BJK İnönü Stadyumu

BJK İnönü Stadyumu
BJK İnönü Stadyumu
Kartal Yuvası
Tam isim	BJK İnönü Stadyumu
Yer	Beşiktaş, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar	41°02′21″K 28°59′41″D / 41.03917°K 28.99472°D
Toplu taşıma	İETT
Temel atma	1939
Açılış	27 Kasım 1947
Yenileme	2004
Kapanış	11 Mayıs 2013
Yıkılış	Haziran-Ekim 2013
Sahibi	T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı
Zemin	Çim
Mimar	Şinasi Şahingiray; Vietti Violi; Fazıl Aysu
Eski isim(leri)	Mithatpaşa (1952-1974); Dolmabahçe; Fi-Yapı İnönü (2010-2011)
Ev sahibi	Beşiktaş
Kapasite	32.086
Kullanıcılar
	Beşiktaş

BJK İnönü Stadyumu, İstanbul Boğazı kıyısında, Beşiktaş ile Kabataş semtleri arasında 1947 ile 2013 yılları arasında hizmet vermiş stadyum. Stadyum 2004 yılında yenilenerek, kapasitesi 32.086'ya çıkarılmıştır. Uzun yıllar Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş takımlarının maçlarında kullanılan stadyum, Beşiktaş'ın yeni stadyum projesi kapsamında 2013 yılında yıkılmıştır.

Tarihçe

Stadyumun inşasından önce bu arazide yer alan Dolmabahçe Sarayı'nın has ahırları (1920'ler)

İstanbul'da futbol karşılaşmaları 1910'lu yıllardan başlayarak 1928'e kadar eski Union Club Sahası'nda, 1929-1947 arasında da Fenerbahçe Stadı ile Taksim Topçu Kışlası avlusunda yapılan Taksim Stadyumu'nda oynanmaktaydı. İstanbul'daki ilk statlar ahşap ve tek tribünlü Fenerbahçe ile Beşiktaş ile Ortaköy arasındaki ilkel görünümlü Şeref Stadyumu'ydı. Taksim Kışlası'yla birlikte buradaki top sahası da kaldırılınca İstanbul'a büyük ve modern bir stat yapımı önem kazandı.

1939'da İtalya'dan davet edilen ve bu konuda uzmanlığı bulunan stadyum mimarı Paolo Vietti Violi, mimar Fazıl Aysu ve mimar Şinasi Şahingiray'la birlikte stadyum için seçilen Dolmabahçe Sarayı'nın eski has ahırlarının bulunduğu yere uygun bir plan hazırladı. Stadyumun temeli, 19 Mayıs 1939'da Dolmabahçe Sarayı'nın eski has ahırlarının bulunduğu arazide atıldı. Ancak kısa bir süre sonra II. Dünya Savaşı'nın getirdiği sıkıntılar inşaatı engelledi. Bu nedenle 19 Mayıs 1943'te yeniden bir temel atma töreni yapıldı ve hafriyat işine girişildi. Harap durumda olan has ahırlar kolayca ortadan kaldırılıp hafriyat yapılabildi. Ancak arkada bulunan Gazhane tesisleri en büyük problemi teşkil ediyordu. Violi'nin çizdiği planın Gazhane'ya bakan kısmına el sürülemedi. Stadyumun diğer yerleri plana uygun olarak yapıldı. Ancak stadyumun Dolmabahçe Sarayı'na bakan yüzündeki büyük demir kapısının iki yanındaki duvara gömülecek tunç rölyefler yapılamadığı gibi, yine bu tribünün sahaya bakan yüzündeki iki küçük kulenin üzerine konulması gereken disk ve cirit atan sporcu heykelleri de yapılıp yerlerine konulamadı. Stadyumun Gazhane'ye bakan kısmı da yüksek bir taş duvarla kaplandı.

Stada, İsmet İnönü'nün soyadı verildi. Stadyumun açılışını, dönemin İstanbul valisi ve belediye başkanı Lütfi Kırdar yaptı. Stadyum, 5.000.000 TL'ye mal oldu ve 27 Kasım 1947'de Beşiktaş ile İsveç'in AIK Solna takımı arasında oynanan maçla açıldı. Bu stadyumdaki ilk golü de o zamanlar Beşiktaş’ın futbolcusu olan Süleyman Seba atmıştır. İlk maç 3-2 Beşiktaş'ın mağlubiyeti ile bitti.

