Zindanlar ve Ejderhalar

Dungeons & Dragons
Dungeons & Dragons
Yayımcılar	TSR (1974–1997), Wizards of the Coast (1997–şimdi)
Tasarımcı	Gary Gygax Dave Arneson
Senarist	Dave Arneson; Gary Gygax
Seri	1974 (orijinal); 1977 (Temel 1. sürüm); 1977 (Gelişmiş D&D); 1981 (B/X sürümü); 1983 (BECMI sürümü); 1989 (Gelişmiş Zindanlar ve Ejderhalar 2. Basım); 1991 (RC sürümü); 2000 (3. Basım); 2003 (3.5 sürüm); 2008 (4. Basım); 2014 (5. Basım)
Tür	Devasa çok oyunculu çevrimiçi rol yapma oyunu

Zindanlar ve Ejderhalar (veya Zindan ve Ejderha), halen Wizards of the Coast tarafından yayınlanmakta olan bir masaüstü rol yapma oyunudur.^[2]^[3]^[4]

Orijinal Zindanlar ve Ejderhalar oyunu 1974 yılında Gary Gygax ve Dave Arneson tarafından o zamanlar Gygax'in firması Tactical Studies Rules (TSR) tarafından yayınlandı. Masaüstü oyunlarından türetilen Zindanlar ve Ejderhalar'ın basımı genelde modern rol yapma oyunlarını ve Devasa çok oyunculu çevrimiçi rol yapma oyunu (MMORPG) endüstrisinin başlangıcı olarak görülmektedir.^[5] Zindanlar ve Ejderhalar dünyada en çok oynanan ve tanınan Masa Üstü Rol Yapma Oyunu (MÜRYO) dur. Türkiye'de Zindanlar ve Ejderhalar MÜRYO kural kitaplarının çok azı Türkçeye çevrilmiştir. Bu oyun ve kuralları hakkında detaylı bilgi bulmak isteyenler oyunun resmi sitesinden ya da başka kardeş sitelerden okuyabilirler.

Wikimedia Commons'ta Zindanlar ve Ejderhalar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Zindanlar ve Ejdarhalar Sürümleri

Wizards of the Coast firması Zindanlar ve Ejderhalar (Dungeons and Dragons) masa üstü rol yapma oyunu için pek çok kural kitabı çıkarmıştır ve hala da çıkarmaktadır. Bu kitapların büyük bir kısmı oyun kuralları, bazı değişiklik ve yenilikler ile ilgili kitaplardır. Zindanlar ve Ejderhalar'ın orijinal baskısı 1974'te piyasaya sürüldükten sonra, oyun 1977'de iki bölüme ayrıldı: basit-kurallı sistemi olan Zindanlar ve Ejderhalar (Temel) yanında daha karmaşık, ağır-kurallı sistemi olan Gelişmiş Zindanlar ve Ejderhalar"'ın (AD&D) yayınlandı.^[6]^[7]^[8] Daha sonra Klasik oyun 1983-85 arasında beş kutu setine genişletildi. 2000 yılında 3. baskıda önceki iki bölümlü oyun seti birleştirildi ve "Gelişmiş" ön eki kaldırıldı. Zindanlar ve Ejderhalar oyununun en son piyasaya sürülen 5. basımıdır; diğerleri için artık kitap çıkarılmamaktadır.

1974; Orijinal Zindanlar ve Ejderhalar (İnsanlar & Mag, Canavarlar & Hazine, Yeraltı Dünyası & Vahşi Yaşam Maceraları)

1977; Zindanlar ve Ejderhalar (Temel)

1977; Gelişmiş Zindanlar ve Ejderhalar (Canavar Kılavuzu) (1978; Oyuncular Elkitabı) (1979; Zindan Efendileri Rehberi)

1981; Zindanlar ve Ejderhalar (B/X sürümü) (Temel Set (mor kutu; Seviye 1–3)) (Uzman Set (mavi kutu; Seviye 4–14))

1983; Zindanlar ve Ejderhalar (BECMI sürümü) (Temel Set (kırmızı kutu; Seviye 1–3, Uzman Set (mavi kutu; Seviye 4–14), Arkadaş Set (turkuaz kutu; Seviye 15–25)). (1984; Usta Set (siyah kutu; Seviye 26–36) (1985; Ölümsüzler Seti (altın kutu; 36. Seviye üstü)

1985; Keşfedilmemiş Arcana

1989; Gelişmiş Zindanlar ve Ejderhalar 2. Basım. (Oyuncunun Elkitabı, Zindan Efendisinin Rehberi, Canavarca Özet "Monstrous Compendium") (1993; Canavarca Kılavuzu "Monstrous Manual" (Monstrous Compendiumun yerini aldı) (1995; Oyuncunun Elkitabı (revize), Zindan Efendisinin Rehberi (revize), Oyuncunun Tercihi/Zindan Efendisi Tercihi serileri)

1991; Zindanlar ve Ejderhalar (RC sürümü) (Temel Set (siyah kutu; Seviye 1–5), Kurallar Siklopedisi (Seviye 1–36)). Tüm setler "Kurallar Sklopedisi"nde derlendi ve kısmen revize edildi.

