Bakteriyoterapi
Bakteriyoterapi, bir hastalığın tedavisinde bakterilerin veya ürünlerinin amaca yönelik olarak kullanılmasıdır.[1] Bakteriyoterapi biçimleri arasında, tüketildiğinde sağlığa fayda sağlayan mikroorganizmalar olan probiyotiklerin kullanımı; gaita nakli (FMT) [2]/bağırsak mikrobiyota nakli (IMT),[3] mikrobiyotayı eski haline getirmek için bağırsak mikroorganizmalarının sağlıklı donörlerin dışkılarından alıcı hastalara aktarılması;[1] veya yararlı mikroorganizmaların büyümesini teşvik eden sindirilemeyen bileşenler olan prebiyotikler ile probiyotikleri birleştiren sinbiyotikler yer almaktadır.
Bu yöntemlerle, hayvanların sindirim sisteminde yaşayan ve sindirime, enerji depolanmasına, bağışıklık fonksiyonuna ve patojenlere karşı korunmaya yardımcı olan 300-500 mikroorganizma türünden oluşan bağırsak mikrobiyotası, uygun bakterilerle yeniden kolonize edilebilir ve bu da terapötik etkilere sahiptir.[3]
Dışkı Nakli, Clostridioides difficile'in bir organizmanın bağırsağını kolonize ederek mikrobiyal dengeyi bozduğu [3] ve potansiyel olarak ölümcül olabilen ishale neden olduğu bir gastrointestinal hastalık olan C. difficile enfeksiyonları için önleyici bir tedavi olarak kullanılmaktadır. Bakteriyoterapi depresyon, anksiyete ve otizm spektrum bozukluğu gibi ruhsal bozuklukların tedavisinde de kullanılmaya başlanmıştır.[2]
Bağırsak mikrobiyotası ve beyin arasındaki çift yönlü iletişim yolu olan bağırsak-beyin ekseninin varlığı nedeniyle bu tedavi ruhsal bozuklukların tedavisinde etkili bir şekilde kullanılabilir.[4]
Fekal mikrobiyota nakli (FMT)
değiştirGaita nakli (FMT), insanlarda ilk kez 1958 yılında belgelenmiştir.[3] FDA, nakil işlemini C. difficile'li belirli hastalar için,[1] özellikle standart tedavi başarısız olduğunda uygun bir tedavi olarak görmektedir.[3] Tekrarlayan C. difficile enfeksiyonları için klinik çalışmalarda %90 başarı oranı göstermektedir. Diğer hastalıklar için deneysel bir tedavi olarak kabul edilir ve sadece bir araştırma programı dahilinde yapılmalıdır.[1]
Nakil süreci, hastanın gastrointestinal sistemine sağlıklı dışkıdan oluşan sıvı bir süspansiyon enjekte edilmesini içerir. Fekal madde nakli immünolojik eşleşme veya baskılama gerektirmez (tipik organ nakillerinin aksine).[5] Fekal madde nakli nazogastrik entübasyon, nazojejunal entübasyon, nazoduodenal entübasyon, endoskopi, retansiyon lavmanı, nazik rektal lavman veya kolonoskopi yoluyla gerçekleştirilebilir.[3] FMT’nin kapsüllenip hap olarak ağızdan alınıp alınamayacağını görmek için araştırmalar yapılmaktadır.[1]
Fekal madde nakli yeni bir tedavidir ve şimdiye kadar çok az komplikasyonu olduğu bilinmektedir. Hafif ishal, kramp, karın ağrısı, bağırsak hareketlerinde değişiklikler,[1] üst gastrointestinal kanama, IBS semptomları (bulaşıcı olsun ya da olmasın), kabızlık ve irritabl bağırsak gibi küçük yan etkiler bildirilmiştir.[3] Otoimmün bir hastalığı bulaştırmanın olası uzun vadeli riski hakkında çok az şey bilinmektedir.[1] Protokoller nakledilen dışkı miktarı ve infüzyon yöntemine göre değişmektedir.
Dondurulmamış taze dışkı örnekleri dondurulmuş örneklerden daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Dondurulmamış numunenin nakli tercihen 6 saat içinde tamamlanır. Çözünürlük ve nüks oranları da dışkı nakli solüsyonlarını (su, salin, yoğurt, süt veya psyllium içeren salin) yapmak için kullanılan seyrelticilere göre farklılık gösterir. Çözünürlük oranları hacim arttıkça, nüks oranları ise dışkı nakli kütlesi azaldıkça artmıştır.[3]
Uygulama yollarını, infüzyonlar için en uygun protokolü ve gereken ideal dışkı maddesi miktarlarını doğrudan karşılaştırmak için dışkı maddesi nakli üzerine daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. Araştırmacılar, istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar elde etmek için büyük bir örneklem boyutu kullanılmasını önermektedir.[5]
FMT bağışı
değiştirBağışçıların dışkı bağışlamadan önce iki ay gibi kısa bir süre veya altı aya kadar antibiyotik kullanımından kaçınmış olmaları gerekir. Ayrıca, bağışçıların herhangi bir gastrointestinal hastalık geçmişi olmamalıdır.[6] Donörlerde hepatit A, B ve C, HIV ve sifiliz taraması için kan testleri kullanılır. Dışkı testleri CD toksini, ova ve parazitleri içerebilir. Bir donör birden fazla hasta için dışkı sağlamaktadır. Taze bağışlar tedavi gününde sağlanmalıdır.[5] Alıcılarla akraba olan bağışçılar, akraba olmayan bağışçılara (%84) kıyasla tipik olarak daha yüksek çözünürlük oranları (%93) göstermektedir.[3]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d e f g "Fecal Microbiota Transplantation (FMT) Bacteriotherapy". GI.org. 5 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2025.
- ^ a b "How It Works". EnvaBiome. 27 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2025.
- ^ a b c d e f g h i "Fecal Microbiota Transplantation for Clostridium difficile Infection". Clinical Infectious Diseases. 26 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2025.
- ^ "Fecal Microbiota Transplantation and the Brain". Nature Reviews Neuroscience. Erişim tarihi: 2 Ocak 2025.
- ^ a b c "Fecal Microbiota Transplantation: Clinical Applications and Safety". Current Gastroenterology Reports. Erişim tarihi: 2 Ocak 2025.
- ^ "Screening". EnvaBiome. 27 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2025.