Tarih öncesi insan kronolojisi

Aşağıdaki tarih öncesi insan kronolojisi, 300.000 yıl önce Afrika'da Homo sapiens'in ilk görünüşünden başlayıp, 5.000 yıl önce Yazının icadı ve tarihyazımının başlangıcına kadar süren, bir başka anlatımla Orta Paleolitik (Eski Taş Devri) 'den dünya tarihi nin başlangıcına kadar olan zamanı kapsar.

Bu çizelgedeki tüm tarihler, yeni buluntular veya analizler ışığında değiştirilebilirler.

Orta Paleolitik

değiştir

Üst Paleolitik

değiştir

"Epipaleolitik" veya "Mezolitik" Son Buzul Maksimumları Arasındaki Geçiş Dönemi İçin Terimlerdir ve Eski Dünya (Avrasya) kültürlerindeki Neolitik Devrim.

 
Okçular arasında bir savaşçının mağlup edilmesi, Morella la Vella, İspanya, bilinen en eski savaş tasviri.

"Neolitik" ve "Tunç Çağı" terimleri kültüre özgüdür ve çoğunlukla Eski Dünya kültürleriyle sınırlıdır. Yeni Dünya 'nın birçok popülasyonu modern dönem' ndeki Avrupalı temaslara kadar Mezolitik kültürel aşamada kalır.

