Ankara Üniversitesi Gözlemevi

Astronomi ve uzay bilimleri araştırma ve uygulama merkezi

Ankara Üniversitesi Gözlemevi, 1959 yılında Ahlatlıbel, Ankara'da, astrofizikçi Prof. Dr. Egbert Adriaan Kreiken tarafından kurulmuştur.[1]

Ankara Üniversitesi Gözlemevi
Ankara Üniversitesi Gözlemevi'ndeki radyo teleskop
Alternatif isimlerAnkara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Bunu Vikiveri'de düzenleyin
OrganizasyonAstronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü
Fen Fakültesi
Ankara Üniversitesi
Bulunduğu yerAnkara, Ahlatlıbel, Türkiye Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Koordinatlar39°50′37″N 32°46′38″E / 39.8436°K 32.7772°D / 39.8436; 32.7772
Teleskoplar
T80800 mm Ritchey-Chrétien
T40 Kreiken406 mm yansıtmalı teleskop
T35356 mm yansıtmalı teleskop
T30 MaksutovCassegrain
T15Coudé
T20203 mm yansıtmalı teleskop
ETX-125127 mm yansıtmalı teleskop
Mars Explorer70 mm kırılmalı teleskop
TAD-260 mm kırılmalı teleskop
TAD-160 mm kırılmalı teleskop
Radyo TeleskopRadyo bölge için (artık kullanılmıyor)
rasathane.ankara.edu.tr Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Türkiye üzerinde Ankara Üniversitesi Gözlemevi
Ankara Üniversitesi Gözlemevi
Ankara Üniversitesi Gözlemevi konumu
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Şu an gözlemevinde 4'ü sabit 9 optik teleskop ve 1 tane Radyo teleskobu bulunmaktadır. Gözlemevinde kullanılan eski gözlem araçlarının sergilendiği Rasathane Müzesi ve gece gözlem gruplarının kalabildiği Gözlemci Konutları bulunmaktadır.

Tarihçe

değiştir
 
Güneş Saati

1954 yılında Ankara'da gözlemsel astronomiyi başlatmak amacıyla Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'ne bağlı bir gözlemevi kurulması kararlaştırıldı. Fakülte kentin merkezinde ve geceleri ışık kirliliğinden etkilendiği için gözlemevinin ulaşımı kolay, ışık kirliliğinden uzak, yılda yaklaşık 300 açık gözlem gecesine sahip Gölbaşı'na bağlı Ahlatlıbel mevkiinde yapılması kararlaştırıldı.

1955 yılında projenin hazırlanmaya başlanmasıyla ancak 1959 yılında gözlemevinin, 1 merkez bina ve 3 gözlem binasının temeli atıldı. Gözlemevi, 26 Ağustos 1963'te Uluslararası bir Astronomi toplantısı ile resmi olarak açıldı. Gözlemevi bir radyo teleskop, 15 cm çaplı bir astograf ve Coude teleskop ile gözlemlere başlamıştır.

Gözlem araçları

değiştir

Teleskoplar

değiştir

T80 Prof. Dr. Berahitdin Albayrak Teleskobu

değiştir
  • Açıklık: 800 mm
  • Odak oranı: f/7
  • Odak uzaklığı: 5600 mm
  • Görüntü ölçeği: 37 yaysn/mm
  • Üretici: ASA (Astro Systeme Austria)

Gözlemevinde bulunan en büyük çaplı teleskoptur. Tayfçekeri bulunmaktadır.

T40 Kreiken Teleskobu

değiştir
 
T40 Kreiken Teleskobu ve Kubbesi
  • Açıklık: 406 mm (16")
  • Odak oranı: f/10
  • Odak uzaklığı: 4000 mm
  • Görüntü ölçeği: 51 yaysn/mm
  • Üretici: Meade Instruments Corp., California
 
T40 Kreiken Teleskop Binası

Adını gözlemevinin kurucusu olan Prof. Dr. Egbert Adriaan Kreiken'den alır.[2]

406 mm açıklığa sahip bu teleskop ile genellikle çift yıldız ve değişen yıldızların fotoelektrik ışık-ölçüm gözlemleri yapılmaktadır.

Apogee ALTA U47+ CCD kamerası, 1024x1024 13 mikron piksel E2V CCD47-10 arkadan aydınlatmalı yongası, OPTEC IFW filtre tekerleği, Johnson UBVRI – Strömgren uvbyHbeta – RGB filtreleri ve çeşitli göz mercekleri vardır. Teleskop bilgisayar kontollü veri aktarımı yapar.

T35 Yrd. Doç. Dr. Zekeriya Müyesseroğlu Teleskobu

değiştir
 
T35 Teleskop Binası
  • Açıklık : 356mm (14")
  • Odak Oranı : f/10
  • Odak Uzunluğu : 3556mm
  • Üretici: Meade Instruments Corp., California

2011 yılında eski Maksutov binasına kurulmuştur. 356 mm açıklığa sahip bu teleskop ile çift ve değişen yıldızların ışık ölçüm gözlemleri yapılması planlanmaktadır.