1994; Klasik Zindanlar ve Ejderhalar (Temel Set (bronz kutu; levels 1–5), Kurallar Sklopedisi (basılı kaldı)

2000; Zindanlar ve Ejderhalar 3. Basım (Oyuncunun Elkitabı, Zindan Efendisinin Rehberi, Canavar Kılavuzu).

2003; Zindanlar ve Ejderhalar 3.5 sürüm (Oyuncunun Elkitabı, Zindan Efendisinin Rehberi, Canavar Kılavuzu)

2008; Zindanlar ve Ejderhalar 4. Basım (Oyuncunun Elkitabı, Zindan Efendisinin Rehberi, Canavar Kılavuzu)

2010; Zindanlar ve Ejderhalar Esaslar (Kurallar Özeti, Düşmüş Toprakların Kahramanları, Unutulmuş Krallıkların Kahramanları, Zindan Efendisinin Alet Takımı, Canavar Kasası)

2014; Zindanlar ve Ejderhalar 5. Basım (Temel Kurallar (sadece PDF; sınırlı oyuncu seçenekli) (temel elkitapları: Oyuncunun Elkitabı, Zindan Efendisinin Rehberi, Canavar Kılavuzu)

Zindanlar ve Ejderhalar 3. basımın sadece Oyuncunun Elkitabı Türkçeye çevrilmiştir. Yalnızca bu elkitabının çevrilmiş olması, oyunu Türkçe oynamak ve öğrenmek isteyen oyuncular için yeterli değildir. Bu kitap hem artık eskimiş basımdır hem de Canavar Kılavuzu ve Zindan Efendisinin Rehberi kitapları da çevrilmelidir ki oyun tam anlamıyla oynanabilsin. Maalesef bu çeviriler yapılmamıştır. Bu da Oyuncunun El kitabı çevirisinin ZE (Zindan Efendisi) için değil ama yalnızca oyuncular için işe yaradığı anlamına gelmektedir.

Zindanlar ve Ejderhalar 5. basımın Oyuncunun Elkitabı ve Zindan Efendisinin Rehberi' nin oyunseverlerce yapılan resmi olmayan ama detaylı ve geniş bir Türkçe çevirisi de mevcuttur.^[9]

3.5. Sürüm (2003)

Burada listelenenler sadece 3.5. sürümün Oyuncunun Elkitabı' nda yer alan sınıflardır. Seçilebilecek başka sınıflar da mevcuttur.

Cüce (Dwarf)

Boyut: Orta
Hız: 6 m
Tercihli Sınıf: Savaşçı
Ana Dil: Ortak Dil ve Cüce dili
Ek Diller: Dev Dili, Gnomca, Goblince, Orkça, Toprak Dili, Yer altı Dili
Yetenekler: Taş veya metallere paha biçmeye +2, Bu madenlerde zanaata +2
Hünerler: Taşkurnazı: Taş yapılarını bir düzenbazın yaptığı gibi inceleyebilir, Tuzakları bulabilir. Karanlık Görüşü: Tam karanlıkta 18 m ilerisine kadar görebilir. Görülen sadece silüetlerdir.

Kurtarmalar: Zehre, büyü ve benzerlerine +2 Kurtarma: Devlere +4 Kaçınma: Goblin türlerine +1 saldırı
Avantaj: +2 Dayanıklılık
Dezavantaj: -2 Karizma

Cüceler dağların içine oydukları devasa krallıklarında, klanlar halinde yaşarlar. Bu klanlar ayrı ayrı yaşamaktansa; bir araya gelirler, aralarında bir lider klan seçerler ve bu lider klanın reisi, krallığın da reisi olur. Cüceler gün ışığını pek az görürler ama bundan şikayet de etmezler. Onlar için değişiklik sorundan başka bir şey değildir. Diğer ırklara pek az güvenirler, bazen kuzenleri Gnom'lara bile. Yine de dostlarının sonuna kadar arkasındadırlar. Cüceler huysuz, sinirli ve sabırsızdır.

