10,000 metre, Yaz Olimpiyat Oyunları ve Dünya Atletizm Şampiyonası'nda da koşulan bir uzun mesafe koşusu dalı.

1912 yılında başlayan dal, atletizmdeki en uzun yarıştır. 1960'lara kadar Fin atletlerin domine ettiği yarış, daha sonra Afrikalı atletlerin hakimiyetine girdi.[1]

Tüm Zamanların En İyi 25 Derecesi

değiştir

Erkekler

değiştir
 
Kenenisa Bekele (sağda), 10,000m dünya rekorunu elinde bulundurmakta.

(Güncelleme Nisan 2010)

Sıra Zaman Atlet Yer Tarih
1. 26:17.53   Kenenisa Bekele (ETH) Brüksel 26 Ağustos 2005
2. 26:22.75   Haile Gebrselassie (ETH) Hengelo 1 Temmuz 1998
3. 26:27.85   Paul Tergat (KEN) Brüksel 22 Ağustos 1997
4. 26:30.03   Nicholas Kemboi (KEN) Brüksel 5 Eylül 2003
5. 26:30.74   Abebe Dinkesa (ETH) Hengelo 29 Mayıs 2005
6. 26:35.63   Micah Kogo (KEN) Brüksel 25 Ağustos 2006
7. 26:36.26   Paul Koech (KEN) Brüksel 22 Ağustos 1997
8. 26:37.25   Zersenay Tadese (Eritre) Brüksel 25 Ağustos 2006
9. 26:38.08   Salah Hissou (MAR) Brüksel 25 Ağustos 1996
10. 26:38.76   Abdullah Ahmad Hassan (QAT) Brüksel 5 Eylül 2003
11. 26:39.69   Sileshi Sihine (ETH) Hengelo 31 Mayıs 2004
12. 26:39.77   Boniface Kiprop Toroitich (UGA) Brüksel 26 Ağustos 2005
13. 26:41.75   Samuel Wanjiru (KEN) Brüksel 26 Ağustos 2005
14. 26:49.02   Eliud Kipchoge (KEN) Hengelo 26 Mayıs 2007
15. 26:49.20   Moses Ndiema Masai (KEN) Brüksel 14 Eylül 2007
16. 26:49.38   Sammy Kipketer (KEN) Brüksel 30 Ağustos 2002
17. 26:49.55   Moses Mosop (KEN) Hengelo 26 Mayıs 2007
18. 26:49.90   Assefa Mezgebu (ETH) Brüksel 30 Ağustos 2002
19. 26:50.20   Richard Limo (KEN) Brüksel 30 Ağustos 2002
20. 26:50.67   Albert Chepkurui (KEN) Brüksel 30 Ağustos 2002
21. 26:51.49   Charles Kamathi (KEN) Brüksel 3 Eylül 1999
22. 26:52.23   William Sigei (KEN) Oslo 22 Haziran 1994
23. 26:52.30   Mohammed Mourhit (BEL) Brüksel 3 Eylül 1999
24. 26:52.33   Gebregziabher Gebremariam (ETH) Hengelo 26 Mayıs 2007
25. 26:52.87   John Cheruiyot Korir (KEN) Brüksel 30 Ağustos 2002

Kadınlar

değiştir

(Güncelleme Nisan 2010)[2]

