraim Karo'nun (d. 1488, Toledo; ö. 24 Mart 1575, Safed), 1488'de İspanya'nın Toledo şehrinde doğduğuna inanılmaktadır. Bir varsayıma göre ailesi Elhamra Kararnamesi'nin ardından Portekiz'e kaçmasıyla bu ülkede doğmuştur.[1] 1497'te Portekiz'den gelen Yahudi göçmenlerle birlikte İstanbul'a gelen Karo, bir süre Niğbolu, Selanik ve Edirne'de de yaşamıştır. 1575'te Safed'te öldü.
Yosef Karo | |
|---|---|
| Doğum | 1488 Toledo, İspanya |
| Ölüm | 24 Mart 1575 Safed, Osmanlı İmparatorluğu |
| Meslek | Rabbi, Yazar, Filozof, Kabalist |
| Tanınma nedeni | Şulhan Aruh |
| Din | Yahudi |
| İmza | |
 | |
Tanıştığı sahte mesih Şlomo Molho'nun yanı sıra, Yosef Taitatzak ve Salomon ben Moses ha-Levi, kendisi üzerinde iz bırakan önemli şahsiyetlerdir.[2]
Niğbolu'daki Plevne Sinagogu'nda hahamlık unvanı alan Karo, Edirne'ye yerleşip burada birçok Talmud üstadı yetiştirdi.[3] Yeşiva ve Bet-Din'in başkanlığını yürüten Karo, dev yapıtı olan Beit Yosef'i Edirne'de yazmaya başladı; 1536'da Safed'e yerleşti ve yirmi yıl sonra bu eserini Safed'de tamamladı.[2] Bu eseri, "sadece bilginlerin istifadesi için" hazırlayan Yosef Karo, "herkesin faydalanabilmesi, neleri yapıp neleri yapamayacağını bilmesini sağlamak" için Şulhan Aruh'u yazdı.[4]
Şulhan Aruh
değiştir"Herkesin faydalanabilmesi için" yazdığı Şulhan Aruh'un ilk baskısı, 1564-65'te Venedik'te yapıldı ve yöredeki cemaatlerce benimsendi.[4] Kitabın ilk bölümü olan Orah Hayyim'de ibadet, Şabat ve bayramlar ile ilgili kurallar yer alır. İkinci bölüm olan Yore Dea'da, gıda, faiz ve temizlik konularındaki yasaklar bulunur. Üçüncü bölüm olan Eben Ezer'de boşanma ile ilgili hukuk yer almaktadır.
Diğer eserleri
değiştirBaşlıca eserlerinden bazıları şunlardır:
- Beit Yosef
- Şulhan Aruh
- Kesef Mişne (Rambam'ın Mişna Tora eserinin kısmi yorumu)
- Kalalei ha-Talmud
- Halikhot Olam
- Bedek ha-Bait (Beit Yosef'e ek ve düzeltmeler)
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Louis Isaac Rabinowitz, Caro Joseph, EJ, Vol.5, s.194
- ^ a b Naim A. Güleryüz, Bizans'tan 20. Yüzyıla - Türk Yahudileri, s.85
- ^ M. Franco, Essai sur l'Histoire des Israelites de l'Empire Ottoman, Depuis les origines jusque a nos jours, Libraire A. Dublacher, Paris, 1897, s.74
- ^ a b Güleryüz, ibid, s.86