Kentaur

Yunan mitolojisinde kısmen insan ve kısmen at görünümlü yaratıklar
(At adam sayfasından yönlendirildi)

Kentaurlar (Yunanca: Κένταυρος, Kendavros (tekil), Κένταυροι, Kendavri (çoğul)) ya da Sentorlar, Yunan mitolojisinde kısmen insan ve kısmen at görünümlü yaratıklardır.

Malmaison'da bronz bir sentor heykeli
İki dişi sentor

Yunan Mitolojisi'nde Sentor

değiştir

Yunan Mitolojisi'nde yarı insan ve yarı at bedenli düşsel varlıktır. Centaur Gandharvarlar gibi, Hint-Avrupa kültürlerine özgü olan, bulutlar ve dağlardan gelen sularla ilgili cinle aynı köktendir. Yunanlara göre centaurlar (sentorlar) İksion'un oğullarıydı. Homeros'a göre ise Tesalya'da yaşayan karşı koyulmaz bir güce sahip olan vahşi bir kavimdir. Genellikle kaba ve kötü yaratıklar olarak bilinirler. Efsaneye göre; Hippodameia ile evlenirken Lapithai kralı Pirithoos, onları düğününe çağırmış, şölenin ortasında centaurlar nişanlı kızı kaçırmak ve oradaki kızların ırzına geçmek istemişlerdir.

Efsaneler

değiştir

Sentor efsanesi at sırtında savaşa giden savaşçılardan gelmektedir. Sentorun sureti görenlere çok farklı ve ürkütücü gelmektedir. İnkalar'ın, Pizarro ve adamları 1533'te at üstünde geldiklerinde yanılmış olmaları muhtemeldir. Çünkü inandıkları at ve insan birleşimi canlının gerçek olduğu fikri onları o sırada çok korkutmuştur. Sentorların var olup olmadığı ile ilgili tartışmalarda varlığı yönündeki en önemli kanıt yine Yunan kaynaklarından gelmektedir. Sentorların; Türkler olduğu konusunda bir dizi araştırmalar yapılmıştır. Mitolojik efsanelerin anlatıldığı dönemde atın evcilleştirilmesi ve hakimiyeti konusunda Orta Asya halkları oldukça üstünlerdi, Türklerin Orta Asya'dan Batı'ya gerçekleştirdikleri seferlerde bu yakıştırmaları haiz olmuşlardır. Türklerin olağanüstü at binme yeteneklerinin yanında at binerken kılıç kullanma, isabetli ok atma yetenekleri bunun sebeplerindendir. Atın hızlı hareketi sırasında at kafasını mümkün olduğunca öne eğer, uzaktan sadece atın bacakları ve üzerinde savaşan er görünürdü. Bu da mitolojide sentorların doğuşunda etken olmuştu, Yunan mitolojisinde sentorlar savaşçı, savaş yetenekleri gelişmiş, güçlü yaratıklar olarak tasvir edilmiştir.

Bilinen Sentorlar

değiştir
 
Laurent Marqueste tarafından 1892 yılında yapılan heykel, sentörün bir nemf'i kaçırışını tasvir etmektedir, Tuileries, Paris.

Sentorler arasında en ünlüleri Nessos, Hiron, Folos, Evritiyon'dır. Hepsi Herakles hikâyelerinde geçmektedir. İleos ve Roitos ise, tanrıça Atalanta'ya saldırı girişimi sırasında Meleager tarafından yok edilmişlerdir.

Modern edebiyatta sentorlar

değiştir

Sentorları modern zamanlarda birçok yerde görmek mümkündür. Örneğin; Narnia Günlükleri (ve film uyarlaması Narnia Günlükleri:Aslan, Cadı ve Dolap), Zeyna:Savaşçı Prenses, Titan triloji, Harry Potter. Bunlara ek olarak Shakespeare'in Yanlışlıklar Komedyası. Percy Jackson Ve Olimposlular Şimşek Hırsızı eserinde Centaur Inn bir otel adıdır.

Oyun karakteri olarak

değiştir
  • Dungeons & Dragons adlı role-playing oyununda sentorlar bir ırk adıdır.
  • Mortal Kombat dövüş oyunları serisinde, ilk üç oyunun kötü, yönetici karakteri Motaro, bir sentordur.
  • Age of Mythology oyununda sentor klasik çağ mit ünitesidir.
  • Etten ve kemikten yapılmamış olmasına rağmen Mega Man 6'daki Robot Master, Centour Man karakteri sentor gibi görünecek şekilde tasarlanmıştır.
  • Shining Force serilerindeki sentorlar şövalyeler olarak geçmektedir.
  • Fantezi romanlardaki sentorlar, bazen barbar karakterler olmanın ötesinde türünün devamlılığı için çalışan onurlu bir ırk olarak gösterilmektedir. Gerçek-zamanlı bilgisayar oyunlarında Warcraft III: Reign of Chaos ve MMORPG, World of Warcraft, sentorlar barbar savaşçılar olarak gösterilmiştir.
  • The University of Tennessee'nin Hodges Kütüphanesi'nde, "Centaur from Volos" adlı sürekli bir sergi bulunmaktadır. Sergi bir insan iskeleti ile bir Shetland midillisinin iskeletinin birleştirilerek Sentorlere İnanır Mısınız? başlığıyla yapılmıştır.[1]
  • Bully adlı bilgisayar oyununda Fetty'nin Keşke bir sentor olsaydım dediğini duyarsınız.
  • Disciples II: Dark Prophecy oyununda sentorlar gardiyanlar ve savaşçılardır.
  • Warcraft dünyasında da sentorlar birçok yerde karşımıza çıkmaktadır.
  • Heroes of Might and Magic serisinde sentor mit ünitesidir.
  • AQW (Adventure Quest Worlds) oyununda Centaur 21 İsimi ile Ev Satmaktadır.
  • Knight Online oyununda kullanılan bir canavardır
  • League of Legends oyununda Hecarim adındaki karakter de örnektir.
  • Mobile Legends Bang Bang oyununda Hylos adındaki karakter de örnektir.

Knight Online Oyununda da Centaur Adında Geçmektedir

  • Rappelz'de evcilleştirilebilen ve saldırılabilen nadir bir yaratıktır.

Ayrıca Percy Jackson ve Olimposlular: Şimşek Hırsızı filminde karşımıza Kheiron veya Chiron olarak çıkmaktadır.

Ayrıca bakınız

değiştir

Tıpkı sentorlarda olduğu gibi Yunan mitolojisindeki diğer melez canlılar Helenik kültür ile Arkaik ve non-Helenik kültür arasında eşiksel bağlantı sağlar.

Kaynakça

değiştir
  • M. Grant and J. Hazel, Who's Who in Greek Mythology, David McKay & Co Inc, 1979
  1. ^ Anderson, Maggie (26 Ağustos 2004). "Library hails centaur's 10th anniversary". 97 (7 or 8). 20 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2006. 

Dış bağlantılar

değiştir