Armen Leonovich Takhtajan

Ermeni-Sovyet bitkibilimci (1910-2009)

Armen Leonovich Takhtajan veya Takhtajian (Ermenice: Արմեն Լևոնի Թախտաջյան; Rusça: Армен Леонович Тахтаджян) (10 Haziran 1910 - 13 Kasım 2009), bitki evrimi, bitki sistematiği ve biyocoğrafya alanlarında 20. yüzyılın en önemli isimlerinden biri olan Sovyet - Ermeni botanikçi. Diğer ilgi alanları arasında çiçekli bitkilerin morfolojisi, paleobotanik ve Kafkasya florası vardı. Şuşa'da doğdu. Yirminci yüzyılın en etkili taksonomistlerinden biriydi. Bitki bilim mahlası Takht.'dır.[1]

Armen Takhtajan
Armen Takhtajan bir posta pulu üzerinde
Doğum10 Haziran 1910(1910-06-10)
Şuşa, Rus İmparatorluğu
Ölüm13 Kasım 2009 (99 yaşında)
Sankt-Peterburg, Rusya
VatandaşlıkSSCB
EğitimErivan Devlet Üniversitesi
Kariyeri
DalıBotanik
Çalıştığı kurumlar
İmza
 
Armen Takhtajan'ın babası (solda) ve büyükbabası (sağda), yak. 1900

Takhtajan, 10 Haziran 1910'da Rusya İmparatorluğu'nun Şuşa kentinde doğdu. Büyükbabası Meliksan Takhtadzhyan Petrovich, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Trabzon'da doğdu ve İtalya'da eğitim gördükten sonra gazeteci olarak çalıştı. 1930'da Paris'te öldü. Babası Leon Meliksanovich Takhtadzhyan (1884-1950), Gürcistan'ın Batum şehrinde doğdu ve Leipzig Üniversitesi'nde tarım uzmanı olarak eğitim gördü. 1906'da mezun olduktan sonra Fransa, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta çiftliklerde çalıştı ve koyun yetiştiriciliği üzerine çalışmalar yaptı. Almanca, Fransızca, İngilizce, Rusça, Gürcüce ve Azerice dillerinde uzmanlaştı. 1908'de Şuşa'ya geldi. 1909'da Gerseliya Sergeevna Gazarbekyan (1887-1974) ile tanıştı ve evlendi.[2][3]

Takhtajanların üç çocuğu vardı, Armen (1910-2009), Nellie (1914-1994) ve Nora (1918-1965). 1918'de aile, pogromlar nedeniyle kuzey Ermenistan'a kaçmak zorunda kaldı. Armen, çocukluğu boyunca babasıyla birlikte seyahat ederken doğa tarihine ilgi duymaya başladı. Tiflis'te eğitimine başladı. Burada, daha önce Tiflis Devlet Üniversitesinde tarım öğretmenliği yapmış ve Gürcüce, Rusça ve Latince botanik isimler sözlüğü hazırlamış olan öğretmenlerinden Alexander Konstantinovich Makaev'den (Makashvili) (1896-1962) etkilendi. Makaev, Armen'i botanik gezilere çıkardı ve ona bitkileri tanımlamayı öğretti (1920). 1928'de ortaokulu bitirdi ve Leningrad'a gitti. Leningrad Üniversitesi biyoloji bölümünde Vladimir Leontyevich Komarov'un (1869-1945) bitki morfolojisi üzerine derslerine katıldı. 1929 yılında Erivan Devlet Üniversitesi'nde biyoloji eğitimine başladı.[2]

Erivan'da Ermenistan Doğa Tarihi Müzesi'nde ve ardından Sovyet Bilimler Akademisi Biyoloji Enstitüsü Ermenistan şubesinin Herbaryumunda araştırmacı olarak görev aldı ve 1936'da Erivan Üniversitesi'nde yüksek lisans tezini tamamlarken öğretmenliğe başladı.[2]

13 Kasım 2009'da, başyapıtı Çiçekli Bitkiler'ı bitirdikten sonra, Saint Petersburg'da öldü.[4][3]

Eserleri

değiştir

Esas olarak çiçekli bitkilerin kökenleri ve paleobotani üzerine eserleri ile ünlüdür ve bitkiler için yeni bir sınıflandırma sistemi geliştirmiştir. "Ermenistan Florası" (cilt 1-6, 1954-73) ve "SSCB'nin çiçekli bitki fosilleri" (v. 1, 1974) kitapları üzerinde çalıştı. Takhtajan ayrıca bir Floristik Bölgeler sistemi geliştirdi. (Takhtajan, Crovello ve Cronquist, 1986)

Takhtajan sistemi

değiştir

"Takhtajan sistemi", çiçekli bitkileri bir bölüm (filum) (Magnoliophyta) ve iki sınıf, (Magnoliopsida (dikotlar) ve Liliopsida (monokotlar)) olarak ele alır. Bu iki sınıf, alt sınıflara ve ardından üst takımlara, takımlara ve ailelere ayrılır. Takhtajan sistemi Cronquist sistemine benzerdir, ancak biraz daha karmaşıktır. Takhtajan sınıflandırma sistemi günümüzde örneğin Montréal Botanik Bahçesi tarafından kullanılmaktadır.

Önemli eserleri

değiştir
  • 1948. Морфологическая эволюция покрытосеменных (Kapalı tohumluların morfolojik evrimi). [Rusçadan Almancaya Werner Höppner tarafından, Die evolution der angiospermae 1959, Fischer, Jena adı ileçevrilmiştir][5][6]
  • 1969. Çiçekli bitkiler: köken ve dağılım. Oliver ve Boyd, Edinburgh [Rusça'dan C Jeffrey tarafından çevrilmiştir][7]
  • 2009. Çiçekli Bitkiler. Springer, New York.[4]

Takhtajan, zamanının önde gelen botanikçilerinden biri olarak kabul edilir.[8][3]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "IPNI". 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  2. ^ a b c Velgorskaya 2007.
  3. ^ a b c Morin 2009.
  4. ^ a b Takhtajan 2009.
  5. ^ "Reviewed by Herbert F. Copeland, 1961". 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  6. ^ "Review by Lincoln Constance" (PDF). 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  7. ^ Takhtajan 1966.
  8. ^ Stevens 1993.

Bibliyografya

değiştir

Takhtajan'ın eserleri

değiştir

Dış bağlantılar

değiştir