<! - Daha sonraki herhangi bir olay "Antik tarihin kronolojisi" ne aittir. ->

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Erin Wayman (11 Ocak 2012). "En Eski Modern İnsan adaylarını gör". smithsonian.com. 12 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2018. 
  2. ^ "Bit DNAsı çalışması insanların ilk 170.000 yıl önce kıyafet giydiğini gösteriyor". ScienceDaily. 7 Ocak 2011. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2018. 
  3. ^ "Homo floresiensis". Vikipedi. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2023. 
  4. ^ "Dünyanın En Eski Üretilen Boncukları Düşünüldüğünden Daha Eski". Science Daily. 7 Mayıs 2009. 1 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2013. 
  5. ^ ""Toba Erüpsiyonu - İnceleme İddiası - Eski İnsanlar Dağılmamış"". 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2008. 
  6. ^ "'En eski' tarih öncesi sanat ortaya çıkarıldı". BBC Haberler. 10 Ocak 2002. 30 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2018. 
  7. ^ a b Rito T, Richards MB, Fernandes V, Alshamali F, Cerny V, Pereira L, Soares P., "Afrika genelinde ilk modern insan dağılımı", PLoS One 2013 Kasım 13; 8 (11): e80031. doi: 10.1371 / journal.pone.0080031. "~ 130 ile, iki farklı anatomik modern insan grubu, Afrika'da bir arada var oldu: genel olarak, günümüzde birçok modern-gün Khoe ve San popülasyonunun ataları ve dünya çapında en çok bulunanların atalarını içeren ikinci bir orta / doğu Afrika grubu. Erken modern insan dağınıklıkları, iklim değişikliğiyle, özellikle de Orta ve Doğu Afrika'da genişlemeyi kolaylaştıracak paradoksal olarak ortaya çıkan MIS 5'in (deniz izotopu evre 5, 135–75 ka) tropik Afrika “megadroughts” ı ile ilişkilidir. Haplogroup L3 ~ 60 ka taşıyan insanların Afrikası. Haplogroup L0 içinde iki güney-doğu göçü farkedilebilir Bir tanesi, 120 ile 75 ka arasında, mtDNA tarafından tespit edilen ilk kesin olmayan uzun menzilli modern insan dağılımını temsil eder ve birkaçlarının dağılmasına izin vermiş olabilir. modernliğin belirteçlerii İkincisi, L0d tarafından işaret edilen son 20 ka içinde, doğudaki örneklerin eski, çok daha geniş bir dağılımın kalıntılarını oluşturduğu görüşünün tersine, güney Afrika'nın güney-ünsüz dillerinin yayılmasından sorumlu olmuş olabilir. "
  8. ^ Turk, Matija; Otte, Marcel. "The Neanderthal Musical Instrument from Divje Babe I Cave (Slovenia): A Critical Review of the Discussion". MDPI. 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020. 
  9. ^ "Sibirya mağarasında bulunan dünyanın en eski iğnesi İnsanlık tarihinin söküğünü dikti". Sibirya Times. 23 Ağustos 2016. 21 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2018. 
  10. ^ John Noble Wilford (3 Kasım 2011). "Fosil Dişler Avrupa'da İnsanları Düşünüldüğünden Daha Önceye koydu". The New York Times. s. A4. 3 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2018. 
  11. ^ a b Tom Higham; Katerina Douka; Rachel Wood; Christopher Bronk Ramsey; Fiona Brock; Laura Basell; Marta Camps; Alvaro Arrizabalaga; Javier Baena; Cecillio Barroso-Ruíz; Christopher Bergman; Coralie Boitard; Paolo Boscato; Miguel Caparrós; Nicholas J. Conard; Christelle Draily; Alain Froment (21 Ağustos 2014). "Neanderthal'ın kayboluşunun zamanlaması ve yer-zaman örüntüleri". Doğa, 7514. ss. 306 -309. Bibcode:2014Natur.512..306H. PMID 25143113. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2018. 
  12. ^ En eski müzik aletleri bulundu 3 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News, 25 Mayıs 2012
  13. ^ Corbyn, Zoë (24 Kasım 2011). "Arkeologlar dünyadaki en eski balık kancasını çıkarttılar". Doğa Haberleri. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2014. 
  14. ^ O'Connor, Sue; Ono, Rintaro (25 Kasım 2011). "Günümüzden 42.000 Yıl Önce Modern İnsanların Denizcilik Becerileri ve Pelajik Balıkçılık". Science. 334 (6059). AAAS. ss. 1117-1121. doi:10.112/science.1207703. PMID 22116883. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2014. 
  15. ^ William E. Banks; Francesco d'Errico; João Zilhão (2013). "Avrupa'da Proto-Aurignacian ve Erken Aurignacian'ın kronolojisini gözden geçirme: Higham ve arkadaşlarının Banks ve ark. (2013)". İnsan Evrimi Dergisi. Cilt 65. ss. 810-817. PMID 24095637. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2018. 