1947'de açılışında adı İnönü Stadyumu iken 1952'de siyasi nedenlerle adı Mithatpaşa Stadyumu'na çevrildi. Mart 1974'te tekrar İnönü Stadyumu oldu.^[2] Beşiktaş JK, açılışından beri bu stadyumu kullanmaktadır. Kısa bir süre Dolmabahçe Stadyumu ismiyle de anıldı.

1998 yılında Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile BJK arasında imzalan sözleşme ile 49 yıllığına kiralanmış ve adı Beşiktaş İnönü Stadyumu olarak değiştirilmiştir. Bu sözleşmeyle BJK İnönü Stadyumu ile ilgili tasarruflarda bulunmaya sadece Beşiktaş Jimnastik Kulübü Derneği’nin yetkili olduğu hukuken tescil edilmiştir.

Beşiktaş Futbol Yatırımları Sanayi ve Ticaret A.Ş., İMKB’ye yaptığı açıklamada BJK İnönü Stadyumu’nun isminin 2 dönem için Fi-Yapı İnönü Stadyumu olarak kullanılacağını bildirdi. Ancak yapılan antlaşma 30 Aralık 2011 tarihinde Fİ-Yapı tarafından feshedildi.^[3]

Yenilemeler

İlk yenileme çalışmaları

İnönü Stadyumu ilk inşa edildiği yıllarda günlük ihtiyaca göre düzenlenmiş, çok sayıda seyirci alacak kapasiteli tribünler yerine yapıda estetik görüntüye daha fazla ağırlık verilmişti.

İstanbul'un artan nüfusuyla orantılı olarak futbol seyircisi de bir çığ gibi büyüdükçe stadyum ihtiyaca cevap veremez oldu. 1947'de açıldığında 16.000 kişilik olan stadyumun kapasitesi 1950'li yıllarda, ilk olarak numaralı tribünün sol tarafına düşen bölüme 5 bin kişilik eklenti yapıldı. Bir süre sonra gazhanenin kaldırılmasıyla meydana çıkan arsaya 15 bin kişilik kale arkası tribünün yapılmasıyla stadyum ayakta 40 bin seyirci alacak duruma geldi.

İnönü Stadyumu uzun süre Türkiye'deki tek karşılıklı iki kapalı tribüne sahip stadyum özelliğini korudu.

2004 yenileme çalışmaları

Stadyumun yeni hali

2003-04 sezonunun tamamlanmasının ardından hemen başlayan çalışmalarla İnönü Stadyumu, yeni bir görünüm kazandı. Zemin indirme projesiyle, tribünler ile saha arasında artık sadece 4 metre uzaklık var. Bu sayede yüzde 50 artışla, toplam koltuk kapasitesi 21.500'den 32.145'e ulaştı.

Kapalı Tribün'de bulunan basın tribünü, taraftarlardan gelen istek üzerine Numaralı Tribün kısmına alındı. Kapalı Tribünün orta bölümündeki localar, tribünlerle saha arasında bulunan tel örgüler kaldırıldı. Stadyumun giriş ve çıkışlarını rahatlatmak için kapı sayısı da yüzde 100 artırılarak, 36'dan 72'ye çıkartıldı.

Beşiktaş TV için stat içerisinde bir bölüm yapıldı. Ayrıca, tuvalet ve büfelere yenisi eklenerek, bakımları tamamlandı.

Yeni stad projesi

2013 yılı mayıs ayı ile birlikte stadyumun 41.903 kişi olması için çalışmalara başlanması planlanmaktadır, inşaatın tahmini süresi 18 aydır. İETT Garajı' da BJK İnönü Stadyumu'na dahil edilmiştir.

Ana hatları ortaya çıkan projeye göre sahanın zemini 40 metre kuzeye doğru çekilip deniz tarafındaki eski açık tribünün iç tarafına amfitiyatro yapılmıştır.

Yeni projeye göre BJK İnönü Stadyumu'nun içinde alışveriş merkezleri, büyük bir otopark, değişik damak zevklerine uygun restoranlar, mağazalar, ofisler, çok amaçlı kullanılabilen salonlar da olacaktır.

