Bütil asetat
n-Bütil asetat, CH
3CO
2(CH
2)
3CH
3 formülüne sahip organik bir bileşiktir. Renksiz, yanıcı bir sıvı, n-bütanol ve asetik asitten elde edilen esterdir. Tatlı bir muz veyâ elma kokusuna sahiptir ve birçok meyve türünde bulunur. Elmalar, özellikle 'Red Delicious' çeşidinin tadı bu kimyasaldandır. Bal arılarının Koschevnikov bezi tarafından yayılan alarm feromonları bütil asetat içerir.
| |
| |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Tercih edilen IUPAC adı Butyl acetate | |
Bütil etanoat | |
Diğer adlar n-Bütil asetat Asetik asit n-bütil esteri Butile | |
| Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol)
|
|
| Kısaltmalar | BuAcO |
| ChEBI | |
| ChEMBL | |
| ChemSpider | |
| ECHA InfoCard | 100.004.236 |
| EC Numarası |
|
| KEGG | |
PubChem CID
|
|
| RTECS numarası |
|
| UNII | |
| UN numarası | 1123 |
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Kimyasal formül | C6H12O2 |
| Molekül kütlesi | 116,16 g mol−1 |
| Görünüm | renksiz |
| Koku | meyvemsi |
| Yoğunluk | 0.8825 g/cm3 (20 °C)[1] |
| Erime noktası | -78 °C (-108 °F; 195 K)[1] |
| Kaynama noktası | 1.261 °C (2.302 °F; 1.534 K) at 760 mmHg[1] |
| Çözünürlük (su içinde) | 0.68 g/100 mL (20 °C)[1] |
| Çözünürlük | EtOHla karışır aseton ve CHCl3te çözünür[1] |
| log P | 1.82[1] |
| Buhar basıncı | |
Henry yasası
sabiti (kH) |
0.281 L·atm/mol |
| −77.47·10−6 cm3/mol | |
| Isı iletkenliği |
|
| Kırınım dizimi (nD) | 1.3941 (20 °C)[1] |
| Akmazlık |
|
| Yapı | |
| Dipol momenti | 1.87 D (24 °C)[1] |
| Termokimya | |
Isı sığası (C)
|
225.11 J/mol·K[2] |
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)
|
−609.6 kJ/mol[2] |
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298)
|
3467 kJ/mol[2] |
| Tehlikeler | |
| İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |
| Ana tehlikeler | Flammable |
| GHS etiketleme sistemi: | |
| Piktogramlar |   [3]
|
| İşaret sözcüğü | Warning |
| Tehlike ifadeleri | H226, H336[3] |
| Önlem ifadeleri | P261[3] |
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|
| Parlama noktası | 22 °C (72 °F; 295 K)[4] |
| 370 °C (698 °F; 643 K)[4] | |
Maruz kalma sınır değeri (TLV)
|
150 ppm[1] (TWA), 200 ppm[1] (STEL) |
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LD50 (medyan doz)
|
10768 mg/kg (rats, oral)[4] |
LC50 (medyan konsantrasyon)
|
160 ppm (rat, 4 hr) 2000 ppm (rat, 4 hr) 391 ppm (rat, 4 hr) 1242 ppm (mouse, 2 hr)[6] |
LCLo (yayınlanan en düşük)
|
14,079 ppm (cat, 72 min) 13,872 ppm (guinea pig, 4 hr)[6] |
| NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |
| PEL (izin verilen) | TWA 150 ppm (710 mg/m3)[4] |
| REL (tavsiye edilen) | TWA 150 ppm (710 mg/m3) ST 200 ppm (950 mg/m3)[5] |
| IDLH (anında tehlike) | 1700 ppm[5] |
| Benzeyen bileşikler | |
Benzeyen acetates
|
Etil asetat Propil asetat Amil asetat |
Benzeyen bileşikler
|
Bütanol |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Endüstriyel çözücü olarak kullanılır.[7]
Bütil asetat esas olarak kaplamalar ve mürekkepler için bir çözücü olarak kullanılır.[7] Etil asetat ile birlikte ojenin bir bileşendir ve ojenin karakteristik kokusundan sorumludur.[8]
Bütil asetatın diğer üç izomeri (veyâ dördü, stereoizomerler dâhil) izobütil asetat, tert-bütil asetat ve sek-bütil asetattır (iki enantiyomer). Ancak bu izomerler n-bütil asetat kadar endüstriyel anlamda önemli değildir.
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d e f g h i j k l m Lide, David R., (Ed.) (2009). CRC Handbook of Chemistry and Physics (90th bas.). Boca Raton, Florida: CRC Press. ISBN 978-1-4200-9084-0.
- ^ a b c d Acetic acid, butyl ester in Linstrom, Peter J.; Mallard, William G. (eds.); NIST Chemistry WebBook, NIST Standard Reference Database Number 69, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg (MD) (28 Haziran 2014 tarihinde erişilmiştir)
- ^ a b c Sigma-Aldrich Co., Butyl acetate. Retrieved on 28 Haziran 2014.
- ^ a b c d e "MSDS of n-Butyl acetate". fishersci.ca. Fisher Scientific. 12 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.
- ^ a b NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0072". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ a b "n-Butyl acetate". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH).
- ^ a b Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a01_045.
- ^ Schneider, Günther; Gohla, Sven; Schreiber, Jörg; Kaden, Waltraud; Schönrock, Uwe; Schmidt-Lewerkühne, Hartmut; Kuschel, Annegret; Petsitis, Xenia; Pape, Wolfgang; Ippen, Hellmut; Diembeck, Walter (2001). "Skin Cosmetics". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. doi:10.1002/14356007.a24_219. ISBN 3527306730.