Sıra Zaman Atlet Yer Tarih
1. 29:17:45   Almaz Ayana (ETH) Rio 12 Ağustos 2016
1. 29:31.78   Wang Junxia (CHN) Pekin 8 Eylül 1993
2. 29:53.80   Meselech Melkamu (ETH) Utrecht 14 Temmuz 2009
3. 29:54.66   Tirunesh Dibaba (ETH) Pekin 15 Ağustos 2008
4. 29:56.34   Elvan Abeylegesse (TUR) Pekin 15 Ağustos 2008
5. 29.59.20   Meseret Defar (ETH) Birmingham 11 Temmuz 2009
6. 30:01.09   Paula Radcliffe (GBR) Münih 6 Ağustos 2002
7. 30:04.18   Berhane Adere (ETH) Paris, Saint-Denis 23 Ağustos 2003
8. 30:07.15   Werknesh Kidane (ETH) Paris, Saint-Denis 23 Ağustos 2003
9. 30:07.20   Sun Yingjie (CHN) Paris, Saint-Denis 23 Ağustos 2003
10. 30:11.53   Florence Jebet Kiplagat (KEN) Utrecht 14 Temmuz 2009
11. 30:11.87   Wude Ayalew (ETH) Utrecht 14 Temmuz 2009
12. 30:12.53   Lornah Kiplagat (NED) Paris, Saint-Denis 23 Ağustos 2003
13. 30:13.37   Zhong Huandi (CHN) Pekin 8 Eylül 1993
14. 30:13.74   Ingrid Kristiansen (NOR) Oslo 5 Haziran 1986
15. 30:17.49   Derartu Tulu (ETH) Sidney 30 Eylül 2000
16. 30:18.39   Ejegayehu Dibaba (ETH) Sollentuna 28 Temmuz 2005
17. 30:22.22   Shalane Flanagan (USA) Pekin 15 Ağustos 2008
18. 30:22.48   Gete Wami (ETH) Sidney 30 Eylül 2000
19. 30:22.88   Fernanda Ribeiro (POR) Sidney 30 Eylül 2000
20. 30:23.07   Alla Zhilyaeva (RUS) Paris, Saint-Denis 23 Ağustos 2003
21. 30:24.36   Xing Huina (CHN) Atina 27 Ağustos 2004
22. 30:26.20   Galina Bogomolova (RUS) Paris, Saint-Denis 23 Ağustos 2003
23. 30:26.50   Linet Chepkwemoi Masai (KEN) Pekin 15 Ağustos 2008
24. 30:29.36   Liliya Shobukhova (RUS) Şupaşkar 23 Haziran 2009
25. 30:30.26   Edith Masai (KEN) Helsinki 6 Ağustos 2005

Yıllara Göre En İyi Dereceler

değiştir

Erkekler

değiştir
Yıl Zaman Atlet Yer
1980 27:29.16   Craig Virgin (ABD) Paris
1981 27:27.1   Fernando Mamede (POR) Lizbon
1982 27:22.95   Fernando Mamede (POR) Paris
1983 27:23.44   Carlos Lopes (POR) Oslo
1984 27:13.81   Fernando Mamede (POR) Stockholm
1985 27:37.17   Bruce Bickford (ABD) Stockholm
1986 27:20.56   Mark Nenow (ABD) Brüksel
1987 27:26.95   Francesco Panetta (ITA) Stockholm
1988 27:21.46   Brahim Boutayeb (MAR) Seul
1989 27:08.23   Arturo Barrios (MEX) Berlin
1990 27:18.22   Arturo Barrios (MEX) Berlin
1991 27:11.18   Richard Chelimo (KEN) Hengelo
1992 27:14.26   Fita Bayissa (ETH) Oslo
1993 26:58.38   Yobes Ondieki (KEN) Oslo
1994 26:52.23   William Sigei (KEN) Oslo
1995 26:43.53   Haile Gebrselassie (ETH) Hengelo
1996 26:38.08   Salah Hissou (MAR) Brüksel
1997 26:27.85   Paul Tergat (KEN) Brüksel
1998 26:22.75   Haile Gebrselassie (ETH) Hengelo
1999 26:51.49   Charles Kamathi (KEN) Brüksel
2000 27:03.87   Paul Tergat (KEN) Brüksel
2001 27:04.20   Abraham Chebii (KEN) Palo Alto
2002 26:49.38   Sammy Kipketer (KEN) Brüksel
2003 26:29.22   Haile Gebrselassie (ETH) Brüksel
2004 26:20.31   Kenenisa Bekele (ETH) Ostrava
2005 26:17.53   Kenenisa Bekele (ETH) Brüksel
2006 26:35.63   Micah Kogo (KEN) Brüksel
2007 26:46.19   Kenenisa Bekele (ETH) Brüksel
2008 26:25.97   Kenenisa Bekele (ETH) Eugene
2009 26:46.31   Kenenisa Bekele (ETH) Berlin
2010 26:56.74   Josphat Kiprono Menjo (KEN) Turku

