Zekai Apaydın
Aziz Zekai Apaydın (1884, Graveşka, Bosna - 29 Nisan 1947, İstanbul), Boşnak kökenli Türk siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yılları hükûmetlerinde Tarım Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı gibi görevlerin yanı sıra Londra ve Moskova Büyükelçiliği gibi kilit görevlerde bulunan devlet ve siyaset adamıdır.
| Aziz Zekai Apaydın | |
|---|---|
| |
| Türkiye Millî Savunma Bakanı | |
| Görev süresi 29 Aralık 1930 - 1 Mart 1935 | |
| Başbakan | İsmet İnönü |
| Yerine geldiği | Abdülhalik Renda |
| Yerine gelen | Naci Tınaz |
| Türkiye Bayındırlık Bakanı | |
| Görev süresi 27 Eylül 1930 - 29 Aralık 1930 | |
| Başbakan | İsmet İnönü |
| Yerine geldiği | Recep Peker |
| Yerine gelen | Hilmi Uran |
| Türkiye Tarım Bakanı | |
| Görev süresi 6 Mart 1924 - 30 Ağustos 1924 | |
| Başbakan | İsmet İnönü |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Şükrü Kaya |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 1., 2., 3., 4., 5. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 23 Nisan 1920 - 27 Aralık 1938 | |
| Seçim bölgesi | 1920 – Adana 1923 – Aydın 1927 – Diyarbakır 1931 – Diyarbakır 1935 – Diyarbakır |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1884 Graveşka, Bosna, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 29 Nisan 1947 (63 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Edirnekapı Şehitliği, İstanbul |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Bitirdiği okul | Mülkiye Mektebi |
Hayatı
değiştir1884 yılında Bosna'da Graveşka'da doğdu. Orta ve lise öğrenimini Aydın Rüştiyesi ve İzmir Merkez İdadisinde tamamladıktan sonra Mülkiye Mektebine girdi. 1903 yılında Mülkiye mektebinden mezun oldu. 1903 yılında Yüksek Kısmını bitirerek İzmir Vilayeti Maiyyet Memurluğuna atandı. 1907 yılında Vulçetrin Kaymakamı oldu. 1908-1913 yılları arasında Palanga, Uşak, Eskişehir ve Beykoz Kaymakamlıklarında bulundu. Mayıs 1914 tarihinde Mersin Mutasarrıflığına getirildi. Ekim 1916 tarihinde Kayseri, Haziran 1917 tarihinde Eskişehir Mutasarrıfı oldu. Damat Ferit Paşa Hükûmeti tarafından Ocak 1919 tarihinde görevinden görevinden alındı. Arandığını ve tutuklanacağını öğrenince gizlice Bosna'ya gitti.
Millî Mücadelenin başlaması ile yurda dönerek Adana Cephesinde gönüllü olarak çalıştı. 27 Ağustos 1920 tarihinde Adana'dan milletvekili seçilerek TBMM'ye katıldı. Bu dönem içinde Eskişehir İstiklal Mahkemesi üyeliği, Hariciye vekili Bekir Sami Bey Başkanlığındaki heyetin içinde Londra Konferansı'nda TBMM hükûmeti murahhaslığı, Lozan Konferansı'nda murahhas heyeti müşavirliği yaptı.
TBMM II. Dönemde Aydın Milletvekili seçildi. 2. İnönü Hükûmeti'nde Ziraat Vekili oldu.[1] 18 Ekim 1924 tarihinde Londra Büyükelçiliği'ne, 6 Mayıs 1925 tarihinde Moskova Büyükelçiliği'ne atandı. 1930-1935 yılları arası 5. İnönü Hükûmeti'nde Millî Savunma Bakanı oldu. TBMM 3. Dönem, TBMM 4. Dönem ve TBMM 5. Dönem'de Diyarbakır'dan milletvekili seçildi. 9 Temmuz 1935 tarihinde ikinci defa Moskova Büyükelçiliği'ne atandı. 1937 yılındaki Trakya Manevraları'na katılarak yabancı heyetlere eşlik etti. Eylül 1939 tarihinde yeni Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile aralarında II. Dünya Savaşı ile alakalı çıkan fikir ayrılıkları yüzünden kendi isteği ile emekliye ayrıldı.
29 Nisan 1947 tarihinde İstanbul'da öldü ve Edirnekapı Şehitliği'ne defnedildi.
Kaynakça
değiştir- ^ "Osmanlı'dan Günümüze Tarım ve Tarıma Hizmet Veren Kurumların Teşkilatlanma Süreçleri" (PDF). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Mayıs 2004.
- kimkimdir3 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. biyografi.info3 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Abdülhalik Renda |
Türkiye Millî Savunma Bakanı 29 Aralık 1930 - 1 Mart 1935 |
Sonra gelen: Naci Tınaz |
| Önce gelen: Recep Peker |
Türkiye Bayındırlık Bakanı 27 Eylül 1930 - 29 Aralık 1930 |
Sonra gelen: Hilmi Uran |
| Önce gelen: Yeni makam |
Türkiye Tarım Bakanı 6 Mart 1924 - 30 Ağustos 1924 |
Sonra gelen: Şükrü Kaya |