  16. ^ William E. Banks; Francesco d'Errico; João Zilhão (2013). "Proto Kronolojisine Yeniden Bakış -Almanyacı ve Avrupa'daki Erken Aurignacian: Higham ve arkadaşlarının Banks ve ark. (2013)". İnsan Evrimi Dergisi. Cilt 65. s. 810–817. PMID 24095637. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2018. 
  17. ^ Martin Bailey Buz Devri Aslan Adam dünyanın en erken figüratif heykelidir 16 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Art Newspaper ', 31 Ocak 2013, erişildi 1 Şubat 2013
  18. ^ Macey, Ri chard (15 Eylül 2007). "Yerleşiklerin geçmişi yeniden yazıldı: 30,000 yıl geri git". Sydney Sabah Herald. 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  19. ^ "Aborijin insanlar ve yer". Sydney Barani. 2013. 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  20. ^ Sandra Bowdler. "İnsan yerleşimi". D. Denoon (Ed.). Pleistosen Pasifik. Pasifik Adalılarının Cambridge Tarihi. Cambridge: Cambridge University Press. ss. 41-50. 16 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2008 – Batı Avustralya Üniversitesi vasıtasıyla. 
  21. ^ Gary Presland, Melbourne'un Batı Bölgesi'nin İlk Sakinleri , (revize edisyon), Harriland Press, 1997. 0-646-33150-7. Presland, sayfa 1'de şöyle diyor: “İnsanların Maribyrnong Nehri vadisinde, günümüze yakın Keilor'da, yaklaşık 40.000 yıl önce yaşadığını gösteren bazı kanıtlar var.”
  22. ^ "The invisible plant technology of Prehistoric Southeast Asia: Indirect evidence for basket and rope making at Tabon Cave, Philippines, 39–33,000 years ago". Plos One. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  23. ^ "Avrupa'da ilk olarak evcilleştirilen köpekler, çalışma diyor Yazar = Elizabeth Landau". CNN. 14 Kasım 2013. 22 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2018. 
  24. ^ "Sibirya'daki mağarada bulunan antik evcil köpek kafatası: 33.000 yaşında". ScienceDaily. 24 Ocak 2012. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  25. ^ "Bhimbetka Kaya Barınakları". Dünya Mirası. 8 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2007. 
  26. ^ James Trager, The People's Chronology , 1994, 0-8050-3134-0
  27. ^ VANDIVER, P. B.; SOFFER, O.; KLIMA, B.; SVOBODA, J. (24 Kasım 1989). "The Origins of Ceramic Technology at Dolni Vecaronstonice, Czechoslovakia". Science (New York, N.Y.). American Association for the Advancement of Science (AAAS). 246 (4933): 1002-1008. doi:10.1126/science.246.4933.1002. ISSN 0036-8075. PMID 17806391. 
  28. ^ Stuart, Gene S. (1979). "Buz Devri Avcıları: Kafeslerde Gizli Sanatçılar". Eski Dünyanın Gizemleri. National Geographic Society. s. 19. 
  29. ^ Price, Michael ((Ed.)). "World's oldest fishhook found on Okinawa". Science. 29 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2016. 
  30. ^ Snir, Ainit; Nadel, Dani; Groman-Yaroslavski, Iris; Melamed, Yoel; Sternberg, Marcelo; Bar-Yosef, Ofer; Weiss, Ehud (22 Temmuz 2015). Volis, Sergei (Ed.). "The Origin of Cultivation and Proto-Weeds, Long Before Neolithic Farming". PLOS ONE (İngilizce). 10 (7): e0131422. doi:10.1371/journal.pone.0131422. ISSN 1932-6203. PMC 4511808 $2. PMID 26200895. 
  31. ^ "Birrigai: güney doğudaki yaylalarda bir Pleistosen sitesi". Arkeoloji Okyanusya'da. 1987. ss. 9-22. 
  32. ^ Wu, Xiaohong; Zhang, Chi; Goldberg, Paul; Cohen, David; Pan, Yan; Arpin, Trina; Bar-Yosef, Ofer (28 Haziran 2012). "Early Pottery at 20,000 Years Ago in Xianrendong Cave, China". Science. American Association for the Advancement of Science (AAAS). 336 (6089): 1696-1700. doi:10.1126/science.1218643. ISSN 0036-8075. 
  33. ^ Stuart, Gene S. (1979). "Buz Devri Avcılar: Kafeslerde Gizli Sanatçılar". Eski Dünyanın Gizemleri. National Geographic Society. ss. 8-10. 
  34. ^ "Savannah'dan Sahara'ya geçiş Shifu", Kenneth Chang, New York Times , 9 Mayıs 2008.
  35. ^ "İnsanlar ekmek yapmayı 14.400 yıl önce biliyorlardı". Arkeo News. 15 Mayıs 2022. 1 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2023. 
  36. ^ Mithen, Steven (2006). Buzun ardından: küresel bir insanlık tarihi, 20,000–5000 BC (1. Harvard University Press PBK. bas.). Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. s. 57. ISBN 0-674-01999-7. 