Kadınlar

değiştir
Yıl Zaman Atler Yer
1971 34:51.0   Kathy Gibbons (USA) Phoenix
1975 34:01.4   Christa Vahlensieck (GER) Wolfsburg
1976 34:19.0   Peg Neppel (USA) Eugene
1977 33:15.1   Peg Neppel (USA) Westwood
1978 32:43.2   Natalia Betini (ROU) Baile Felix
1979 32:52.5   Mary Shea (USA) Walnut
1980 32:57.17   Kathryn Binns (GBR) Sittard
1981 32:17.19   Yelena Sipatova (RUS) Moskova
1982 31:35.3   Mary Decker-Slaney (USA) Eugene
1983 31:27.58   Raisa Sadreydinova (RUS) Odessa
1984 31:13.78   Olga Bondarenko (RUS) Kiev
1985 30:59.42   Ingrid Kristiansen (NOR) Oslo
1986 30:13.74   Ingrid Kristiansen (NOR) Oslo
1987 31:05.85   Ingrid Kristiansen (NOR) Roma
1988 31:05.21   Olga Bondarenko (RUS) Seul
1989 30:48.51   Ingrid Kristiansen (NOR) Oslo
1990 31:18.18   Viorica Ghican (ROU) Helsinki
1991 30:57.07   Liz McColgan (GBR) Hengelo
1992 31:06.02   Derartu Tulu (ETH) Barselona
1993 29:31.78   Wang Junxia (CHN) Pekin
1994 30:50.34   Wang Junxia (CHN) Hiroşima
1995 31:04.99   Fernanda Ribeiro (POR) Göteborg
1996 31:01.63   Fernanda Ribeiro (POR) Atlanta
1997 30:38.09   Dong Yanmei (CHN) Şangay
1998 30:48.06   Fernanda Ribeiro (POR) Lizbon
1999 30:24.56   Getenesh Wami (ETH) Sevilla
2000 30:17.49   Derartu Tulu (ETH) Sidney
2001 30:55.80   Paula Radcliffe (GBR) Barakaldo
2002 30:01.09   Paula Radcliffe (GBR) Münih
2003 30:04.18   Berhane Adere (ETH) Paris
2004 30:17.15   Paula Radcliffe (GBR) Gateshead
2005 30:15.67   Tirunesh Dibaba (ETH) Sollentuna
2006 30:21.67   Elvan Abeylegesse (TUR) Antalya
2007 31:00.27   Mestawet Tufa (ETH) Valkenswaard
2008 29:54.66   Tirunesh Dibaba (ETH) Pekin
2009 29:53.80   Meselech Melkamu (ETH) Utrecht
2010 31:04.52   Meselech Melkamu (ETH) Ostrava

Dünya Rekorları

değiştir

Erkekler

değiştir

Atletizmde ilk 10.000 metre rekoru 1912 yılında, şimdiki adı Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği(IAAF) olan Uluslararası Amatör Atletizm Federasyonu tarafından kabul edilmiştir. İlk rekorun sahibi ise 16 Kasım 1911 tarihinde Paris'te yaptığı 30:40.2'lik derecesiyle Fransız atlet Jean Bouin oldu.[3]

