Alkollü içecek ambalajlarında uyarı mesajları
Alkollü içecek ambalajlarında uyarı mesajları (İngilizce: alcohol warning labels)[1] alkollü içeceklerin ambalajlarında sağlık etkileriyle ilgili olarak görünen uyarı mesajlarıdır. Bunlar, özellikle fetal alkol sendromu ve alkolün kanserojen özellikleri açısından alkollü içecek tüketiminin zararlı etkileri konusunda kamuoyunun farkındalığını artırma çabasıyla uygulanmıştır.[2] Genel olarak, farklı ülkelerde kullanılan uyarılar aynı mesajları vurgulamaya çalışır (Ülkelere göre bölümüne bakın). Bu tür uyarılar, içeriği ülkeden ülkeye farklılık gösterse de, alkol reklamlarında gösterilmesi uzun yıllardır zorunludur.
.jpg)
2017 yılında yayınlanan bir Dünya Sağlık Örgütü raporunda şunlar belirtildi:[3]
Alkollü ürün etiketlemesi, alkolle ilişkili zararı azaltmak için kapsamlı bir halk sağlığı stratejisinin bir bileşeni olarak düşünülebilir. Alkol ambalajlarına sağlık etiketleri eklemek, farkındalığı artırmada önemli bir ilk adımdır ve alkolün zararlı kullanımına ilişkin toplumsal bir anlayış oluşturmaya yardımcı olmakta uzun vadeli bir faydaya sahiptir.
BMC Public Health'in 2014 yılında yaptığı bir araştırma, "Alkollü içecekler üzerindeki kanser uyarı ifadeleri, alkol tüketimi ile kanser riski arasındaki ilişki hakkında farkındalığı artırmanın potansiyel bir yoludur." sonucuna varmıştır.[4]
Birçok ülkede, 2018 yılı itibarıyla alkollü içecek paketlerinin diğer tüm yiyecek ve içeceklerde bulunması gereken enerji ve besin içeriğine ilişkin bilgileri içermesi zorunlu değildir.[5]
Tarihçe
değiştir
Tütün paketleme uyarı mesajlarının başarılı olmasının ardından, alkollü içeceklere uyarı etiketlerinin eklenmesi yönündeki çağrılar arttı.[4] Alkollü içeceklere uyarı etiketlerinin eklenmesi, tarihsel olarak Kadın Hristiyan Temperance Birliği gibi ölçülülük hareketi örgütleri ve İrlanda Kanser Derneği (Irish Cancer Society) gibi tıbbi örgütler tarafından desteklenmiştir.[6][7] Alkollü içecek kaplarına alkol paketleme uyarı mesajları ekleme yönündeki teşvik, "kanser, diyabet, kardiyovasküler hastalık, aşırı kilo ve obezite, karaciğer hastalığı, fetal anormallikler, bilişsel bozukluk, ruh sağlığı sorunları ve kazara yaralanma gibi bir dizi sağlık sorunu ile alkol tüketimi arasındaki ilişkiye ilişkin giderek artan bir kanıt tabanını yansıtmaktadır".[4] Hafif ve orta düzeyde alkol tüketimi bile bireylerde kanser riskini artırmaktadır.[8][9] 2014 itibarıyla Brezilya, Kolombiya, Kosta Rika, Fransa, Guatemala, Meksika, Rusya, Güney Afrika, Tayvan, Tayland, Türkiye (2013)[10] ve Amerika Birleşik Devletleri dahil olmak üzere birçok ülkede alkol uyarı etiketleri zorunludur.[4] Modern alkol reklamları, alkollü içecekleri "sanki toksik bir madde değilmiş gibi" yoğun bir şekilde tanıtıyor.[4] Alkol endüstrisi, alkollü içeceklerin kanser uyarı etiketlerine sahip olmasını gerektiren yasaların kaldırılması için kampanya yürütmenin yanı sıra,[11] alkol tüketiminden kaynaklanan kanser riski konusunda halkı aktif olarak yanıltmaya çalışıyor.[12]
Kanser uyarıları
