İtalyan Usulü Evlilik
İtalyan Usulü Evlilik, 1964 İtalya Fransa ortak yapımı romantik komedi filmidir. Özgün adı Matrimonio all'italiana olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Marriage Italian Style adıyla gösterilmiştir.
| Matrimonio all'italiana | |
 "İtalyan Usulü Evlilik" (Matrimonio all'italiana) filminin İngilizce afişi | |
| Yönetmen | Vittorio De Sica |
|---|---|
| Yapımcı | Carlo Ponti Joseph E. Levine |
| Senarist | Renato Castellani Tonino Guerra Leonardo Benvenuti Piero De Bernardi Eduardo De Filippo (oyun) |
| Oyuncular | Sophia Loren Marcello Mastroianni Aldo Puglisi |
| Müzik | Armando Trovajoli |
| Görüntü yönetmeni | Roberto Gerardi |
| Kurgu | Adriana Novelli |
| Stüdyo | C. C. Champion S.p.A (İtalya) Les Films Concordia Fransa |
| Dağıtıcı | Embassy Pictures Corporation |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Romantik komedi, dram |
| Renk | Renkli (Eastmancolor) |
| Yapım yılı | 1964 |
| Çıkış tarih(ler)i | 18 Aralık 1964, İtalya |
| Süre | 102 dakika |
| Ülke |  İtalya Fransa ortak yapımı |
| Dil | İtalyanca |
| Diğer adları | İtalyan Usulü Evlilik (Türkiye) Mariage à l'italienne (Fransa) Marriage Italian Style (ABD) Matrimonio a la italiana (İspanya) Hochzeit auf italienisch (Batı Almanya) |
Film, şair, oyun yazarı, yönetmen, aktör ve aynı zamanda da bir senatör olan Napolili Eduardo De Filippo'nun 1946 yılında yazmış olduğu "Filumena Marturano" adlı tiyatro oyunundan uyarlanmıştır. Filumena Marturano aynı zamanda oyunun ve filmin kahramanı olan kadının adıdır. Senaryosunu Renato Castellani, Tonino Guerra, Leonardo Benvenuti ve Piero De Bernardi'nin birlikte uyarlayıp yazdıkları filmi Vittorio De Sica yönetmiştir. Bu film "Filumena Marturano" nun ilk sinema uyarlaması değildir. Oyun daha önce 1950 yılında Arjantin'de ve 1951 yılında İtalya'da olmak üzere iki kez daha sinemaya aktarılmıştı. İtalyan versiyonunu bizzat oyunun yazarı yönetmişti.
Başlıca rollerinde Sophia Loren, Marcello Mastroianni ve Aldo Puglisi'nin oynadıkları filmin görüntülerini Roberto Gerardi çekmiş, müziğini ise Armando Trovajoli yapmıştır. Filmin yapımcısı Carlo Ponti aynı zamanda Sophia Loren'in eşidir.
Filmde, çapkın iş insanı Domenico (Marcello Mastroianni), metresi Filumena (Sophia Loren)'nın doğurduğu üç çocuktan birinin kendisinden olduğunu söylemesi (ama hangisinin olduğunu söylemez) üzerine başka bir kadınla yapacağı evlilikten vazgeçip Filumena'yla evlenmeyi kabul eder.
"En iyi Yabancı Film" ve "en iyi kadın oyuncu" Oscar ödüllerine aday gösterilen film, "en iyi yabancı film" dalında Altın Küre ödülünü kazanmıştı. Ayrıca Moskova Uluslararası Film Festivali'nde Sophia Loren'e "en iyi kadın oyuncu" ödülü verilmişti. İtalya'da ise David di Donatello ödüllerinden dördü bu filme verilmiştir.[1]
Tarzı
değiştirFilmin adı seçilirken muhtemelen İtalyan yönetmen Pietro Germi'nin 1961 yılında çektiği Divorzio all'italiana (İtalyan Usulü Boşanma) adlı, konusu Sicilya'da geçen ve taşra hayatı ile yörenin geleneklerini eleştirdiği alaycı güldürü filminin rüzgârından yararlanmak istenmiştir. De Sica'nın bu filmi ise Napoli'de geçmektedir (De Sica da Napolilidir). Her iki yönetmen de İtalyan Yeni Gerçekçiliği sinema akımının öcülerindendir ama söz konusu bu filmleri Yeni Gerçekçilik akımından hayli uzaktadır.
II. Dünya Savaşı öncesinde Beyaz Telefon Filmleri denen ve Mussolini rejiminin bir ürünü olan pembe kaçış filmlerinin çok ünlü ve aranılan bir aktörü olan Vittorio De Sica, savaştan sonra bir bakıma bu tür filmlere tepki olarak ortaya çıkan ve fakir halkın sosyal sorunlarına eğilen İtalyan Yeni Gerçekçiliği sinema akımının öncü yönetmenlerinden biri olmuş hatta bu akımın başyapıtlarından biri olan Bisiklet Hırsızları'nı çekmişti. 1950'lerden sonra tekrar farklı türlere yönelen yönetmenin 1960'larda yaptığı ve gerçekçiliğin iyice sulandırıldığı, bu yüzden de "Pembe Gerçekçilik" olarak adlandırılan bir dönemine ait bir dizi filmden biri de "İtalyan Usulü Evlilik" tir. Bu filmlerin çoğunda Sophia Loren ve Marcello Mastroianni oynamışlardır.[2] Bu ödüllü film yine de benzerlerinden daha seçkin bir yere sahiptir. İddiasız ve içi boş bir farsı ancak De Sica gibi bir usta yönetmen ortalamanın üzerine çıkarmayı becerebilirdi.[3]
Konusu
değiştirFilm 1964 yılında Napoli'de başlar. Çapkın iş insanı Domenico Soriano (Marcello Mastroianni)'yu genç nişanlısıyla (Marilù Tolo) beraber bir mağazada gelinlik provası sırasında görürüz. Evlilik hazırlıkları yaptıkları bu telaşlı anda dükkâna gelen yardımcısı Alfredo (Aldo Puglisi), Domenico'ya uzatmalı metresi Filumena (Sophia Loren)'nın ölüm döşeğinde olduğunu ve başında bir rahibin beklediğini söyler. Her şeyi olduğu gibi bırakan Domenico derhal Filumena'nın evine koşar. Filumena'nın durumu pek iyi gözükmemektedir. Konsültasyon için bir başka doktor beklenirken Domenico II. Dünya Savaşı sırasında yaşadığı bazı olayları hatırlamaya başlar. Bu bölüm filmde geriye dönüşle (flashback) anlatılır.