21 Haziran 2009 tarihi itibarıyla IAAF 37 rekoru onaylamıştır..[3]

Erkekler 10,000 metre Dünya Rekorları
Zaman İlk Zaman Atlet Zaman Yer
30:58.8   Jean Bouin (FRA) 16 Kasım 1911 Paris, Fransa[3]
30:40.2   Paavo Nurmi (FIN) 22 Temmuz 1921 Stockholm, İsveç[3]
30:35.4   Ville Ritola (FIN) 25 Mayıs 1924 Helsinki, Finlandiya[3]
30:23.2   Ville Ritola (FIN) 6 Haziran 1924 Paris, Fransa[3]
30:06.2   Paavo Nurmi (FIN) 31 Ağustos 1924 Kuopio, Finlandiya[3]
30:05.6   Ilmari Salminen (FIN) 18 Haziran 1937 Kouvola, Finlandiya[3]
30:02.0   Taisto Maki (FIN) 29 Eylül 1938 Tampere, Finlandiya[3]
29:52.6   Taisto Maki (FIN) 17 Eylül 1939 Helsinki, Finlandiya[3]
29:35.4   Viljo Heino (FIN) 25 Ağustos 1944 Helsinki, Finlandiya[3]
29:28.2   Emil Zátopek (CZE) 11 Temmuz 1949 Ostrava, Çekya[3]
29:27.2   Viljo Heino (FIN) 1 Eylül 1949 Kouvola, Finlandiya[3]
29:21.2   Emil Zátopek (CZE) 22 Ekim 1949 Ostrava, Çekya[3]
29:02.6   Emil Zátopek (CZE) 4 Ağustos 1950 Turku, Finlandiya[3]
29:01.6   Emil Zátopek (CZE) 1 Kasım 1953 Stara Boleslav, Çekya[3]
28:54.2   Emil Zátopek (CZE) 1 Temmuz 1954 Brüksel, Belçika[3]
28:42.8   Sandor Iharos (HUN) 15 Haziran 1956 Budapeşte, Macaristan[3]
28:30.4   Vladimir Kuts (URS) 11 Eylül 1956 Moskova, Rusya[3]
28:18.8   Pyotr Bolotnikov (URS) 15 Ekim 1960 Kiev, Ukrayna[3]
28:18.2   Pyotr Bolotnikov (URS) 11 Ağustos 1962 Moskova, Rusya[3]
28:15.6   Ron Clarke (AUS) 18 Aralık 1963 Melbourne, Avustralya[3]
27:39.4 27:39.89   Ron Clarke (AUS) 14 Haziran 1965 Oslo, Norveç[3]
27:38.4 27:38.35   Lasse Virén (FIN) 3 Eylül 1972 Münih, Almanya[3]
27:30.8 27:30.80   David Bedford (GBR) 13 Haziran 1973 Londra, Büyük Britanya[3]
27:30.5 27:30.47   Samson Kimobwa (KEN) 30 Temmuz 1977 Helsinki, Finlandiya[3]
27:22.4 27:22.47   Henry Rono (KEN) 11 Temmuz 1978 Viyana, Avusturya[3]
27:13.81 -   Fernando Mamede (POR) 2 Haziran 1984 Stockholm, İsveç[3]
27:08.23 -   Arturo Barrios (MEX) 18 Ağustos 1989 Berlin, Almanya[3]
27:07.91 -   Richard Chelimo (KEN) 5 Haziran 1993 Stockholm, İsveç[3]
26:58.38 -   Yobes Ondieki (KEN) 10 Haziran 1993 Oslo, Norveç[3]
26:52.23 -   William Sigei (KEN) 22 Haziran 1994 Oslo, Norveç[3]
26:43.53 -   Haile Gebrselassie (ETH) 5 Temmuz 1995 Hengelo, Hollanda[3]
26:38.08 -   Salah Hissou (MAR) 23 Ağustos 1996 Brüksel, Belçika[3]
26:31.32 -   Haile Gebrselassie (ETH) 4 Ağustos 1997 Oslo, Norveç[3]
26:27.85 -   Paul Tergat (KEN) 22 Ağustos 1997 Brüksel, Belçika[3]
26:22.75 -   Haile Gebrselassie (ETH) 1 Temmuz 1998 Hengelo, Hollanda[3]
26:20.31 -   Kenenisa Bekele (ETH) 8 Temmuz 2004 Ostrava, Çekya[3]
26:17.53 -   Kenenisa Bekele (ETH) 26 Ağustos 2005 Brüksel, Belçika[3]

Kadınlar

değiştir

İlk kadınlar 10000 metre rekoru 1981 yılında, şimdiki adı Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği(IAAF) olan Uluslararası Amatör Atletizm Federasyonu tarafından kabul edilmiştir. İlk rekorun sahibi ise 19 Kasım 1981 tarihinde Moskova'da yaptığı 31:35.3'lük derecesiyle Sovyet atlet Yellena Sipatova oldu.[3]