değiştirDünya Sağlık Örgütü, alkolü 1990 yılında Sınıf I kanserojen ilan etti. Kesin bilimsel kanıtlara rağmen, 2020 itibarıyla yalnızca Güney Kore'de bağlantı konusunda uyarıda bulunan uyarı mesajları vardı. Alkol endüstrisi, alkol ile kanser arasındaki bağlantı konusunda daha fazla kamu farkındalığına yol açabilecek her türlü önleme karşı sert bir lobi faaliyeti yürüttü. Bunlar arasında alkollü içecek ambalajlarında uyarı mesajları mevzuatının önlenmesi, geciktirilmesi ve zayıflatılması yer alıyor.[13]
Lobi faaliyetleri
değiştirAlkol üreticileri, alkolün kansere yol açtığını söyleyen uyarı etiketlerine şiddetle karşı çıkıyorlar. Daha grafik olan ve şişede belirgin bir konumda olması gereken uyarılara daha çok karşı çıkıyorlar; seçim hakkı verildiğinde uyarıları mümkün olduğunca göze batmayacak şekilde gizliyorlar. Lobiciler genellikle sarhoşken araç kullanma, reşit olmayanların içki içmesi veya fetal alkol sendromu hakkında uyarı gerektiren yasalara karşı çıkmıyorlar.[5]
Endüstri bazen uyarıların ana etikete entegre edilmesinin çok pahalı olduğunu ve yasaklanması gerektiğini savunmuştur. Üreticiler tarafından seçilecek bir yerleşimle, ana etikete müdahale etmeyecek veya onu etkilemeyecek şekilde ek yapışkan etiketleri tercih ederler. Daha sonra en göze çarpmayan yerleşimi seçerler. Hükûmetler buna karşı çıkmıştır.[5]
Ticaret anlaşmalarında karşı önlemler
değiştirAlkol endüstrisi ayrıca uyarı etiketlerinin uygulanmasını yavaşlatmak için uluslararası ticaret ve yatırım yasalarını kullanmaya başladı ve uluslararası anlaşmalara bazı uyarı etiketi türlerini yasaklayan hükümler ekledi. Bu, uluslararası anlaşmalar kapsamında dava açmakla tehdit etmelerine ve caydırıcı etkiler yaratmalarına olanak tanır. Davaları reddedilse bile, ulusal, uluslararası ve ulusüstü forumlarda dava açmak eylemi geciktirir ve çok daha pahalı hale getirir. 2010 yılında, alkol uyarı etiketleri gerektiren Tayland mevzuatı Dünya Ticaret Örgütü'nde (DTÖ) engellendi: Avustralya, Avrupa Birliği, Yeni Zelanda ve Amerika Birleşik Devletleri dahil olmak üzere alkol ihraç eden ülkeler, bir etiket zorunluluğunun "ticarete teknik bir engel" olduğunu savundu. O zamandan beri, Kenya, Hindistan, İrlanda, İsrail, Kore, Meksika, Güney Afrika ve Türkiye tarafından önerilen uyarı etiketlerine benzer bir DTÖ muhalefeti oluştu.[5][13]
Bu taktikler daha önce tütün endüstrisi tarafından tütün uyarı etiketlerine ve düz paketleme gerekliliklerine karşı çıkmak için kullanılmıştı. Tütün endüstrisi bazı davaları kaybetti, ancak Avustralya hükûmeti, Avustralya Yüksek Mahkemesi'nde, Dünya Ticaret Örgütü'nde ve uluslararası bir mahkemede dava açmak zorunda kaldı. Kendisinden daha zengin şirketlerden davalarla karşı karşıya kalan Uruguay, yalnızca Bloomberg Vakfı'ndan hayır amaçlı fon kullanarak endüstri davalarıyla mücadele edebildi ve uyarı etiketleme mevzuatına devam edebildi. Bir dava, DC devresindeki Temyiz Mahkemesi'nin bir kararının ardından 2013 yılında ABD'de grafik uyarı etiketlerinin tanıtılmasını engelledi.[5] 2023 itibarıyla ABD'de hala yalnızca 1988 Alkollü İçecek Etiketleme Yasası tarafından zorunlu kılınan küçük siyah beyaz düz metin uyarıları bulunmaktadır. Bunlar 1988'den beri yapılan tıbbi araştırmaları yansıtmamaktadır.
