Çemberlitaş Sütunu

Çemberlitaş Sütunu ya da diğer adlarıyla Yanık Sütun veya Konstantin Sütunu (Yunanca: Στήλη του Κωνσταντίνου Α΄ Stíli tou Konstandínou A´) 330 yıllarında İmparator I. Konstantin onuruna, İstanbul'un yedi tepesinden biri olan ve şu anki adıyla Çemberlitaş olarak adlandırılan semtteki tepeye dikilmiş olan anıtsal sütun.

Çemberlitaş Sütunu
Στήλη του Κωνσταντίνου
Harita
Genel bilgiler
TürDikilitaş
KonumBeyazıt Meydanı, Fatih, İstanbul
Koordinatlar41°00′31″K 28°58′16″D / 41.00861°K 28.97111°D / 41.00861; 28.97111
Tamamlanma4. yüzyıl
Yükseklik36 metre
Ölçüler
Genişlik3 metre

Sütun her biri 3 ton ağırlığında ve 3 metre çapında olan bileziklerle birbirine bağlanmış toplam 8 adet sütun ve bir kaidenin üst üste konulmasıyla oluşturulmuştur.

 
Gurlitt tarafından 1912 yılında yapılmış sütun gravürü
Çemberlitaş Sütunu ve çevresi, sol tarafta görünen Nur-u Osmaniye Camii (Şubat 2013)
 
Çemberlitaş Sütunu

Bizans imparatoru Kostantin Roma'daki Apollon tapınağından söktürterek uzunluğu 57 m olan bu sütunu getirterek eskiden Forum Kostantin adı verilen bir meydan olan günümüzdeki yerine diktirmiştir.

İlk yapıldığında sütunun üzerinde doğan güneşi selamlayan bir Apollon heykeli var iken 330 yılında İstanbul'a dikildiğinde İmparator Konstantin bunun yerine kendi heykelini sütunun üstüne koydurtmuştur. Daha sonra da yine Bizans imparatoru olan Julianus ve Theodosius'un heykelleri konulmuştur.

Anna Komnena'nın "...heykel sağ elinde bir saltanat âsâsı, sol elinde ise tunçtan dökülmüş bir küre tutuyordu" diyerek tasvir ettiği bu sütun, 1107 yılında büyük bir kasırga sonucu yıkılmıştır. Bundan sonra I. Aleksios sütunu onartmış ve üzerine kaidesi olan bir başlık ile büyük bir haç koydurtmuştur.

İstanbul'un 1453 yılındaki fethinden sonra üzerindeki haç indirilmiş ve Çemberlitaş ilk kez 1470'li yıllardan sonra I. Selim döneminde yenilenmiştir. Daha sonra Osmanlı döneminde Apollon sütunu büyük bir yangın geçirmiş, sütunun mermerleri zedelendiğinden Sultan II. Mustafa (1695-1704) Sütunun altına duvarla takviye ettirmiş, demir çemberlerle sardırarak sağlamlaştırmıştır. Bu nedenle o günden sonra adı Çemberlitaş olarak anılmıştır.

Kesinliği ispat edilmemekle birlikte, sütun'un alt kısmında İsa peygamber'in Kudüs'te olduğu varsayılan mezarından alınarak buraya getirtilip gömülen bazı eşyanın olduğu söylenmektedir.[1]

Dış bağlantılar

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Nevbahar Kabaklı (14 Kasım 2007). "Çemberlitaş'ın altındaki sır..." Milliyet. 15 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2007.