21 Haziran 2009 tarihi itibarıyla IAAF 8 rekoru onaylamıştır.[3]

Kadınlar 10,000 metre Dünya Rekorları
Zaman Atlet Zaman Yer
32:17.20   Yelena Sipatova (URS) 19 Ekim 1981 Moskova, Rusya[3]
31:35.3   Mary Decker-Slaney (USA) 16 Haziran 1982 Eugene, ABD[3]
31:35.01   Lyudmila Bragina (URS) 29 Mayıs 1983 Krasnodar, Rusya[3]
31:27.58   Raisa Sadreydinova (URS) 7 Eylül 1983 Odessa, Ukrayna[3]
31:13.78   Olga Bondarenko (URS) 24 Temmuz 1984 Kiev, Ukrayna[3]
30:59.42   Ingrid Kristiansen (NOR) 27 Haziran 1985 Oslo, Norveç[3]
30:13.74   Ingrid Kristiansen (NOR) 5 Haziran 1986 Oslo, Norveç[3]
29:31.78   Wang Junxia (CHN) 8 Eylül 1993 Pekin, Çin[3]

Madalyalar

değiştir

Olimpiyat Oyunları

değiştir

Erkekler

değiştir
Branş Altın Gümüş Bronz
1912 Stockholm   Hannes Kolehmainen (FIN)   Lewis Tewanima (USA)   Albin Stenroos (FIN)
1920 Antwerp   Paavo Nurmi (FIN)   Joseph Guillemot (FRA)   James Wilson (GBR)
1924 Paris   Ville Ritola (FIN)   Edvin Wide (SWE)   Eero Berg (FIN)
1928 Amsterdam   Paavo Nurmi (FIN)   Ville Ritola (FIN)   Edvin Wide (SWE)
1932 Los Angeles   Janusz Kusociński (POL)   Volmari Iso-Hollo (FIN)   Lasse Virtanen (FIN)
1936 Berlin   Ilmari Salminen (FIN)   Arvo Askola (FIN)   Volmari Iso-Hollo (FIN)
1948 Londra   Emil Zátopek (TCH)   Alain Mimoun (FRA)   Bertil Albertsson (SWE)
1952 Helsinki   Emil Zátopek (TCH)   Alain Mimoun (FRA)   Aleksandr Anufriyev (URS)
1956 Melbourne   Vladimir Kuts (URS)   József Kovács (HUN)   Allan Lawrence (AUS)
1960 Roma   Pyotr Bolotnikov (URS)   Hans Grodotzki (EUA)   David Power (AUS)
1964 Tokyo   Billy Mills (USA)   Mohammed Gammoudi (TUN)   Ron Clarke (AUS)
1968 Mexico City   Naftali Temu (KEN)   Mamo Wolde (ETH)   Mohammed Gammoudi (TUN)
1972 Münih   Lasse Virén (FIN)   Emiel Puttemans (BEL)   Miruts Yifter (ETH)
1976 Montreal   Lasse Virén (FIN)   Carlos Lopes (POR)   Brendan Foster (GBR)
1980 Moskova   Miruts Yifter (ETH)   Kaarlo Maaninka (FIN)   Mohamed Kedir (ETH)
1984 Los Angeles   Alberto Cova (ITA)   Mike McLeod (GBR)   Michael Musyoki (KEN)
1988 Seul   Brahim Boutayeb (MAR)   Salvatore Antibo (ITA)   Kipkemboi Kimeli (KEN)
1992 Barcelona   Khalid Skah (MAR)   Richard Chelimo (KEN)   Addis Abebe (ETH)
1996 Atlanta   Haile Gebrselassie (ETH)   Paul Tergat (KEN)   Saleh Hissou (MAR)
2000 Sydney   Haile Gebrselassie (ETH)   Paul Tergat (KEN)   Assefa Mezgebu (ETH)
2004 Atina   Kenenisa Bekele (ETH)   Sileshi Sihine (ETH)   Zersenay Tadese (ERI)
2008 Pekin   Kenenisa Bekele (ETH)   Sileshi Sihine (ETH)   Micah Kogo (KEN)

