İbrahim bin Velîd
İbrahim bin Velid (? - 25 Ocak 750), 13. Emevi halifesidir. I. Velîd 'in oğludur. Kardeşi III. Yezid'i takiben 744 yılında Emevi halifesi olmuş ama sadece iki ay bu görevde kalabilmiştir.
| İbrahim bin Velid | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Arapça Hüsn-ü Hatt ile "Yezîd" yazısı | |||||
| Emevî Halifesi | |||||
| Hüküm süresi | 744 | ||||
| Önce gelen | III. Yezid | ||||
| Sonra gelen | II. Mervan | ||||
| Ölüm | 750 | ||||
| |||||
| Hanedan | Emevî Hanedanı | ||||
| Babası | I. Velid | ||||
| Dini | Sünni İslam | ||||
I. Mervân'ın torunlarından II. Mervân, Emevi Halifesi Hişam bin Abdülmelik tarafından 732 yılında Azerbaycan ve Arminiya valisi olarak atanmıştı. Halife Hişam'ın ölmesi üzerine yerine I. Mervân'ın torunlarından I. Velîd'in oğlu II. Velîd geçmiş ancak onun da 16 Nisan 744'te Süleyman b. Hişam'la savaşta öldürülmesi ile I. Velîd'in oğlu III. Yezîd halife olmuştu. Fakat III. Yezid 3/4 Ekim 744 Şam'da ölmesi üzerine kardeşi İbrahim halife ilan edildi.
Azerbaycan ve Arminiya Valisi II. Mervân, III. Yezîd’in isyanı sırasında öldürülen II. Velîd’in intikamını almak ve onun oğullarının haklarını korumak iddiasıyla harekete geçti. Ancak Mervân’ın asıl amacı hilâfeti ele geçirmekti. Cezîre halkının biatını aldıktan sonra Suriye üzerine yürüyen Mervân, Kınnesrîn’e yönelerek İbrâhim’in kardeşi olan Vali Bişr’in ordusunu bozguna uğrattı, valiyi ve kardeşini esir aldı. Halkı biat etmediği için İbrâhim’in gönderdiği ordu tarafından kuşatma altında tutulan Humus üzerine gitti ve şehri işgal etti. Humus halkının biatını aldıktan sonra 80.000 kişilik ordusuyla Dımaşk’a doğru ilerledi, İbrâhim de ona karşı büyük bir ordu gönderdi. İki ordu Dımaşk civarında Aynülcer denilen yerde karşılaştı.[1]
Kardeşi III. Yezîd'in ölümü üzerinde Şam'da halifelik makamına geçmiş olan İbrahim bu orduya karşı duramayacağını bilmekteydi. Kardeşi halife iken Şam'daki askerlerin maaşlarını artırmayı kabul etmemişti ve Şam ordusu böylece İbrahim'e sadık değildi. Taberî tarihine göre[2] 25 Kasım 744 günü İbrahim Şam şehrinden çıkıp amcası II. Mervan'ı halife kabul ettiğini bildirip ona sadakat yemini etti. Diğer bir kaynağa göre İbrahim önce Tadmur'a (klasik adi Palmyra'ya) kaçmayı denedi ama bunu başaramayınca amcasını Halife kabul edip ona sadakat yemini etti[3] Böylece İbrahim'in halifeliği 2 ay sürmüş oldu.
İbrâhim, Emevî hilâfetinin sona erdiği Zap Suyu Muharebesi’nde (11 Cemâziyelâhir 132 / 25 Ocak 750) nehirde boğularak ölenler arasındaydı. Onun daha önce II. Mervân veya Abbâsîler’den Abdullah b. Ali b. Abdullah tarafından öldürüldüğü de rivayet edilmektedir.[1]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b "İBRÂHİM b. VELÎD". TDV İslâm Ansiklopedisi. 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2022.
- ^ Muhammad ibn Jarir al-Tabari (ed. Ehsan Yar-Shater çev. David Stephan Powers)(1989-2007) The History of al-Ţabarī 40 Cilt, Albany: State University of New York Press ISBN 0-88706-563-5 (Cilt 24) (İngilizce)
- ^ Almanca Wikipedi Ibrahim (Umayyaden) maddesi 11 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) (Erişim tarihi: 25.8.2009)
Dış bağlantılar
değiştir- Hitti, Philip H. (çev. Salih Tuğ), (1968) Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi (IV Cilt), İstanbul:Boğaziçi Yayınları.
- Çağatay, Neşet (1993),Başlangıcından Abbasilere Kadar (Dinî-İçtimaî-İktisadî-Siyasî Açıdan) İslam Tarihi: , Ankara:Türk Tarih Kurumu ISBN 9751605342
- Üçok, Bahriye (1979) İslam Tarihi Emeviler- Abbasiler, Devlet Kitapları, Ankara: Milli Eğitim Basımevi (1.Basım:1968)
- Muir, William (1924), The Caliphate; Its Rise, Decline and Fall, Edinburgh, Bölüm 57. Websitesi: [1] 13 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim tarihi: 30.8.2009)
- الأمويون/بنو أمية في دمش 26 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça) (Erişme tarihi:22.8.2009)
- Fransızca Wikipedia Ibrahim (Omeyyade) maddesi 25 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) (Erişim tarihi: 22.8.2009)
- Muhammad ibn Jarir al-Tabari (ed. Ehsan Yar-Shater çev. David Stephan Powers)(1989-2007) The History of al-Ţabarī 40 Cilt, Albany: State University of New York Press ISBN 0-88706-563-5 (Cilt 24) (İngilizce)