Elf

Boyut: Orta
Hız: 9 m
Tercihli Sınıf: Büyücü
Ana Dil: Ortak Dil ve Elfçe
Ek Diller: Ejder Dili, Gnolce, Goblince, Orkça, Silvan Dili
Yetenekler: Dinleme, arama ve fark etme denemelerine +2 katkı…Ayrıca gizli bir kapıya 1,5 m yaklaşınca otomatik olarak fark ederler…
Hünerler: Uzunkılıç, epe ve her türlü yay ile (sınıfı ne olursa olsun) yeterlilik Loşgörüş; Ay, yıldız meşale ışığı gibi ışıklarda insanlardan iki kat daha uzağı görebilirler…

Kurtarmalar: Uyku büyülerine bağışıklık, ”efsun” büyülerine +2 dayanıklılık..
Avantaj: +2 Çeviklik
Dezavantaj: -2 Dayanıklılık

Elfler dünya üzerinde yaratılmış en güzel ırklardan biridir. Pürüzsüz tenleri ve renkli gözleri kalıtsal bir özelliktir; bir elfin bir insana çekici gelmemesi mümkün değildir. Lakin elfler genelde ormanlık arazinin en derinlerinde, taş şehirlerden uzakta yaşamayı tercih ettikleri için, bir insanın bir elf görmesi pek de kolay değildir. Büyüye ve doğaya karşı ilgileri çok büyüktür. Ayrıca kılıç ve yay kullanmada ustadırlar. Çoğu elf genç yaşta büyü eğitimine başlar. Bu eğitimin gerektirdiği disiplin, sabır ve ağırlık; elflerin yüzyıllarla ölçülen yaşam süreleriyle birleşince, onları duygusuz gösterebilir. Oysa bu soğukluk sadece olaylara daha geniş bir perspektiften baktıkları içindir. Gül goncasını seyreden bir elf mutlu, düşmanlarına ateş topları fırlatan bir elf sinirli ve dostundan ayrıla bir elf hüzünlü olabilir. Ne olursa olsun elfler kibirlidir: Onlar insanları kaba, buçuklukları sıkıcı, gnomları önemsiz, cüceleri neşesiz bulurlar. Yaklaşık 500 yıl yaşayabilirler

Gnom

Boyut: Küçük
Hız: 6 m
Tercihli Sınıf: Gözbağcı (İllüzyonist)
Ana Dil: Ortak dil ve Gnomca
Ek Diller: Ejder, cüce dili, Elfçe, dev dili, goblince, orkça
Yetenekler: Dinlemelere, Simya denemelerine +2 katkı
Kurtarmalar: Yanılsamalara +2 kurtarma, devlere +4 kaçınma
Hünerler: Loşgörüş: Ay, yıldız meşale ışığı gibi ışıklarda insanlardan iki kat daha uzağı görebilirler…Büyü: Zekası 10’un üzeri olan gnomlar Rakseden Işık, Heyula Seda ve Fevkalbeşer’in her birinden günde 1 defa yapabilir.
Avantaj: +2 Dayanıklılık
Dezavantaj: -2 Güç

Keşfetme arzusu, zeka ve espriyle birleşince, ortaya gnomlar çıkar. Onlar her yerde teknisyenler, mucitler ve simyacılar olarak hoş karşılanırlar. Cüce kuzenleri gibi yeraltında yaşamaktan hoşlanırlar ancak cüceler kadar büyük krallıklar oymazlar. Hayvanları, değerli taşları ve her türlü şakayı severler. Eğlencelidirler ama eğlence anlayışları biraz farklı -hatta aşırı- olduğu için, her zaman hoş karşılanmayabilir.

Yarı Elf (Half-Elf)

Boyut: Orta
Hız: 9 m
Tercihli Sınıf: Herhangi

Ana Dil: Ortak Dil ve Elfçe
Ek Diller: Hepsi
Yetenekler: Dinleme, arama ve fark etme denemelerine +1 katkı…
Kurtarmalar: Uyku büyülerine bağışıklık, ”efsun” büyülerine +2 dayanıklılık..
Hünerler: Loşgörüş: Ay, yıldız meşale ışığı gibi ışıklarda insanlardan iki kat daha uzağı görebilirler, Elf Kanı: Yarı Elfler bir yönleriyle Elf sayılırlar, Onların kullandıkları silahları ve büyülü eşyaları kullanabilirler.
Avantaj: -
Dezavantaj: -

Elfler her ne kadar insanlardan uzakta da yaşasa, bazen bir elf bir insanın yaşam enerjisine, insan da elfin güzelliğine tutulduğunda; dünyaya Yarı-Elf bir çocuk gelebilir. Yarı-elfler hem insandır, hem de elftir. Ama aynı zamanda ne insandır, ne de elftir. Elflerin yanında yetişen bir yarı-elf, çevresi tarafından çok insansı bulunur: sabırsız, kaba ve hızlı büyüyen bir yarı-insan. Tersine, insanların yanında yetişen bir yarı-elf de çok elfimsi bulunur: soğuk, anlaşılmaz ve neredeyse ölümsüz. Bu yüzden çoğu yarı-elf göçebe ve gezgin hayatı tercih eder. Kendilerini hiçbir yere ait hissedememe duygusu onların her yöne yönelebilmelerini sağlar. Hem elfler gibi renkli gözlü ve zariftirler (ancak hiçbir zaman gerçek bir elf kadar değil) hem de insanlar gibi kaslıdırlar ve yüzleriyle vücutlarında kıllar çıkar.