Ülkelere göre
değiştirAvustralya
değiştirAvustralya'da, "Alkollü içecek üreticileri, 2019 itibarıyla ürünlerini hamilelik sırasında içmenin risklerine ilişkin uyarı etiketleriyle etiketlemek zorundadır"[14]
Kanada
değiştir2017'de, Yellowknife'daki bir içki dükkanında alkollü ürünlere, hamileyken içki içmek veya sarhoş araba kullanmakla ilgili federal olarak zorunlu 1991 uyarılarının yanına "Alkol kansere neden olabilir" uyarı etiketleri eklendi. Etiketler, sekiz ay sürmesi planlanan Kuzey Toprakları Alkol Etiketleri Çalışması'nın bir parçası olarak gerçekleşti. Alkol endüstrisi lobicileri, Yukon hükûmetine dava açmakla tehdit ederek, çalışmayı sadece birkaç hafta sonra durdurdular. Spirits Canada, Beer Canada ve Canadian Vintners Association, Yukon hükûmetinin etiketleri eklemek için yasal yetkisinin olmadığını ve etiketlerin kendi rızaları olmadan eklenmiş olması nedeniyle hakaret, satış kayıpları için tazminat ve ambalaj ticari markası ve telif hakkı ihlalinden sorumlu tutulacaklarını iddia ettiler.[5][15]
İrlanda
değiştirİrlanda Kanser Derneği'nin desteğiyle İrlanda hükümeti, alkolün kanserojen özellikleriyle ilgili olarak alkollü içeceklere uyarı etiketleri koyacak.[7][16] Politikanın 22 Mayıs 2026'da yürürlüğe girmesi bekleniyor.[17]
Tayland
değiştirDaha fazla bilgi: Tayland'da alkol reklamcılığı
Alkollü içecekler, doğrudan veya dolaylı olarak fayda iddia eden veya tüketimini teşvik eden bir şekilde reklam edilemez ve ürün veya ambalajı gösterilemez.[18] Tüm reklamlara ayrıca, video reklamları için en az iki saniye süren veya basılı medya için reklam alanının en az yüzde 25'ini kaplayan, önceden tanımlanmış beş uyarı mesajından biri eşlik etmek zorundadır.[19]
Türkiye
değiştirTürkiye'de alkollü içecek ambalajlarında uyarı mesajları Tütün ve Alkol Piyasası Denetleme Kurumu yetkisindedir. 8/6/1942 tarihli ve 4250 sayılı "İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisar Kanunu"'nun 6 ncı maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan, alkollü içki ambalajları üzerine konulacak sağlık uyarılarına ilişkin hususları düzenleyen "Alkollü İçki Ambalajları Üzerine Konulacak Uyarı Mesajlarıyla İlgili Tebliğ"ine göre tebliğin yayınlandığı 11 Ağustos 2013 tarihinden itibaren on ay içinde uygulama başlamıştır. Tebliğe göre 3 adet grafik uyarı mesajı ve 1 adet yazılı uyarı mesajının alkollü içecek ambalajları üzerinde bulunması zorunludur.[10]
Amerika Birleşik Devletleri
değiştirDaha fazla bilgi: Alkollü İçecek Etiketleme Yasası
1989'dan beri Amerika Birleşik Devletleri'nde alkollü içecekler üzerindeki uyarı etiketlerinin "içki içip araç kullanmanın, makine kullanmanın, hamilelikte içki içmenin ve diğer genel sağlık risklerinin" uyarısını içermesi zorunludur.[20]
2014 yılı itibarıyla, mevcut alkol uyarı mesajı şu şekildedir:[4]
HÜKÜMET UYARISI:
(1) Cerrah Genel Müdürüne göre, kadınlar doğum kusurları riski nedeniyle hamilelik döneminde alkollü içecekler içmemelidir.
(2) Alkollü içeceklerin tüketimi araba kullanma veya makine kullanma yeteneğinizi bozar ve sağlık sorunlarına yol açabilir.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Zhao, Jinhui; Stockwell, Tim; Vallance, Kate; Hobin, Erin (Mart 2020). "The Effects of Alcohol Warning Labels on Population Alcohol Consumption: An Interrupted Time Series Analysis of Alcohol Sales in Yukon, Canada". Journal of Studies on Alcohol and Drugs. 81 (2): 225-237. doi:10.15288/jsad.2020.81.225. ISSN 1937-1888. 18 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ "Alcohol label 'will help prevent cancer' - Harris". Irish Independent (İngilizce). 27 Eylül 2018. 24 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ "Alcohol labelling: A discussion document on policy options" (PDF). Dünya Sağlık Örgütü. 18 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ a b c d e f Pettigrew, Simone; Jongenelis, Michelle; Chikritzhs, Tanya; Slevin, Terry; Pratt, Iain S; Glance, David; Liang, Wenbin (Aralık 2014). "Developing cancer warning statements for alcoholic beverages". BMC Public Health (İngilizce). 14 (1). doi:10.1186/1471-2458-14-786. ISSN 1471-2458. 8 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ a b c d e f O’Brien, Paula; Gleeson, Deborah; Room, Robin; Wilkinson, Claire (1 Mayıs 2018). "Commentary on 'Communicating Messages About Drinking': Using the 'Big Legal Guns' to Block Alcohol Health Warning Labels". Alcohol and Alcoholism. 53 (3): 333-336. doi:10.1093/alcalc/agx124. ISSN 0735-0414. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ Chandler, Ellen (2012). "FASD - Fetal Alkol Spektrum Bozukluğu". Beyaz Kurdele Sinyali. 117 (2): 2.