  37. ^ Çiftçi, Yunus; İpek, Bahattin. "Boncuklu Tarla Doğu Alanı Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem Mimarisi ve Köy-Mekan Organizasyonu". Research Gate. 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  38. ^ Köri, Andrew (Kasım 2008). "Gobekli Tepe: Dünyanın İlk Tapınağı mı? erişim tarihi = 2 Ağustos 2013". Smithsonian.com. 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  39. ^ E. J. Peltenburg; Alexander Wasse (2004). Garfinkel, Yosef., “Néolithique” ve “Énéolithique” Neolitik Devirde Güney Levanten Bağlamında Byblos: Kıbrıs'taki son buluntular ışığında güneybatı Asya'ya yeni bakış açıları. Levant'ta İngiliz Araştırma Konseyi. Oxbow Books. ISBN 978-1-84217-132-5. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2012. 
  40. ^ Vogel, JC ve Waterbolk, HT, "Groningen Radyokarbon Tarihleri X", "Radiocarbon", 14, 6–110 / 105, 1972.
  41. ^ Kiple, Kenneth F. ve Ornelas, Kriemhild Coneè, eds., Cambridge Dünya Gıda Tarihi , Cambridge Üniversitesi Yayınları, 2000, s. 83
  42. ^ "No-Till: The Quiet Revolution", David Huggins ve John Reganold, Scientific American , Temmuz 2008, s. 70-77.
  43. ^ Fagan, Brian M, ed. Oxford Arkeolojisi Companion , Oxford University Press, Oxford 1996 978-0-521-40216-3 p 363
  44. ^ a b https://tedlab.mit.edu/~dr/Papers/Rohde-MRCA-two.pdf 30 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tüm Yaşayan İnsanların Ortak Ataları Üzerine
  45. ^ Xiang, Hai; Gao, Jianqiang; Zhao, Xingbo. "Early Holocene chicken domestication in northern China". PNAS. 10 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  46. ^ Hata, Ayano; Suzuki, Takayuki; Nunome, Mitsuo; Matsuda, Youchi. "Origin and evolutionary history of domestic chickens inferred from a large population study of Thai red junglefowl and indigenous chickens". Nature. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  47. ^ Scarre, Chris, (Ed.) (2005). İnsan Geçmişi. Thames & Hudson. s. 222. 
  48. ^ Wang, Jiajing; Sun, Hanlong; Jiang, Leping. "Early evidence for beer drinking in a 9000-year-old platform mound in southern China". Plos One. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021. 
  49. ^ "Earliest evidence of dairy production verified in northwest Turkey". DAILY SABAH. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2019. 
  50. ^ Bryan Nelson (4 Ağustos 2015). "en eski 12 sürekli yaşadığı şehir". Ana Doğa Ağı. [ölü/kırık bağlantı] (3. Halep, Suriye.)
  51. ^ Moore, AMT Levant'ın Neolitiği . Oxford, İngiltere: Oxford Üniversitesi, 1978. 192–198. Baskı.
  52. ^ Burns 2005, s. 2
  53. ^ "Ancient metal workshop found in Serbia". Stone Pages. 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2007. 
  54. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2013. 
  55. ^ "Malta tapınaklarının tarih öncesi arkeolojisi". Bradshaw Vakfı. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020. 
  56. ^ Macdonald, Kenneth, (Ed.) (10 Eylül 2018). "Dünyanın en eski peyniri Hırvatistan'da bulundu". BBC Türkiye. 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2023. 
  57. ^ Thomas K. Harper. "İklimsel değişkenliğin popülasyon üzerindeki etkisi Cucuteni-Tripolye kültür kompleksinin dinamikleri ve Batı Tripolye devi yerleşim birimlerinin yükselişi" (PDF). Chronikajournal.com. 2 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Kasım 2016. 
  58. ^ Trypillia Mega Siteleri ve Avrupa Tarih Öncesi: MÖ 4100-3400. Books.google.dk. 22 Ocak 2016. s. 347. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016. 
  59. ^ Müller, Johannes; Rassmann, Knut; Videiko, Mykhailo (22 Ocak 2016). "Trypillia Mega-Siteleri ve Avrupa Tarih Öncesi: MÖ 4100-3400". Routledge. 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2016 – Google Kitaplar vasıtasıyla. 
  60. ^ "Yüksek hassasiyetli Tripolye ödeme planları, demografik tahminler ve ödeme kuruluşu". Academia.edu. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2016. 
  61. ^ "ДОСЛІДИ З ТРИПІЛЬСЬКОГО ДОМОБУДІВНИЦТВА" (PDF). Inst-ukr.lviv.ua. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016. 
  62. ^ Kristiansen & Larsson 2005