Yarı Ork (Half-Orc)

Boyut: Orta
Hız: 9 m
Tercihli Sınıf: Barbar
Ana Dil: Ortak Dil ve Orkça
Ek Diller: Ejder dili, dev dili, gnolce, goblince ve tamu
Yetenekler: -
Kurtarmalar: -
Hünerler: Karanlık Görüşü; Tam karanlıkta 18 m ilerisine kadar görebilir. Görülen sadece silüetlerdir. Ork Kanı: Yarı orklar bir yönleriyle ork sayılır ve benzer silahları kullanabilirler…
Avantaj: + 2 Güç
Dezavantaj: - 2 Zeka ve Karizma

Buçukluk (Halfling)

Boyut: Küçük
Hız: 6 m
Tercihli Sınıf: Düzenbaz
Ana Dil: Ortak Dil ve Buçukluk Dili
Ek Diller: Cüce Dili, Elfçe, Gnomca, Goblince, Orkça
Yetenekler: Tırmanma, zıplama, sessiz hareket etme ve dinleme denemelerine +2 katkı, saklanma denemelerine +4 katkı.
Kurtarmalar: Tüm kurtarma atışlarına +1; Korkuya karşı +2 kurtarma
Hünerler: -
Avantaj: +2 Çeviklik
Dezavantaj: -2 Güç

Bir buçukluk yaklaşık olarak bir insan çocuk uzunluğunda ve ağırlığındadır. Ayrıca ırksal bir biçimde hiç sakalları çıkmaz. Bütün bu özellikler bir araya gelince de bir buçukluğu çocuklardan ayırmak birçok göz için zordur. Buçukluklar yapıları ve yetiştiriliş tarzları nedeni ile (ya da sadece "Yol Tutkusu" dedikleri şey yüzünden) genelde gezgindirler. Kaotik olmaya meyilleri vardır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "D&D Basic Set". acaeum.com. 24 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.
^ Waters, Darren (26 Ağustos 2004). "What happened to Dungeons and Dragons?". BBC News. 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
^ D'Anastasio, Cecilia (26 Ağustos 2019). "Dungeons & Deceptions: The First D&D Players Push Back On The Legend Of Gary Gygax". Kotaku. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
^ Michaud, Jon (2 Kasım 2015). "The Tangled Cultural Roots of Dungeons & Dragons". The New Yorker. 9 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
^ Gaming as Culture, Essays on Reality, Identity and Experience in Fantasy Games. Jefferson, N.C.: McFarland & Company. 2006. ss. 1-14, 27. ISBN 0-7864-2436-2. OCLC 63122794.
^ Gary Gygax; "From the Sorcerer's Scroll" in The Dragon #26.
^ Vehovec, Doug (23 Ağustos 2018). "Is There a Best Edition of D&D? Absolutely". Nerdarchy. 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
^ Appelcline, Shannon. "Players Handbook (1e) - Product History". Dungeon Masters Guild. 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
^ "detaylı ve geniş bir Türkçe çevirisi". 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.

[1] "D&D Basic Set". acaeum.com. 24 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.

[2] Waters, Darren (26 Ağustos 2004). "What happened to Dungeons and Dragons?". BBC News. 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.

[3] D'Anastasio, Cecilia (26 Ağustos 2019). "Dungeons & Deceptions: The First D&D Players Push Back On The Legend Of Gary Gygax". Kotaku. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.

[4] Michaud, Jon (2 Kasım 2015). "The Tangled Cultural Roots of Dungeons & Dragons". The New Yorker. 9 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.

[5] Gaming as Culture, Essays on Reality, Identity and Experience in Fantasy Games. Jefferson, N.C.: McFarland & Company. 2006. ss. 1-14, 27. ISBN 0-7864-2436-2. OCLC 63122794.

[6] Gary Gygax; "From the Sorcerer's Scroll" in The Dragon #26.

[7] Vehovec, Doug (23 Ağustos 2018). "Is There a Best Edition of D&D? Absolutely". Nerdarchy. 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.

[8] Appelcline, Shannon. "Players Handbook (1e) - Product History". Dungeon Masters Guild. 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.

[9] "detaylı ve geniş bir Türkçe çevirisi". 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]