Zorunlu deprem sigortası

Bu maddede belli bir devletin bakış açısının ağırlıkta olduğu bir tür sistemik yanlılık sorununun bulunduğu düşünülmektedir. Maddenin evrenselleştirilmesi ve uygun hâle getirilmesi için lütfen tartışmaya katılınız. Şablonu maddeden çıkarmadan önce şablonun yardım sayfasını lütfen inceleyiniz. (Ağustos 2013)

Zorunlu deprem sigortası sistemi, topraklarının yüzde 96’sı, nüfusunun yüzde 98’i aktif deprem bölgelerinde bulunan Türkiye tarafından geliştirilmiştir. Sistemi yönetme sorumluluğu ise Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı olarak 2000 yılında kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumu’na (DASK) verilmiştir.

Zorunlu deprem sigortası poliçesi depremin ve deprem kaynaklı yer kayması, yangın, infilak ve tsunaminin neden olabileceği hasarlara karşı konutları güvence altına alır. Zorunlu deprem sigortası, konutu depremde hasar gören ev sahiplerinin, ister oturulamaz durumda ister kısmî hasarlı olsun, zararını en hızlı şekilde tazmin ederek yaşamın normale dönmesine aracılık eder.

Afet Sigortaları Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle birlikte zorunlu deprem sigortasının kontrol edildiği noktaların sayısı artırıldı. Konut kredisi ve tapu işlemlerinin yanı sıra elektrik ve su abonelik işlemlerinde de zorunlu deprem sigortası aranmaya başladı.

Ev sahipleri, konutlarının zorunlu deprem sigortasını yaptırmaktan ve yenilemekten sorumludur. Zorunlu deprem sigortasının her yıl yenilenmesi gerekir.

Türkiye'de zorunlu deprem sigortası

Kapsamdaki binalar

Zorunlu deprem sigortası genel anlamıyla, belediye sınırları içinde kalan meskenlere yönelik olarak geliştirilmiş bir sigorta sistemidir. 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu gereğince, aşağıda tanımlanmış binalar güvence altına alınır:

• Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tabi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar

• 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler

• Bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler

• Doğal afetler nedeniyle devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler

Zorunlu Deprem Sigortası ayrıca yukarıdaki koşullara uyan

• Kat irtifakı tesis edilmiş binalar,

• Tapuda henüz cins tashihi yapılmamış ve tapu kütüğünde vasfı "arsa vs." olarak görünen binalar,

• Tapu tahsisi henüz yapılmamış kooperatif evleri için de geçerlidir.

Prim bedeli

Ev sahipleri konutları (yapı tarzı, metrekare ve adres) ve kendileriyle ilgili bilgileri (sigortalı vatandaşlık numarası, adres) beyan ederek kolaylıkla ve kısa sürede zorunlu deprem sigortası poliçesine sahip olabilir. Tüm sigorta acenteleri ve banka şubelerinden zorunlu deprem sigortası yaptırılabilir.

Zorunlu deprem sigortası primleri konutun brüt yüzölçümü, yapı tarzı ve bulunduğu bölgenin deprem risk derecesine göre belirlenir.

Hasar ödemesi

Zorunlu deprem sigortası poliçesi sahiplerinden toplanan primler bir havuzda toplanır ve sadece deprem sonucu sigortalı konutlarda oluşan hasarların giderilmesi için kullanılır. Başka bir yere aktarılamaz.

Zorunlu deprem sigortası olan konut sahipleri evleri depremde hasar gördüğünde 125 numaralı Alo DASK hattını arayarak Çağrı Merkezi’ne ulaşabilirler. Hasar başvurusu sırasında yetkiliye şu bilgileri vermek yeterlidir:

- Poliçe veya vatandaşlık numarası

- Depremde hasar gören konutun açık adresi

- Sigortalı ile irtibat sağlanabilecek sabit telefon veya cep telefonu numarası

Başvurunun ardından DASK tarafından görevlendirilen eksperler zorunlu deprem sigortalı konutları ziyaret ederek hasarı tespit ederler. Bu tespitlerin sonucunda belirlenen hasar ödemeleri DASK tarafından doğrudan konut sahibine yapılır. Konut sahipleri hasar ödemelerini en yakın banka şubesinden alır.

Böylece zorunlu deprem sigortası sahipleri depremin evlerine verdiği zararı daha çabuk giderir ve depremden sonra normal hayata daha hızlı dönerler.

Teminat kapsamı

Aşağıda belirtilen bina bölümleri bir arada ya da ayrı ayrı zorunlu deprem sigortasının teminatı kapsamındadır:

• Temeller

• Ana duvarlar

• Bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar

• Bahçe duvarları

• İstinat duvarları

• Tavan ve tabanlar

• Merdivenler

• Asansörler

• Sahanlıklar

• Koridorlar

• Çatılar

• Bacalar

• Yapının yukarıdakilerle benzer nitelikteki tamamlayıcı bölümleri

Azami teminat limiti

Zorunlu deprem sigortası azami teminat bedeli 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren bütün yapı tiplerinde 150 bin TL’dir. Azami teminat tutarı tespit edilirken, yıkılan meskenin yeniden inşa edilmesinin maliyeti (arsa değeri hariç) dikkate alınır. Sigortalının teminat tutarı (sigorta bedeli) -azami teminat tutarını geçmemesi koşuluyla- meskenlerinin büyüklüğüne ve yapı tarzına göre belirlenir.

Eğer meskenin değeri DASK tarafından verilen azami teminat tutarını aşıyorsa, sigortalı isteğe bağlı olarak, aşan kısım için sigorta şirketlerinden ek teminat alabilir. Bunun için özel sigorta şirketlerinden konut sigortanızın olması gereklidir.

Kaynakça

• DASK İnternet sitesi 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.