T30 Maksutov Teleskobu

değiştir
 
T30 Teleskop Binası
  • Açıklık:300 mm.
  • Odak Oranı:f/16
  • Odak Uzunluğu:4800 mm.
  • Görüntü Ölçeği:43 yaysn/mm
  • Üretici :E. Popp Tele-Optik, Zürih

300 mm açıklağa sahip bu teleskop ile genellikle çift yıldız ve değişen yıldızların fotoelektrik ışık-ölçüm gözlemleri yapılmaktadır. Optec SSP-5A fotoelektrik ışıkölçeri, standart 1 mm açıklıklı diyaframı, Johnson UBV filtreleri, motorize filtre sürgüsü vardır. Teleskop bilgisayar kontollü veri aktarımı yapar.2011 yılı içerisinde yeni binasına taşınacaktır.

T15 Coude Teleskobu

değiştir
 
Coude Teleskobu
 
Coude Teleskop binası
  • Açıklık: 150 mm
  • Odak oranı: f/15
  • Odak uzaklığı: 2250 mm
  • Görüntü ölçeği: 92 yaysn/mm
  • Üretici: ZEISS-Oberkochen, Württemberg

Adını montaj biçiminden alır. Coude tarzı teleskoplarda teleskop ne tarafa çevirilerse çevrilsin gözlemcinin konumu hep sabittir.

150 mm açıklığa sahip bu teleskop ile genellikle Güneş lekeleri gözlenir. Teleskop ayrıca gözlemevi tarafından düzenlenen popüler-eğitsel halk günlerinde de kullanılır. Teleskopta Güneş leke gözlemleri için Güneş projeksiyon merceği ve ekranı, Contarex fotoğraf makinesi, Lyott H-alfa monokromatörü, çeşitli filtreler ve göz mercekleri bulunur.

Diğer teleskoplar

değiştir

Popüler ve eğitsel astronomi etkinliklerinde kullanılmak üzere;

Meade LX200 8"
değiştir

3 adet bulunmaktadır.

  • Açıklık :203 mm (8")
  • Odak Oranı : f/10
  • Odak Uzunluğu : 2000
  • Üretici: Meade Instruments Corp., California
Meade ETX125 5"
değiştir
  • Açıklık : 127 mm (5")
  • Odak Oranı : f/15
  • Odak Uzunluğu : 1900 mm
  • Üretici: Meade Instruments Corp., California
TAD Bresser RB60
değiştir

2 adet bulunmaktadır.

  • Açıklık : 60 mm
  • Odak Uzunluğu : 700 mm
  • Üretici: Meade Instruments Corp., California
Bresser Mars Explorer ST70
değiştir
  • Açıklık : 70
  • Odak Uzunluğu : 700
  • Üretici: Meade Instruments Corp., California
SolarMax II Güneş Teleskobu
değiştir
  • Açıklık : 60
  • Odak Uzunluğu : 400
  • Üretici: Meade Instruments Corp., California
Bresser Messier NT-130/1000
değiştir
  • Açıklık : 130
  • Odak Uzunluğu : 1000
  • Üretici: Bresser Group of Companies, Almanya

Radyo teleskop

değiştir
 
Radyo Teleskop

Daha önceleri radyo bölgedeki dalgaları yakalayıp gözlem yapmak için kullanılan bu teleskop şu an faal durumda değildir. (Bkz. Radyo teleskoplar)

Meteoroloji istasyonu

değiştir

Gözlemevinde hava sıcaklığı, nem oranı gibi hava parametrelerini ölçen bir meteoroloji istasyonu bulunmaktadır. Rasathane Meteo 6 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Coğrafya

değiştir

Ankara Üniversitesi Gözlemevi, İncek Bulvarı üzerinde, Or-An Köprüsünden (Konya Yolu) 2 km uzaklıkta Ahlatlıbel mevkiindedir.

Ulaşım

değiştir

Kızılay, Güvenpark'tan kalkan 190, 191, 192, 194 sefer sayılı EGO otobüsleri[3] ile veya Ulus, Bentderesi'nden kalkan İncek dolmuşları ile ulaşılabilinir. Otobüs hareket saatleri yazlık ve kışlık tarifeye göre değişmektedir.[4]

Yönetim

değiştir
  • Doç.Dr. Mesut Yılmaz

Müdür Yardımcısı

değiştir
  • Doç. Dr. Tolgahan Kılıçoğlu

Yönetim Kurulu

değiştir
  • Prof. Dr. Hakan Volkan Şenavcı
  • Doç.Dr. Mesut Yılmaz
  • Prof. Dr. Yılmaz Akdi
  • Prof. Dr. Tevhide Kargın
  • Doç. Dr. Tolgahan Kılıçoğlu

Ayrıca bakınız

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2010. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010. 

Dış bağlantılar

değiştir
 
Ankara Üniversitesi Gözlemevi ve çevresini Yandex.Haritalar'da panoramik olarak (360 derece) gezebilirsiniz.