Biçem Alıştırmaları

Biçem Alıştırmaları (Fransızca: Exercices de Style) Raymond Queneau'nun 1947 tarihli eseridir. Hiçbir edebi türe ait olmayan, bir dilbilim kitabı gibi değerlendirilebileceği gibi mizah kitabı olarak da okunabilen Biçem Alıştırmaları, Queneau'nun en önemli eseridir.

Kitap, "önceden belirlenmiş koşullara bağlı" bir teknikle eser vermeye dayanan Oulipo akımının pek çok özelliğini bünyesinde barındırır. Queneau bu kitapta aynı hikâyeyi 99 farklı formda yazmıştır.

Her seferinde, anlatıcı, "S" otobüsüne biner, uzun boyunlu ve komik şapkalı bir adam ile başka bir yolcu arasındaki tartışmaya tanık olur. Aynı kişiyi 2 saat sonra Saint-Lazare Garı'nda, paltosuna bir düğme daha eklemesi konusunda birisinden tavsiye alırken görür.

Biçem Alıştırmaları zaman içinde pek çok farklı yapıta ilham kaynağı olmuş, çağdaş dünya edebiyatının klasikleri arasında sayılmıştır.

Metin stilleri

Kitabın, 2003 yılında yayımlanan ve Armağan Ekici tarafından yapılan Türkçe çevirisinde 99 metin stili şu şekilde başlıklandırılmıştır:

Notasyon Çifte dikiş Litotes Mecazi olarak Geriye doğru Şaşkınlıklar Rüya Kehanet Devrik Gökkuşağı Cümle içinde kullanın (Çeyiz, süngü, düşman, kilise, atmosfer, Bastille, yazışma) İkirciklenme Tam tamına Öznel bakış açısı Başka bir öznel bakış açısı Anlatı Sözcük türetme Olumsuzluklar Animizm Anagramlar Distinguo Homeoteleuton Resmi mektup Kitap arkası yazısı Onomatopeia Mantıksal çözümleme Israr Bilmezden gelme Di'li geçmiş ("Passé indéfini" yerine) Geniş ("Présent" yerine)

Miş'li geçmiş ("Passé simple" yerine) Edilgen çatı ("Imparfait" yerine) Alexandrine'ler Polyptoton Aphaeresis Apocope Senkop Şahsen Ünlemler Anadın mı ("Alors" yerine) Şaşaalı Kaba Sorgu Komedi Yanındakine fısıldayarak Parechesis Hayalet raporu Felsefi Apostrof Beceriksizce Takmadan Taraf tutarak Sone Koku almayla ilgili Tat almayla ilgili

Dokunmayla ilgili Görsel İşitsel Telgraf Şarkı Artan sayıda harf öbekleriyle permütasyonlar Artan sayıda sözcük öbekleriyle permütasyonlar Uydur uydur söyle ("Hellenismes" yerine) Modern Matematik Tanımsal Tanka Özgür koşuk Çeviri Lipogram Ottübaaziçi ("Anglicismes" yerine) Prosthesis Epenthesis Paragoge Cümlenin öğeleri Metathesis Arkalı önlü Özel isimler Argo ("Loucherbem" yerine)

Kuş dili ("Javanais" yerine) Antonimler Sahte Latince Eşsesli Azerice ("Italianismes" yerine) Levanten ("Poor lay Zanglay" yerine) Hacıgöz ile Kravat Botanik Tıbbi Hakaretamiz Gastronomik Zoolojik Boşuna Nevzuhur ("Modern Style" yerine) Olasılıksal Betimleme Geometrik Şive ("Paysan" yerine) Nidâ Tumturaklı Beklenmedik

Diğer bilgiler

1980'de, Ferit Edgü, bu eserden yola çıkarak Yazmak Eylemi: Bir Toplumsal / Siyasal Olay Üzerine 101 Çeşitleme isimli bir kitap yazmıştır.

2010 yılında Gökdemir İhsan, yine Biçem Alıştırmaları'ndan hareketle Kurmaca Alıştırmaları'nı yayımlamıştır.