Ayrıca Anıtlar Kurulu ve İstanbul İl Turizm Müdürlüğü ile yapılacak ortak çalışmalar sonucunda stadyumun tam altından geçen ve gizemini yıllardır koruyan dehlizin turizme kazandırılması da hayata geçirilmiştir.

İnönü Stadyumu'nun bütün izinleri alındıktan sonra 2 Haziran 2013 tarihinde, Beşiktaş başkanı Fikret Orman tarafından temsili yıkımı gerçekleşmiştir.

Tribünler

Eski Açık

Kapasitesi 10.000'dir. Deniz tarafındaki tribündür, ucuzdur ve genellikle ailelerin oturduğu bölümdür. Feda sezonunda Çarşı grubunun büyük bir kısmı bu bölümde maç seyretmektedir.

Yeni Açık

Kapasitesi 15.156'dir. 2010-11 sezonuna kadar Eski Açık ile aynı bilet fiyatına sahip iken 2010-11 sezonuyla beraber bilet fiyatları Eski Açık'tan çok düşük miktarda da olsa yüksek tutulmaya başlanmıştır

Numaralı

Kapasitesi 7.237'dir. Basın tribününü ağırlamaktadır. Çoğunlukla ailelerin bulunduğu tribündür. Stadyumun diğer bölümlerine göre bu tribunde bilet fiyatları pahalıdır.

Kapalı

Kapasitesi 9.610'dur. Çarşı taraftar grubunun bulunduğu bölümdür.

Yapılan etkinlikler

Konserler

Bryan Adams - 28 Temmuz 1992^[4] (İstanbul'da verilen ilk stadyum konseri)
Guns N' Roses - 26 Mayıs 1993
Elton John - 20 Haziran 1993
Metallica - 25 Haziran 1993
Sting - 4 Temmuz 1993
Bon Jovi - 13 Eylül 1993
Scorpions - 17 Eylül 1993
Michael Jackson - 23 Eylül 1993
Madonna - 7 Ekim 1993
Rod Stewart - 19 Temmuz 1995
Tina Turner - 20 Eylül 1996
Tarkan - 25 Eylül 2005
Grup Yorum - 25. Yıl Konseri - 12 Haziran 2010
Sonisphere Festival - 25-27 Haziran 2010
Rihanna - 30 Mayıs 2013
Iron Maiden - 26 Temmuz 2013
Mor ve Ötesi - 28 Mayıs 2022^[5]

Spor müsabakaları

Beşiktaş dışında, kendi stadları yapılana kadar Fenerbahçe ile Galatasaray da bu stadta iç saha maçlarını oynadılar.
Türkiye millî futbol takımının Türkiye sınırları içinde yaptığı maçların yarısından fazlasına evsahipliği yapmıştır.
Dünya Güreş Şampiyonası.
1959 Avrupa Basketbol Şampiyonası
Avrupa Profesyonel Boks şampiyonluğu unvan maçları.
Uluslararası Binicilik yarışmaları

Önemli gün etkinlikleri

Barışa Semah Dönenler Alevi etkinliği - 10 Haziran 2007
"İstanbul'un fethinin 556.yılı kutlaması" Anadolu Gençlik Derneği 2009
"İstanbul'un fethinin 557.yılı kutlaması" Anadolu Gençlik Derneği 2010

Kaynakça

^ "Seba açtı, Holosko kapattı!". aksam. 11 Mayıs 2013. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013.
^ "Mithatpaşa Stadının ismi "İnönü" olarak değiştirildi". Milliyet. 19 Mart 1974. s. 10.
^ "Beşiktaş'a Fi-Yapı şoku!". 23 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2013.
^ Bryan Adam Biyografisi 27 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bryanadams.org
^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2022.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta BJK İnönü Stadium ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

BJK İnönü Stadyumu Resmi Sitesi
TFF Bilgileri23 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İnönü Stadyumu tarihçesi

[1] "Seba açtı, Holosko kapattı!". aksam. 11 Mayıs 2013. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013.

[2] "Mithatpaşa Stadının ismi "İnönü" olarak değiştirildi". Milliyet. 19 Mart 1974. s. 10.

[3] "Beşiktaş'a Fi-Yapı şoku!". 23 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2013.

[4] Bryan Adam Biyografisi 27 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bryanadams.org

[5] "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]