- ^ a b Finn, Christina (21 Eylül 2018). "Irish Cancer Society urges minister not to drop proposed cancer warning labels on alcohol products". TheJournal.ie (İngilizce). 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ Reuters, Cheryl Platzman Weinstock. "Alcohol Consumption Increases Risk of Breast and Other Cancers, Doctors Say". Scientific American (İngilizce). 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ Noelle K. LoConte; Abenaa M. Brewster; Judith S. Kaur; Janette K. Merrill & Anthony J. Alberg (7 Kasım 2017). "Alkol ve Kanser: Amerikan Klinik Onkoloji Derneği'nin Bir Açıklaması". Klinik Onkoloji Dergisi . 36 (1). Açıkça, en büyük kanser riskleri ağır ve orta düzeyde içici kategorilerinde yoğunlaşmıştır. Yine de, düşük tüketim seviyelerinde bile bazı kanser riskleri devam etmektedir. Günde bir içki veya daha az içki içmenin neden olduğu kanser risklerine odaklanan bir meta-analiz, bu düzeyde alkol tüketiminin yemek borusunun skuamöz hücreli karsinomu (sRR, 1,30; %95 GA, 1,09-1,56), orofaringeal kanser (sRR, 1,17; %95 GA, 1,06-1,29) ve meme kanseri (sRR, 1,05; %95 GA, 1,02-1,08) için bir miktar yüksek riskle ilişkili olduğunu gözlemledi; ancak kolorektum, gırtlak ve karaciğer kanserleri için fark edilebilir bir ilişki görülmedi.
- ^ a b "Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü". www.resmigazete.gov.tr. 1 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ Petticrew, Mark; Maani Hessari, Nason; Knai, Cécile; Weiderpass, Elisabete (2018). "How alcohol industry organisations mislead the public about alcohol and cancer". Drug and Alcohol Review (İngilizce). 37 (3): 293-303. doi:10.1111/dar.12596. ISSN 1465-3362. 17 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ Chaudhuri, Saabira (9 Şubat 2018). "Lawmakers, Alcohol Industry Tussle Over Cancer Labels on Booze". Wall Street Journal (İngilizce). ISSN 0099-9660. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ a b Stockwell, Tim; Solomon, Robert; O’Brien, Paula; Vallance, Kate; Hobin, Erin (Mart 2020). "Cancer Warning Labels on Alcohol Containers: A Consumer's Right to Know, a Government's Responsibility to Inform, and an Industry's Power to Thwart". Journal of Studies on Alcohol and Drugs. 81 (2): 284-292. doi:10.15288/jsad.2020.81.284. ISSN 1937-1888.
- ^ "Mandatory warning labels to be introduced on alcohol - Food & Drink Business". www.foodanddrinkbusiness.com.au (İngilizce). 23 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ "Booze industry brouhaha over Yukon warning labels backfired, study suggests". 29 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ "Cancer warning labels to be included on alcohol in Ireland, minister confirms". BelfastTelegraph.co.uk (İngilizce). 26 Eylül 2018. ISSN 0307-1235. 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ Carroll, Rory; correspondent, Rory Carroll Ireland (22 Mayıs 2023). "Ireland to introduce world-first alcohol health labelling policy". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ ""Alcohol Control Act B.E. 2551 (2008)" (PDF). 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ "Alkol Kontrol Yasası BE 2551 (2008)" (PDF). 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025.
- ^ Boyle, Peter (2013). Alcohol: Science, Policy and Public Health. Paolo Boffetta, Albert B. Lowenfels, Harry Burns, Otis Brawley, Witold Zatonski, Jürgen Rehm. Oxford: Oxford University Press, Incorporated. ISBN 978-0-19-965578-6.