Kadınlar

değiştir
Branş Altın Gümüş Bronz
1988 Seul   Olga Bondarenko (URS)   Liz McColgan (GBR)   Yelena Zhupiyeva-Vyazova (URS)
1992 Barcelona   Derartu Tulu (ETH)   Elana Meyer (RSA)   Lynn Jennings (USA)
1996 Atlanta   Fernanda Ribeiro (POR)   Wang Junxia (CHN)   Gete Wami (ETH)
2000 Sydney   Derartu Tulu (ETH)   Gete Wami (ETH)   Fernanda Ribeiro (POR)
2004 Atina   Xing Huina (CHN)   Ejagayehu Dibaba (ETH)   Derartu Tulu (ETH)
2008 Pekin   Tirunesh Dibaba (ETH)   Elvan Abeylegesse (TUR)   Shalane Flanagan (USA)

Dünya Şampiyonaları

değiştir

Erkekler

değiştir
Şampiyona Altın Gümüş Bronz
1983 Helsinki   Alberto Cova (ITA)   Werner Schildhauer (GDR)   Hansjörg Kunze (GDR)
1987 Roma   Paul Kipkoech (KEN)   Francesco Panetta (ITA)   Hansjörg Kunze (GDR)
1991 Tokyo   Moses Tanui (KEN)   Richard Chelimo (KEN)   Khalid Skah (MAR)
1993 Stuttgart   Haile Gebrselassie (ETH)   Moses Tanui (KEN)   Richard Chelimo (KEN)
1995 Gothenburg   Haile Gebrselassie (ETH)   Khalid Skah (MAR)   Paul Tergat (KEN)
1997 Atina   Haile Gebrselassie (ETH)   Paul Tergat (KEN)   Salah Hissou (MAR)
1999 Sevilla   Haile Gebrselassie (ETH)   Paul Tergat (KEN)   Assefa Mezgebu (ETH)
2001 Edmonton   Charles Kamathi (KEN)   Assefa Mezgebu (ETH)   Haile Gebrselassie (ETH)
2003 Paris   Kenenisa Bekele (ETH)   Haile Gebrselassie (ETH)   Sileshi Sihine (ETH)
2005 Helsinki   Kenenisa Bekele (ETH)   Sileshi Sihine (ETH)   Moses Mosop (KEN)
2007 Osaka   Kenenisa Bekele (ETH)   Sileshi Sihine (ETH)   Martin Mathathi (KEN)
2009 Berlin   Kenenisa Bekele (ETH)   Zersenay Tadese (Eritre)   Moses Ndiema Masai (KEN)

Kadınlar

değiştir
Şampiyona Altın Gümüş Bronz
1987 Roma   Ingrid Kristiansen (NOR)   Yelena Zhupiyeva (URS)   Kathrin Ullrich (GDR)
1991 Tokyo   Liz McColgan (GBR)   Zhong Huandi (CHN)   Wang Xiuting (CHN)
1993 Stuttgart   Wang Junxia (CHN)   Zhong Huandi (CHN)   Sally Barsosio (KEN)
1995 Gothenburg   Fernanda Ribeiro (POR)   Derartu Tulu (ETH)   Tegla Loroupe (KEN)
1997 Atina   Sally Barsosio (KEN)   Fernanda Ribeiro (POR)   Masako Chiba (JPN)
1999 Sevilla   Gete Wami (ETH)   Paula Radcliffe (GBR)   Tegla Loroupe (KEN)
2001 Edmonton   Derartu Tulu (ETH)   Berhane Adere (ETH)   Gete Wami (ETH)
2003 Paris   Berhane Adere (ETH)   Werknesh Kidane (ETH)   Sun Yingjie (CHN)
2005 Helsinki   Tirunesh Dibaba (ETH)   Berhane Adere (ETH)   Ejegayehu Dibaba (ETH)
2007 Osaka   Tirunesh Dibaba (ETH)   Elvan Abeylegesse (TUR)   Kara Goucher (USA)
2009 Berlin   Linet Masai (KEN)   Meselech Melkamu (ETH)   Wude Ayalew (ETH)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Olympics Men's 10 KM Winners - List of Gold, Silver & Bronze Medalists at Olympic Games". 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2011. 
  2. ^ "10,000 Metres All Time (Women)". IAAF. 15 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2009. 
  3. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw "12th IAAF World Championships In Athletics: IAAF Statistics Handbook. Berlin 2009" (pdf). Monte Carlo: IAAF Media & Public Relations Department. 2009. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ağustos 2009. 

Dış bağlantılar

değiştir