Filumena'yı ilk kez 1943 yılında Napoli'de bir genelevde hava bombardımanı sırasında tanımıştır. O zaman daha 17 yaşında olan bu kızı korku içinde saklandığı dolaptan çıkarmış ve sonra onun ilk müşterisi ve hayattaki ilk gerçek aşkı olmuştur. Savaştan hemen sonra onunla tekrar karşılaşınca sırılsıklam âşık olduğunu anladığı bu kızı hala çalışmaya devam ettiği genelevden çıkartarak ona bir ev açmıştır. İlişkileri sürerken Filumena bir yandan da Domenico'nun barını ve lokantasını çekip çevirmektedir. Daha sonra bu iyi kalpli fahişeyi yaşlı ve hasta annesinin evine bakıcı ve hizmetçi olarak yerleştirmiş, geceleri de sesizce koynuna girmeye devam etmiştir. Metres konumundan hizmetçi konumuna indirgenmek Filumena'ya biraz ağır gelmiştir. Bu arada Domenico sefih yaşantısına ve çapkınlıklarına tüm hızıyla devam etmiştir.
Film tekrar 1964 yılına döner. Domenico, orada hazır bulunan rahibin önerisiyle, ruhu huzur içinde cennete gidebilsin diye son nefesini vermek üzere olduğunu sandığı Filumena'yla ölüm döşeğinde alelacele evlenmeye razı olur. Ancak birkaç dakika sonra Filumena mucizevi bir şekilde iyileşiverir. Bütün bunların kendisini yıllarca oyalamış olan Domenico'yu evlenmeye zorlamak için Filumena'nın düzenlediği bir numara olduğu anlaşılır. Aptal yerine konduğunu düşünen Domenico öfkeden çılgına döner ve evliliği iptal ederek onu dava etmekle tehdit eder. Filumena bu arada üç oğlan çocuğu doğurmuş olduğunu ve en büyüğü 19 yaşında olan bu çocukları da eve getirmek istediğini söyleyince Domenico daha da öfkelenir. Danıştıkları avukat mahkemeye gidildiği takdirde bu evliliğin geçersiz ilan edilebileceğini söyleyince Filumena ayrılmayı kabul eder.
Ancak son bir gayretle ayrı ayrı yerlerde yaşayan, birbirlerinin ve annelerinin varlığından habersiz yetişmiş olan çocuklarını eve davet eden Filumena önce onlara kendini tanıtır, sonra da giderayak Domenico'ya bu çocuklardan birinin onun çocuğu olduğunu söyler ama hangisi olduğunu söylemez ve çocuklarını da alarak evi terkeder. Hangi çocuğun kendisinden olduğunu öğrenmek için kıvranan Domenico günlerce Filumena'nın peşinde koşar ama onun ağzından bir şey alamaz. Sonunda her üç çocuğu birden kabullenerek Filumena'yla kilisede bu kez resmi olarak evlenir. Filumena'nın gözyaşlarına boğulduğu sahneyle film mutlu sona ulaşır.[3]
Oyuncu kadrosu
değiştir
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| Sophia Loren | Filumena Marturano |
| Marcello Mastroianni | Domenico Soriano |
| Aldo Puglisi | Alfredo (Domenico'nun yardımcısı) |
| Tecla Scarano | Rosalia (hizmetçi) |
| Marilù Tolo | Diana, kasiyer (ve Domenico'nun nişanlısı) |
| Gianni Ridolfi | Umberto |
| Generoso Cortini | Michele |
| Vito Moricone | Riccardo |
| Rita Piccione | Teresina, terzi |
| Alfio Vita | Şekerci |
| Enza Maggi | Lucia, hizmetçi |
Ödülleri
değiştirTürkiye'deki gösterimleri
değiştir- "İtalyan Usulü Evlilik" Nisan 2001'de 20. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde de gösterilmiştir.
- Saga firması filmi Türkiye'de Türkçe ses kuşağı ve Türkçe altyazı seçenekleriyle DVD ve VCD formatlarında piyasaya vermiştir.
Kaynakça
değiştir- ^ "Matrimonio all'italiana (1964)/Awards for" (İngilizce). IMDb. 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2010.
- ^ Dorsay, Atilla (1995). 100 Yılın 100 Yönetmeni. Remzi Kitabevi. ss. sayfa 226.
- ^ a b "Marriage--Italian Style: Review" (İngilizce). Tvguide.com. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2010.
Dış bağlantılar
değiştir- IMDb'de İtalyan Usulü Evlilik
- Allmovie.com'da "Marriage Italian Style" 29 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sinemalar.com'da "İtalyan Usulü Evlilik" 9 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.